ΑΝΘΟΥΛΑ ΔΑΝΙΗΛ              

 

 

Η αμβροσίοδμη μουσική της ποίησης

Ο  Θεός έφτιαξε τον κόσμο κι ο ποιητής τον γνώρισε από την μυρωδιά του. Όλα τα είδη της χλωρίδας, που οι Έλληνες την είπαν Δήμητρα και Περσεφόνη και οι Ρωμαίοι Flora,  άπλωσαν το άρωμά τους στον αέρα. Το μυρωδάτο φρέσκο καρβέλι της Ποίησης που είχε δοθεί στον Σικελιανό, πέρασε στον Ελύτη σαν αμβροσίοδμη μουσική, μια λέξη ξεκινημένη από το στόμα των αιωνίων και να φτάσει στον Κάλβο που είχε εντοπίσει το άρωμα της στον αέρα:

Μοσχοβολάει το κλίμα σου/ Ω φιλτάτη πατρίς μου/ και πλουτίζει το πέλαγος / από την μυρωδίαν των χρυσών κίτρων.

Πιστός του Κάλβου ο Ελύτης, θα επιστρέψει στη θάλασσα το χρυσό κίτρο, όταν η ώρα του θα αρχίσει να γέρνει: 

Ανεμόεσσα Κόρη ενήλικη θάλασσα
πάρε το κίτρο που μου ’δωκε ο Κάλβος
δικιά σου η χρυσή μυρωδία

Η ποίηση έχει αποκτήσει πλέον το χρυσό της σύμβολο, στρογγυλό και μυρωδάτο, το οποίο, σαν το μήλο που δίνεται τη Καλλίστη, περνά από το ένα χέρι στο άλλο, από το ένα πέλαγος στο άλλο, από τη μια αίσθηση στην άλλη, μεταβάλλοντας την οσμή σε φορέα της μνήμης:  

Δώσε μου δυόσμο να μυρίσω/  λουίζα και βασιλικό/  Μαζί μ’ αυτά να σε φιλήσω / και τι να πρωτοθυμηθώ.
Τη βρύση με τα περιστέρια/ των αρχαγγέλων το σπαθί / Το περιβόλι με τ’ αστέρια/  και το πηγάδι το βαθύ.

Μέσα δύο στροφές ο ποιητής έκλεισε τον κόσμο όλο,  τη ζωή και τον θάνατο.

Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι του Σολωμού δυναστεύονται από τις μυρωδιές της φύσης. Ο Άγγλος στρατιώτης, θα χάσει τη ζωή του, όταν μέσα στη θάλασσα ξυπνήσει η μνήμη του∙ η μάνα κι η πατρίδα.

Ο Γιώργος Σεφέρης θ’ ακούσει στις Πλάτρες το αηδόνι μες στον ανασασμό των φύλλων, ενώ στην Έγκωμη στο λιγοστό χορτάρι και στ’ αγκάθια τριγυρίζαν ψιλές αποβροχάρισσες ανάσες.  […] Αρώματα από σκίνο/ πήραν να ξεκινήσουν στις παλιές πλαγιές της μνήμης / κόρφοι μέσα στα φύλλα…

Ο Σεφέρης πάλι,  θα μας θυμίσει πως είτε βραδιάζει είτε φέγγει μένει λευκό το γιασεμί και αναλλοίωτο ό,τι μεταφέρει στη μνήμη το χρώμα ή τ’ άρωμά του.

Ο ποιητής αρπάζει με την όσφρηση ό,τι πλανάται στο αέρα. Οσμή  καμένου πεύκου,  μνήμη και ιστορία.  

«Πρέπει να ξέρεις να αρπάξεις τη θάλασσα από τη μυρωδιά για να σου δώσει το καράβι και το καράβι να σου δώσει τη Γοργόνα κι η Γοργόνα τον Μεγαλέξαντρο κι όλα τα πάθη του Ελληνισμού», λέει ο Οδυσσέας Ελύτης, κι αν έχεις ώτα ακούειν, άκουσέ τον. 

                                  Ανθούλα Δανιήλ

 

 

 

 .