CONSTANŢA BUZEA

Εισαγωγή- μετάφραση: Angela Braciu

 

 

 

CONSTANŢA BUZEA, socotită de istoricii literari unul dintre cei mai mari poeţi români contemporani, s-a născut la Bucureşti în 29 martie 1941. În 1961 s-a căsătorit cu poetul Adrian Păunescu (soţii Păunescu au avut doi copii, pe Ioana (n. 1967) şi pe Andrei (n. 1969), iar în 1977 au divorţat). A urmat cursurile Facultăţii de Filologie, Universitatea din Bucureşti, obţinând licenţa în 1970. Între 1974 şi 1989 a fost redactor la revista Amfiteatru. Din 1990 lucrează ca redactor la România literară, unde semnează rubrica de corespondenţă „Post-restant“.
Opera poetică a Constanţei Buzea numără peste 20 de volume, la care se adaugă câteva antologii. Poetei i s-au decernat premii literare importante, cum ar fi Premiul Uniunii Scriitorilor şi Premiul Academiei. Constanţa Buzea a fost şi autoare de cărţi pentru copii, apreciate şi răsplătite cu premii literare. A încetat din viaţă pe 31 august 2012.

Volume de poezie: De pe pământ (EPL, 1963), La ritmul naturii (EPL, 1966), Norii (EPL, 1968), Agonice (EPL, 1970), Coline (Cartea Românească, 1970), Sala nervilor (Cartea Românească, 1971; sonete), Leac pentru îngeri (Albatros, 1972; antologie), Răsad de spini (Cartea Românească, 1973), Pasteluri (Albatros, 1974), Ape cu plute (Cartea Românească, 1975), Limanul orei (Eminescu, 1976), Poeme (Albatros, 1977; antologie), Ploi de piatră (Albatros, 1979), Umbră pentru cer (Albatros, 1981), Cină bogată în viscol (Cartea Românească, 1983), Planta memoria (Cartea Românească, 1985), Cheia închisă (Eminescu, 1987; antologie), Pietre sălbatice (Cartea Românească, 1988), Ultima Thule (Cartea Românească, 1990; sonete), Pelerinaj (Cartea Românească, 1997), Foşnet fabulos (Helicon, 1997; antologie), Pastelul amoros (Helicon, 1998; antologie), Pretext de conversaţie (Helicon, 1998; antologie), Roua plural (Vinea, 1999, ed. adăugită 2007; antologie), Făcutul meu cuvântul / Mon sort le mot (Grinta, 2006; antologie bilingvă în traducerea poetului Miron Kiropol), Netrăitele (Vinea, 2004), Netrăitele II (Vinea, 2008).

 

Η CONSTANŢA BUZEA, θεωρείται από τους ιστορικούς της λογοτεχνίας σαν μια  από τους μεγαλύτερους σύγχρονους Ρουμάνους ποιητές· γεννήθηκε στο Βουκουρέστι στις 29 Μαρτίου 1941. Το 1961 παντρεύτηκε τον ποιητή Adrian Păunescu. Φοίτησε στη Φιλολογική Σχολή του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου, αποφοίτησε το 1970. Μεταξύ 1974 και 1989 διετέλεσε εκδότης του περιοδικού Amfiteatru. Από το 1990 εργάζεται ως συντάκτης στο περιοδικό România literară, όπου υπογράφει την στήλη της αλληλογραφίας «Post-restant».

Το ποιητικό έργο της Constanţa Buzea εμπεριέχει πάνω από 20 τόμους, στους οποίους προστίθενται αρκετές ανθολογίες. Της απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία, όπως το Βραβείο της Ένωσης Συγγραφέων και το Βραβείο της Ακαδημίας της Ρουμανίας. Η Constanţa Buzea ήταν επίσης συγγραφέας παιδικών βιβλίων, που εκτιμήθηκε και βραβεύτηκε με λογοτεχνικά βραβεία.

Πέθανε στις 31 Αυγούστου 2012.

 

Felina pe zid 
 
ești prea inteligent să nu-nțelegi
captivitatea celui de pe zid
eu nu fug nu te caut
te văd nu înaintea mea ci sus pe muchia
zidului
preocupat să nu cumva să ies din umbra
din caricatura pe care-o joci atent
asupra mea
am înțeles
și m-am oprit și am tăcut
nimic nu te-ar înnebuni mai mult gîndesc
decît după-nțelegere
după oprire și tăcere
să mor

Αιλουροειδές πάνω στον τοίχο  
 
είσαι πολύ έξυπνο για να μην καταλάβεις
την αιχμαλωσία εκείνου πάνω στον τοίχο
εγώ δεν τρέχω, δεν σε αναζητώ
σε βλέπω όχι μπροστά μου αλλά στην άκρη 
του τοίχου 
ανήσυχος να μην βγω από την σκιά 
της παράστασης που παίζεις προσεκτικά 
μπροστά μου 
κατάλαβα
σταμάτησα και σιώπησα 
νομίζω, τίποτα περισσότερο δεν θα σε τρέλαινε 
από την αντίληψη
της ακινητοποίησης  και της σιωπής
από το να πεθάνω 

Iubire

E timpul să te treci în viaţa umbrei
Unde sunt strânse cete de cuvinte
Unde un dor de tine te cuprinde.

Tu poţi însingura coline sfinte
Şi nu poţi fi trecută cu vederea
Caldă ca lâna, palidă ca mierea.

Acestei linişti preţul nu i-l cere
Zidită fie gura care minte
Răzbunătoarea, simpla mea putere!

E timpul să primeşti culori promise
De plopii, de păianjenii din vise,
Şi de tristeţi în sine compromise.

Αγάπη

Ήρθε η ώρα να περάσεις στη ζωής της σκιάς
Όπου συγκεντρώνονται συστάδες λέξεων
Όπου μια λαχτάρα για σένα περικλείει.

Μπορείς να απομονώνεις ιερούς λόφους
Και δεν γίνεται να σε παραβλέπουν
Ζεστή σαν μαλλί, χλωμή σαν μέλι.

Την τιμή αυτής της ειρήνης μην ζητάς
Άφησε το ψέμα στο στόμα να χτιστεί
Εκδίκηση, η απλή μου δύναμη!

Ήρθε η ώρα να λάβεις ταγμένα χρώματα
Από τις λεύκες, τις αράχνες των ονείρων,
Και από την ίδια την θιγμένη θλίψη.

 

Efect

Mi-e sufletul o lacrimă de vis
Nedureros şi nerecunoscut.
Tu eşti atât de singur în soarta mea închis
Pari giuvaerul nimănui vândut,
Urându-şi preţul ca pe un orb abis…
Prin forma-ngustă a perfecţiunii
Nu poţi să treci înveşmântat,
Nici bucurat de cugetări străine.
Un simplu cap în sine-ncoronat
Cu părul lung adăugat de mine
Şi-un abur rece ca să-ngheţe plasa
De clopoţei prin care-ţi vezi mireasa.

Επίδραση

Η ψυχή μου είναι ένα δάκρυ ονείρου
Ανώδυνο και μη αναγνωρίσιμο.
Είσαι τόσο μόνος κλειδωμένος στη μοίρα μου 
Μοιάζεις με κόσμημα που δεν πωλείται σε κανέναν,
Μισώντας την τιμή του σαν έναν βυθό τυφλό…
Μέσα από τη στενή μορφή της τελειότητας
Δεν μπορείς να περάσεις ντυμένος,
Ούτε καν απολαμβάνοντας ξένες σκέψεις.
Ένα απλό κεφάλι αυτο-στεμμένο  
Με τα μακριά μαλλιά που πρόσθεσα
Και ένα κρύο ατμό για να παγώσει το δίχτυ
Τα κουδούνια μέσα από τα οποία βλέπεις τη νύφη σου.