“Ποιητή στον αιώνα σου πες μου τι βλέπεις;”  

Βλέπω μια διαφορετική σχέση του ποιητή με την αλήθεια. Γνωρίζοντας πόσο επικίνδυνες είναι οι γενικεύσεις θα διακινδυνεύσω να πω ότι όταν, εδώ και μισό αιώνα, πρωτόβγαινα (ή μήπως πρωτόμπαινα;) στην ποίηση, η έγνοια του ποιητή ήταν πώς θα εκφράσει τη δική του αλήθεια, που, εξ’ ορισμού, δεν είχε καμία ή πολύ λίγη σχέση με αυτή «των άλλων». Οι δε «άλλοι» ήσαν πεπεισμένοι ότι ο ποιητής ζει στον δικό του κόσμο κι έτσι, αν δεν ήταν Όμηρος, ήταν βασικά άχρηστος στους υπόλοιπους εμάς.
    «Η ποίηση είναι πάντα αλήθεια./ Η αλήθεια δεν είναι πάντοτε ποίηση» γράφει ένας πολύ νέος ποιητής της εποχής μας, ο Γιάννης Στίγκας. Οι στίχοι αυτοί, εκτός από το βάρος που κουβαλούν, μαρτυρούν και μια καινούργια τάση του ποιητή σήμερα: να πλησιάσει  όσο γίνεται την αλήθεια. Γι’ αυτό το σκοπό, σαν εργαλείο, σαν μέθοδο, χρησιμοποιεί την ποιητική του ιδιαιτερότητα. Η έκφραση, δηλαδή, του εσώτατου ποιητικού εγώ δεν είναι πια αυτοσκοπός, είναι μέσο για να γνωρίσουμε την αλήθεια που κινεί τον κόσμο και να προσπαθήσουμε να την εκφράσουμε. Οι λέξεις δεν επιλέγονται για την ομορφιά τους, αλλά για την εκφραστική τους ικανότητα, να πλησιάσουν όσο γίνεται περισσότερο την αλήθεια. Αυτή η αλήθεια δεν είναι ένα μεταφυσικό ή ψυχικό τέρας που βρίσκεται πέρα από τη γνώση κι ο ποιητής μόνο να την οσμίζεται μπορεί αν είναι αληθινός ποιητής. Η αλήθεια είναι ο κόσμος μας, είναι η ζωή μας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως είναι και συγκεκριμένη ή πως είναι μια και μόνη. Αυτή η τάση που εκδηλώνεται σε νέους ποιητές –όχι σ’ όλους βέβαια– έχει την εξήγησή της. Είναι η κατάσταση του κόσμου σήμερα και η σχιζοφρενική σχέση του κόσμου αυτού με την αλήθεια. Γιατί, από τη μια μεριά, ποτέ δεν είχαμε περισσότερο τεχνικά, επιστημονικά μέσα να την πλησιάσουμε, να τη βρούμε, να την αναγνωρίσουμε αυτή την αλήθεια, κι από την άλλη, ποτέ δεν μας ήταν τόσο εύκολο να την κρύψουμε, να την αλλοιώσουμε, να την παραμορφώσουμε –πάλι με τεχνητά μέσα– και κανείς να μην μπορεί ούτε καν να φανταστεί πως δεν είναι η αλήθεια. Η αλήθεια, πάλι δεν ήταν ποτέ λιγότερο αυτόνομη, ακόμη κι όταν υπηρετούσε ιδέες, ιδεολογίες, θρησκείες. Τώρα υπηρετεί –ούτε κι αυτή το ξέρει θαρρώ– το μοναδικό θεό των ημερών: το χρήμα. Ακόμη και να θέλεις να κάνεις το καλό –να θρέψεις τα πεινασμένα παιδιά της Αφρικής– θέλεις χρήμα. Μέσα σ’ αυτόν τον καινούργιο μονοθεϊσμό, ο ποιητής θα αισθάνεται και λίγο σαν εξερευνητής όταν πίσω απ’ την εικόνα, την τόσο καθαρή της Τηλεόρασης, προσπαθεί να μαντέψει την πραγματική αλήθεια, δηλαδή, τον βαθύτατο λόγο που οι χειριστές της μοίρας μας διάλεξαν να την προβάλουν.
    Θα ξεκινήσει, λοιπόν, ο ποιητής και με τη βοήθεια των δικών του προσωπικών ποιητικών ονείρων και φόβων θα προσπαθήσει να βρει την αλήθεια, ποια πραγματικά είναι. Κι ίσως εκεί να τον περιμένει μια έκπληξη. Αντίθετα απ’ αυτό που πιστεύει ο Γιάννης Στίγκας, εγώ σκέφτομαι μήπως η πραγματική αλήθεια είναι πάντα και ποίηση. Γιατί κάποιος είπε (ίσως εγώ): «Η αλήθεια δεν είναι ποτέ σκληρή. Βαρύ κι αβάσταχτο είναι μόνο το ψέμα».

                                                          Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ