Όταν ο Δάντης κατεβαίνει στον δεύτερο κύκλο της Κόλασης, εκεί που τιμωρούνται οι αμαρτωλοί της σάρκας, συναντά δυο ψυχές που ο άνεμος παρασέρνει και παιδεύει. Θα ήθελε να συμπάσχει μαζί τους. Τους απευθύνεται με λόγια γλυκά. Αναγνωρίζει τη Φραντσέσκα ντα Πολέντα και τον Πάολο Μαλατέστα. Η πρώτη διηγείται στον ποιητή τη στιγμή της αδυναμίας τους, πως ενέδωσαν στην αναμεταξύ τους ισχυρή έλξη.(Κόλαση, Άσμα V).

 

Με θρησκευτική ευλάβεια και αλλά και ύφος διδακτικό ο Φρα Αντζέλικο ζωγραφίζει εμπνευσμένος από την Κόλαση του Δάντη τις τιμωρίες των αμαρτωλών ψυχών. Διάχυτος στο έργο του είναι ο φόβος του κακού, του διαβόλου, ο θρησκευτικός φόβος που κρατά τους πιστούς στον ίσιο δρόμο. Αναπαριστά τον εωσφόρο όπως ο Δάντης στην Θεία Κωμωδία (Κόλαση, Άσμα XXXIV).    

 

Ο Ντε Νομέ ζωγραφίζει τις Κολάσεις εμπνευσμένος από την μυθολογία του Κάτω Κόσμου και τις περιγραφές του ποιητή της Δάντη Αλιγκιέρι. To αποτέλεσμα: ένα αμάλγαμα από επιρροές όπου η νοσταλγία για το κλασικό παρελθόν είναι έκδηλη. Αποστασιοποιημένος από τα ανθρώπινα πάθη και τη θρησκευτική διδαχή, φαντάζεται το επέκεινα ως τόπο μακρινό, θολό, χαμένο στην ομίχλη, σαν αντανάκλαση της αρχαιότητας. 

 

Ο Ροντέν βλέπει την Κόλαση με τα μάτια των ρομαντικών, αγαπά την ποίηση, θαυμάζει τον Δάντη Αλιγκιέρι, η επίδραση του Δάντη στο έργο του είναι καταλυτική. Σμιλεύει με πάθος τα σώματα των βασανισμένων ψυχών εξιδανικεύοντας τα συναισθήματα τους. Παλεύει να εμφυσήσει ζωή στην ύλη. Τα βασανιστήρια της κόλασης δεν είναι πλέον φυσικές τιμωρίες αλλά βάσανα της ανθρώπινης ψυχής.  

 

Ο Μπέκλιν αντιμετωπίζει με διάθεση μελαγχολική το βασίλειο των νεκρών. Σαν έναν τόπο εξορίας. Σαν ένα νησί. Άηχο, μυστήριο, γαλήνιο, ανατριχιαστικό. Σκιαγραφεί με τρόπο συμβολικό τον μεταφυσικό φόβο και τον επέκεινα τόπο. Το κενό, η απουσία είναι γι’ αυτόν η Κόλαση.      

 

 

                            Mαρία Λεκάκη. Εκδόσεις μαγικό κουτί.