Εκτύπωση του άρθρου
Ελένη Κοφτερού

Συλλαβίζοντας τις λέξεις της εξορίας, η ποίηση ένα καταφύγιο: «Γράμμα σε γενέθλια πόλη» 


 Γράφει η: Πόλυ Χατζημανωλάκη



Έναν έπαινο θα ήθελα να γράψω, ένα μικρό σχόλιο για την ποιητική συλλογή της Ελένης Κοφτερού «Γράμμα σε γενέθλια πόλη», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Η Ελένη μια παρουσία, μια συντροφία στο διαδίκτυο εδώ και κάποια χρόνια, υπερασπίζεται τις «λέξεις» της στον κυβερνοχώρο – έτσι γνώρισα αρχικά την ποίησή της - , με μικρές αναρτήσεις αστραπές, ποιήματα και διηγήματα δημοσιευμένα σε ηλεκτρονικά περιοδικά και στη σελίδα της. Ζει και εργάζεται στην Καλαμάτα και η γενέθλια πόλη της είναι η Θεσσαλονίκη. Την ποιητική συλλογή την δημοσίευσε πριν σχεδόν ένα χρόνο. Ήμουν έτοιμη να γράψω - είχε έλθει ο καιρός - την αίσθηση που μου προκλήθηκε από την ανάγνωση, όμως με πρόλαβε μια απαστράπτουσα και διεισδυτική δημοσίευση της ανάγνωσης της θεωρητικού της λογοτεχνίας Άννας Κουστινούδη και εσιώπησα. 

Μια ανάγνωση με άξονα την επιθυμία, τόσο εξαιρετική που τα αισθήματα που σκόπευα να περιγράψω – αν περιγράφονται τα αισθήματα – διαλύθηκαν, αποδομήθηκαν, κρύφτηκαν ντροπαλά εκεί που κρύβονται οι αβέβαιες σκέψεις και μετά κάμποσον καιρό, κάθομαι πάλι, με τη συλλογή ανά χείρας, να συνθέσω τις προτάσεις, ίσως μια απάντηση που όφειλα σε μια ανεπίδοτη επιστολή απορίας από την Ελένη, που θα αναρωτιέται. Με άγγιξε τάχα η ποιητική της συλλογή; Με συγκίνησε; Μου άρεσε; Ένιωσα την ποίηση να αναπνέει; Άκουσα τα φτεροκοπήματα από τις πεταλούδες, τα γραμμένα φιλιά που περιφέρονται ανάμεσα στις σελίδες; 

Ο τίτλος και το μότο, το γράμμα σε γενέθλια πόλη και οι λέξεις πρόσφυγες (λέξεις διωγμένες) δίνουν το στίγμα της συλλογής. Η ποιήτρια, η γυναίκα που γράφει, η γυναίκα επιστολή, η γυναίκα γράμμα, η πρόσφυγας, η γυναίκα λέξη. 

Η εξορία, η απόσταση στο χώρο (800 χιλιόμετρα σε ευθεία γράφει ) αλλά και στο χρόνο, από την παιδική της ηλικία, τον παράδεισο, η απουσία του πατέρα, η απώλεια, η ανάμνηση, ο έρωτας, η φιλία – κυρίως η ποίηση, το καταφύγιο η ποίηση και η ποιήτρια λέξη διαλύεται στα ποιήματα. Λέξεις απαστράπτουσες, αμφίβιες φτερωτές λέξεις (το ξύλινο μολύβι του Χανς Κάστορπ από το Μαγικό Βουνό του Τόμας Μαν κλεμμένο για να γράφει) κουφάρια λέξεων, έρωτες που διαβάζονται συλλαβιστά, λέξεις που καίνε, λέξεις που δημιουργούν εγκαύματα στον ποιητή, λέξεις από στάχτη, μάτια βλέμματα καλλιγραφημένα φωνήεντα, λουλουδένιες λέξεις, λέξεις λυπημένα άνθη κλειστά…

Μια ατέρμων ακολουθία μεταφορών, μια ανθοφορία της ποίησης, μια εκδίπλωση της γραφής, του φθόγγου, του λόγου, ένας διασκορπισμός του Ποιητή σαν τον Αδάμ Καδμόν (του αλφαβήτου) σε μια θάλασσα συλλαβών, γραμμάτων και φθόγγων, μια ιερουργία της ποίησης, μια άλλη γραμματική, η ποίηση συλλαβίζει…

Την χάρηκα πολύ την ποιητική συλλογή της Ελένης. Ατόφια ποίηση, που καίει πριν από τον αναγνώστη τον ποιητή. Διασκορπίζεται και πλάθεται ξανά, εκφράζοντας την επιθυμία (διαβάστε την εξαιρετική ανάγνωση της Άννας Κουστινούδη), τον έρωτα, την απώλεια, την απόσταση, την προσφυγιά… την γραφή το καταφύγιο. Η γραφή, οι λέξεις είναι το φάρμακο για να το καταπιείς πικρό. Μια σωτηρία. 

Αντιγράφω δυο από τα ποιήματα που μου άρεσαν πολύ:


ΧΕΡΙΑ 

2


Οι γραμμές των
χεριών σου
ποίημα
γραμμένο
με κώδικα γενετικό
Διαβάζεται 
μόνο με
το λεξικό
των χαδιών


ΠΑΡΑΔΟΧΗ


Κανένα ποίημα
καμίας λέξης
ασταθής προορισμός
ούτε τα χάδια τ’ απαλά
των φωνηέντων
και των συμφώνων
οι μικρές δαγκωματιές

δεν σφετερίστηκαν
ως τώρα
(όσο κι αν το 
προσπάθησαν)
τη σιγανή
κυρτότητα
των λιγοστών χαδιών μας.

Όμως η αμετάφραστη
καμπύλη των φιλιών
με λέξεις και ποιήματα
πάντα συνηγορεί. 

Ημ/νία δημοσίευσης: 31 Μαΐου 2014