Γράφει ο Κώστας Μαρδάς

 

 

 Ο Ηλίας Γκρής, «Σαν άλλος Οιδίποδας»

 

«ΑΥΤΟΚΛΗΤΟΣ»

Εποχές αμνημόνευτες θύελλες
καύσωνες έγδαραν το δέρμα της γης
μα εγώ δεν ήρθα

ξενιτεμένος σε βαρέα χρέη
με ένα μυαλό πυρετικό που ξανοιγόταν
πειρατής σε άγνωστες θάλασσες
ποτέ δεν ήρθα

σαν ν’αποκοιμήθηκε κατάκοπο
σε πούπουλα λήθης το αίμα
δεν ήρθα

ώσπου μιαν ώρα πρωινής ευδίας
ευμήχανος μεσήλικας
νυκτεγερσίας ένοχος
ήρθα

και βρήκα σκιές λυπημένων προγόνων
στην άκρη στο προσκεφάλι σου κάθισα
σου μίλησα κι έκλαψα
στον τάφο σου, πατέρα!»

Με αυτό το κορυφαίο –κατά τη γνώμη μου-  διαυγές βιωματικό ποίημα εξυψώνει τη νέα του απαιτητική συλλογή «Σαν άλλος Οιδίποδας», από τις εκδόσεις Γκοβόστη, ο ποιητής της αποκληθείσης «γενιάς του ’70» Ηλίας Γκρής. Είναι η έβδομη συλλογή του, με 55 ποιήματα, ενώ έχει στο ενεργητικό του τρία πεζογραφήματα, τρία δοκίμια-μεταφράσεις και πέντε ανθολογίες.

Παρότι γενικά, ως αναγνώστης της ποίησης, έχω μια οξυθυμία στα πολύ κλειστά ποιήματα, δεν μπορώ να μην θαυμάσω τον συμπυκνωμένο λόγο του, την ψηφιδωτή ελλειπτικότητα, την ευρηματική παρομοίωση-μεταφορά, την έντεχνη χρήση της μετοχής, τη μυθολογική επικαιροποίηση, τον λελογισμένο διασκελισμό, την εμβριθή διακειμενικότητα και τη φιλοσοφική εσάνς που διέπει τα δημιουργήματά του.

Όλα τούτα τα υφολογικά, τα φιλολογικά, τα καλολογικά στοιχεία, δεν είναι στολίδια ενός Μικρού ή Μεγάλου Διάκοσμου, σε ένα κοστούμι γραφής. Είναι κατάσαρκα ενδύματα μιας υπαρξιακής αγωνίας τού ώριμου ηλικιακά Γκρή –προερχόμενου από την Κρέσταινα Ολυμπίας, εποχές μετεμφυλίου- του Γκρή, που διάγει εν πολλοίς ακόμη μια εφηβική ανιδιοτέλεια.

Ιδιαιτέρως με συγκινεί  (καθώς γνωρίζω τον άντρα από την εποχή της μεταπολιτευτικής έκρηξης ) το ότι η βίωση των τραυμάτων του στα δύσκολα μικρά του χρόνια  -- τα πένθιμα και γκρίζα, τα σκληρά και μωβ, τα χτυπημένα και σημαδεμένα, τα έγκλειστα και εντοιχισμένα  --  δεν τον κατέστησαν κυνικό, όταν με την έλευσή του στη μεγάλη πόλη ξεχώρισε με τη τίμια δημοσιογραφική του παρουσία και  αναδείχθηκε στα ποιητικά υψίπεδα της Γενιάς του.

Πρόκειται για έναν αρνητή στράτευσης στην εξουσιαστική θητεία. Διότι στην πυριφλεγή πραγματικότητα της ανοδικής δεκαετίας του 80’, αν και θα μπορούσε να εισέλθει ξιφήρης στο ασανσέρ του τότε πολιτικού καριερίστικου συστήματος , επέλεξε τον μονήρη δρόμο της ποίησης. Με όλη την αποκοτιά, αλλά και την ευερεθιστότητα.

Αρνήθηκε τον υδαρή κόσμο του δημοσιογραφικού πλουτισμού, καθώς  και τον γυάλινο κόσμο της τηλεόρασης. Αυτής της ξελογιάστρας που, αν δεν έχεις αντιστάσεις ,  σε ευτελίζει μέσα στη λάμψη της .  Ο Γκρής, έχοντας ως δασκάλους του αιώνιους Ίωνες , βάδισε το δρόμο τής δύσκολης ποιητικής γραφής, εξερχόμενος αλώβητος  από την επαγγελματική δημοσιογραφία, έχοντας κατεύθυνση τον ουρανό, μα και τα έγκατα της ποίησης.

Με την αίσθηση ενός ιδιόμορφου ευθυτενούς κοσμοκαλόγερου,τού κοινωνικοπολιτικού (στην αρχή) και βαθμηδόν υπαρξιακού ποιήματος, έχοντας ως κελί - δώμα ένα διαμέρισμά στο Παγκράτι, υψιπετώντας μα και σκάβοντας για δύσκολες λέξεις…

Τούτος εδώ, ο εξ Ηλείας ορμώμενος, κάτοικος…χιλίων ετών του Παγκρατίου, βαδίζει σε μια πόλη νεοθηβαϊκή γεμάτη οσμή βενζίνης αλλά και ελευθερίας, θέτοντας αινίγματα . Κερνώντας, πάντως, ολοκάθαρα ηδύποτα ποιήματα γοητευτικής ενοχής ως «Αυτόκλητος»!

Χαίρε Ηλία, ποιητή τής πατροκτόνου σημερινής νεότητάς σου!
Χαίρε των ιδιότροπων λέξεων εξερευνητή !
Χαίρε ειδωλο-λάτρη της γλώσσας !
 

Κώστας Μαρδάς