MAILER, NORMAN

Δείτε επίσης

Εκτύπωση του άρθρου

ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΛΥΜΠΕΡΗ

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΟΡΜΑΝ ΜΕΗΛΕΡ

Από το βιβλίο Deaths for the Ladies (and other disasters)

Υπάρχουν συγγραφείς των οποίων το πλεονάζον ταλέντο λειτουργεί σαν χείμαρρος που σαρώνει τα πάντα μ’ ένα σφυροκόπημα της γλώσσας. Ο Νόρμαν Μέηλερ ανήκει στην κατηγορία των απεραντολόγων πλην διεισδυτικών τεράτων της γραφής, όντας ένα μείγμα κριτικού πνεύματος και διονυσιασμού, πολιτικής ωριμότητας και ναρκισσισμού, αντιδραστικότητας και καλλιτεχνικής οξυδέρκειας. Η πρόζα, χάρις σ’ αυτόν, βρήκε τον αφηγητή της αμερικάνικης συνείδησης, τον ψυχολογικό και ιστορικό απολογητή ενός λαού και μιας εποχής. (Η αίσθησή μου είναι ότι το βιβλίο του «Στρατιές της Νύχτας» αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα της μεταπολεμικής αμερικάνικης λογοτεχνίας.) Ωστόσο, παρά τα δυο βραβεία Πούλιτζερ, το έργο του ακολούθησε μάλλον φθίνουσα πορεία, καθώς ο ίδιος δεν κατάφερε να ανταποκριθεί στους μεγαλεπήβολους συγγραφικούς του στόχους. Αντιθέτως, η θητεία του στη δημοσιογραφία παρέμεινε σταθερή και αταλάντευτη μέχρι το τέλος της ζωής του και οι απόψεις του –συνήθως ριζοσπαστικές και γι’ αυτό συχνά αμφισβητούμενες– υπήρξαν έντονες παρεμβάσεις στην περιοχή της πολιτικής, της δημόσιας ζωής, της τέχνης, της γραφής.
Το βιβλίο Θάνατοι για τις κυρίες (και άλλες καταστροφές) είναι το μοναδικό ποιητικό έργο του Νόρμαν Μέηλερ. Γράφτηκε την περίοδο 1960 – 1962 (έκδοση 1962) και η αμερικάνικη κριτική το αντιμετώπισε μάλλον αδιάφορα, πράγμα που αποθάρρυνε την όποια διάθεσή του συγγραφέα να επαναλάβει το εγχείρημα. Εννιά χρόνια αργότερα, ένα μέρος της συλλογής αυτής συμπεριλήφθηκε στον τόμο Mailer, The long patrol, World publishing 1971. Εκεί, σ’ ένα σύντομο πρόλογο, ο Μέηλερ θα σημειώσει μεταξύ άλλων: «Οι Θάνατοι για τις Κυρίες εμφανίστηκαν με μια σεμνή έκδοση και βούλιαξαν χωρίς ν’ αφήσουν ήχο. Υπήρξαν μονάχα τρεις ή τέσσερις κριτικές, και η μοναδική καλή κριτική που πήραν (στους Κυριακάτικους Τάιμς της Νέας Υόρκης) ήρθε με καθυστέρηση έξη μηνών. Οι ποιητές, στην πλειονότητά τους, έθαψαν το βιβλίο. Και γιατί να μην το κάνουν; Είχα τσαλαβουτήσει σ’ εκείνη τη ζωή για την οποία αυτοί ήταν διατεθειμένοι, αν ήταν αρκετά καλοί, να πεθάνουνε της πείνας και να χάσουν την αγάπη. Είχαν ασχοληθεί σοβαρά με την τεχνική τους, εγώ απλώς πετάχτηκα για λίγο ως αυτήν. Εκείνοι ήταν αφιερωμένοι στην ποίηση. Εγώ αφιερώθηκα στο να σκαρφαλώσω και να βγω από την τρύπα που ο ίδιος είχα σκάψει στον εαυτό μου…..».
Επηρεασμένος από το έργο του ποιητή ee.camings, τον οποίον και θαύμαζε απεριόριστα, ο Νόρμαν Μέηλερ συνθέτει μια εντελώς νέα ποιητική φόρμα (με την πρωτοτυπία της μικρής αράδας) επιστρατεύοντας χιούμορ, φαντασία και τολμηρή γλώσσα, για να μας μεταφέρει «κομμάτια πραγματικότητας» αλλά οξυδερκείς παραστάσεις της εσωτερικής του ζωής.

Κλεοπάτρα Λυμπέρη

Τα ποιήματα

που γράφονται από

μαζοχιστές

πέφτουν με πάταγο

σαν αγελάδες στο λιβάδι.

Λυπήσου με

φωνάζουν,

πρόσεξέ με, έχω

πολύ ευαισθησία

προς τη φύση

ξεχειλίζω γάλα

Τα ποιήματα

πρέπει να’ ναι σαν
καρφίτσες

που τρυπάνε το δέρμα

της ανίας

κι αφήνουν

μια λάμψη

το ίδιο υπεροπτική

με το βάδισμα

του σαδιστή

που έμπηξε

την καρφίτσα

κι έγινε καπνός

Ένας συγγραφέας

που ’χει δύναμη

θα ’πρεπε να τη χρησιμοποιεί

για ν’ αποσπά

τόσα οφέλη

απ’ τον εκδότη του

με τον ίδιο τρόπο

που δίνει

στις

λέξεις του

χώρο

ν’

ανασάνουν

ζ ι

ε δ

τ ί

α φ

ι ν

σ α

Το φίδι δεν μπορεί να επιτεθεί

όταν είναι κλεισμένο σε κουτί

διαλύεις

το στίχο σου

με τον τρόπο

του

cum

mings

απ’ ό,τι βλέπω

χι αυτόςτο κά ν

ειδι αφ

ορε

κά

Εγώ ψάχνω

τα

ψάρια που

κολυμπάνε στα

διαστήματα

Ο ee προτιμά τα

βότανα

των

γραμμάτων

ς)

ύτερο

Άλλω στεαυτ όςείνα ικαλ

Μερικά ποιήματα

είναι απαλά

κι ευχάριστα

παιδάκια

που δεν φέρουν τίτλο

και δεν τον χρειάζονται

κανείς δεν προσέχει

τη

γύμνια τους

Ένας τίτλος

δεν είναι

καπέλο

αλλά

κουστούμι

γι’ αυτό

μερικές φορές

τον αφήνω

στο

κάτω μέρος της

σελίδας,

γιατί

δεν θέλω

ολ’ αυτά τα ποιήματα

να’ ναι

γυμνά.

Μερικά θα ’πρεπε

να στέκονται

με

τα παντελόνια

πεσμένα στα

παπούτσια τους.

Φυσικά

μ’ αυτή τη λογική

ένας τίτλος στην κεφαλίδα

είναι σαν φουστάνι

τραβηγμένο ως πάνω απ’ το στήθος.

Πρέπει να έχεις άγιο

για να σταθείς ίσια

τέτοιες ώρες

είπε ο άντρας

ανεβασμένος στη σανίδα

Είσαι μεθυσμένος

είπε η σύζυγος

Αν πέσεις

θα ξανασπάσεις τη

μύτη σου

κι άκου να σου πω,

φίλε,

δεν ζωγραφίζουν τους

αγίους

με στραπατσαρισμένη μύτη

την σήμερον ημέρα

Κομψότης είναι ο τρόπος που

τρίβεται το

μπισκότο,

εσύ

γίνεσαι κομμάτια

ΕΝΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΔΟΠΟΙΟ ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΗΣ

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΕΓΩ

ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ

ΟΜΟΦΥΛΟΦΥΛΛΩΝ

Μία

από

τις

βασικές

διαφορές μας

είναι

ότι ο

Φραντς

αποκαλεί

εμένα

ραββίνο

ενώ

εγώ

του

φωνάζω

έναν

ραββίνο

Δεν θα κλειστώ στο σπίτι

με παντρεμένο

άλλη φορά

απεφάνθη η σοφή δεσποινίς

παραείναι καλόβολοι

αυτό πια δεν αντέχεται

είναι σα να κουλουριάζεσαι

σε καναπέ

με το καλό βιβλίο.*

Εννοείς

μ’ «ένα»

καλό βιβλίο

Α, χρυσέ μου,

είπα

με «το»

καλό βιβλίο;

αναστέναξε η γόησσα.

*The good book:

ο Μέηλερ κάνει

λογοπαίγνιο,

«το καλό βιβλίο»

είναι η φράση

που χρησιμοποιείται

στ’ αγγλικά για τη

Βίβλο. (Σ.τ.Μ.)

Κάνε το καθήκον σου

είπα εγώ

στην ωραία

καθώς άφησε

τον έρωτα

(την πράξη)

και κατέβηκε βολίδα

στο

χωλ

να

έρθει σ’ επαφή

με την πορσελάνη,

φθορίζων φως

και όραση λαγωνικού

το νερό της τουαλέτας

που κύλησε

ακολουθώντας τις

ψυχές

που η ωραία μου

διάλεξε (Ποτέ

να γευτεί μη

και τράβηξε το θρηνείς

καζανάκι. τα

ψαράκια

που

πεθαίνουν)

Koan

Δάσκαλε

είναι

η ομορφιά

κάτι

που

σε

αλλάζει

σε

κάτι

που

μπορεί

ν’ αλλάζει;

Θάνατος στα βουνά

Νοικιάσαμε τρία άλογα

στο Σαν Μιγκουέλ Αλιέντε.

Τα δύο έπρεπε να’ ναι εξημερωμένα.

Πλην όμως, ο γκρουμ

έφερε μόνο δύο

στην πόρτα.

Ω, Senor, είπε,

το τρίτο άλογο

έχει κρυολογήσει.

Την επόμενη μέρα

εξακολουθούσαν να’ ναι δύο,

ο Ρελάμπαγκο κι ο Γκαβιλάν.

Τα καβαλήσαμε –

ήταν σκέτοι διαβόλοι .

Μέσα σε τρεις μέρες

μ’ έριξαν κάτω

τρεις φορές.

Και μονάχα τη νύχτα

της αναχώρησής μας

μάθαμε

ότι τ’ άλογά μας

ήταν τρελά.

Ω, Senor, είπε ο γκρουμ,

το τρίτο άλογο έχει κρυολογήσει.

Η διάθεση Είναι η διάθεση ένας ναός

είναι μια που μας προσφέρει

συνάθροιση καταφύγιο

ψυχών από

μέσα στα τον πόθο

κύτταρα. των κυττάρων μας

να γυρίσουν πάλι στην

Αυτοί αρχή τους

που κυβερνούν κάτω από ένα

ένα κορμί νέο δάσκαλο

που έχει απελπιστεί που υπόσχεται

και πως

πια δεν θέλει δεν θα

τίποτε επαναλάβει

είναι υπήκοοι σε τους δισταγμούς

ξαφνικές ήττες τις συμπόνιες

της διάθεσης και

αρκετά σκληρές τους αισθητικούς

για να θέσουν εν-

το ερώτημα: δοιασμούς του Παντοκράτορα Θεού

για

απολαύσεις

κέρδη

και

προόδους

αλλ’

αντιθέτως

θα ξεσκίσει

τις ρίζες

και θα μας δώσει

μια γενναία δόση

macadam

με

αστική αρετή

καλμαρισμένο πόνο

αιωνιότητα

δίχως πυρκαγιά

και sucaryl

για το σιρόπι

του ροδάκινου.

1. Οι Γωνίες

ενός

Θα Τετραγώνου

ήταν

κάτι

αν οι

τυφλοί

έμπαιναν

στο 3.

παιχνίδι

γιατί Είμαι

τ’ αυτιά τους ερωτευμένος 4.

είναι μ’ εκείνους που

πέρασμα έρχονται Εκείνοι που

είπε σε μένα ακούνε

το όνειρο. με την πληγή τους και δεν

είπε η βλέπουν

2. διάθεση δίνουν

Δεν γιατί ελεημοσύνη

εμπιστεύομαι εκείνοι που στην Εύα

εκείνους βλέπουν και

που και δεν σε άλλους

ακούνε και ακούνε αδυνάτους

δεν πληγώνουν είπε

βλέπουν άλλους η τάξη-ησυχία

είπε με που επιβάλλει

η λέξη. τη η αστυνομία.

φωνή τους.

Μια θεραπεία για τον καρκίνο

Μια

θεραπεία

για

τον καρκίνο

είναι

να

πας μια βόλτα

στο

φεγγάρι.

(Προδημοσίευση 2/3/2008)

Norman Mailer

Κλεοπάτρα Λυμπέρη

Ημ/νία δημοσίευσης: 6 Μαΐου 2008

Δείτε επίσης

ΠΟΙΗΣΗ

MAILER, NORMAN