Rachel Blau du Plessis
(εισαγωγή-μετάφραση: Ελισάβετ Αρσενίου)

Η αμερικανίδα Rachel Blau Du Plessis είναι ποιήτρια και φεμινίστρια κριτικός της λογοτεχνίας. Ζει στο Swarthmore της Πενσυλβάνια και διδάσκει αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Temple. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη μοντέρνα και σύγχρονη ποίηση. Έχει συγγράψει τις κριτικές μελέτες Γράφοντας πέραν του τέλους: αφηγηματικές στρατηγικές των γυναικών συγγραφέων του εικοστού αιώνα (1985) και H.D.: η σταδιοδρομία αυτού του αγώνα (1986), που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα καθώς και τη συλλογή δοκιμίων Η ροζ κιθάρα: η γραφή ως φεμινιστική πρακτική (Routledge, 1990). Έχει επιμεληθεί την έκδοση George Oppen: επιλογή αλληλογραφίας(Duke University Press, 1990), και με τη συνεργασία της Susan Stanford Friedman, και τη συναγωγή μελετών με τίτλο Σφραγίδες: Διαβάζοντας την H.D.(University of Wisconsin Press, 1990). Επίσης, η συλλογική έκδοση Το πρόγραμμα φεμινιστικής μνήμης: Φωνές από τη γυναικεία χειραφέτηση, που επιμελήθηκε σε συνεργασία με την Ann Snitow, εκδόθηκε το Νοέμβριο του 1998 από τις εκδόσεις Three Rivers/Crown. Από τις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα κυκλοφορεί επίσης η συναγωγή δοκιμίων Το Πλέγμα των Αντικειμενιστών: δοκίμια για την πολιτιστική ποίηση, την οποία επιμελείται σε συνεργασία με τον Peter Quarterman.
Το ποιητικό της έργο έχει συγκεντρωθεί στις συλλογές Πηγάδια (Montemora, 1980), Τάμπουλα Ρόζα (Poses & Poets, 1987), Προσχέδιο Χ: Γράμματα (Singing Horse Press, 1991), Προσχέδια 3-14 (Poses & Poets, 1991), και Προσχέδια 15-XXX, Η πτυχή (Poses & Poets, 1997). Μερικά από τα κείμενα αυτά έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά στον τόμο Essais: Quatre Poemes (Un Bureau Sur L'Atlantique, 1996). Πρόσφατα κείμενά της έχουν εμφανιστεί στα περιοδικά Grand Street, West Coast Line, Conjunctions, Common Knowledge, Chelsea, Parataxis, The Iowa Review, Action Poétique και Hambone. Το 1990 το Συμβούλιο Τεχνών της Πενσυλβάνια της απένειμε υποτροφία ποίησης και το 1933 κέρδισε βραβείο του Αμερικανικού Ταμείου για την Ποίηση. Ποιήματά της έχουν περιληφθεί στις ανθολογίες Επάθλων Gertrude Stein για την νεωτερική αμερικανική ποίηση για έργα δημοσιευμένα μεταξύ 1993 και 1996. Το έργο της έχει ενταχθεί σε αρκετές αμερικανικές και γαλλικές ανθολογίες, με κυριότερες τις Ποιήματα για τη Χιλιετία, τ.2 (University of California Press) και Κινούμενα σύνορα: τρεις δεκαετίες νεωτερικής γυναικείας γραφής (Talisman House).
Οι πιο πρόσφατες μελέτες της αφορούν το έργο των T.S. Eliot, Mina Loy, Lorine Niedecker, Zora Neale Hurston, Marianne Moore, Vachel Lindsay, Wallace Stevens και Gertrude Stein. Δοκίμιά της που παρουσιάζουν αρχές της ποιητικής της τέχνης έχουν περιληφθεί στις συλλογικές εκδόσεις Κατοικώντας στην πιθανότητα: γυναίκες ποιήτριες και κριτικοί για την ποίηση (Cornell), Η νέα φεμινιστική κριτική (Pantheon), Γιατί το μυθιστόρημα έχει σημασία (Indiana), Εισαγωγή στη θεωρία της αφήγησης (Duke), Αφήγηση/Θεωρία (Longman), Δοκίμια ειδικών: Σύγχρονοι ποιητές για την ποίηση (WayneState), Προς τα εμπρός: σύγχρονη ποίηση και ποιητική(PeterLang), VirginiaWoolf: Συλλογή κριτικών μελετών, New Century Views (Prentice-Hall).
Η ιδιαιτερότητα του έργου της DuPlessis έγκειται στο συνδυασμό μοντερνιστικής, φεμινιστικής και γλωσσοκεντρικής σκέψης. Στη δοκιμιακή και κριτική της γραφή, ενδεικτική της οποίας είναι η Ροζ κιθάρα, επεκτείνεται σε ένα παλίμψηστο ιδιωμάτων που περιλαμβάνει θεωρητικές και ποιητικές προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο οι σχέσεις των φύλων εμπλέκονται σε πρακτικές σημασιοδότησης καθώς και τους μηχανισμούς με τους οποίους η γυναικεία γραφή μπορεί να πρέπει να ανατρέψει αυτές τις πρακτικές σε πολλαπλά επίπεδα και με ποικίλα μέσα, αναδιαρθρώνοντας ζητήματα συγγραφικής εξουσίας, μεταφυσικής και μοναδικότητας.
Τα Προσχέδια συνιστούν ένα σχόλιο στα Cantos του Ezra Pound που αποτελούνται από 116 ποιήματα. Ποίημα εν προόδω, δηλώνει έντονο μορφικό πειραματισμό, που, μέσω μίας ακόρεστης ακοής και κειμενικής όρασης, οδηγεί στην ανασκαφή γλωσσικών και ηχητικών ερειπίων. Τα σχόλια που προκύπτουν από αυτή τη διερεύνηση συνιστούν μία συλλογή πολυφωνικών κειμένων που περιεργάζονται με πολλαπλές δοκιμές ποιητικών υφών και τυπογραφιών τα σημεία της γραφής ως συσσωρευόμενα ολισθήματα σημασίας, απειλητικά της αληθοφάνειας του ολοκληρωμένου υποκειμένου. Έτσι, η γραφή των Προσχεδίων στοιχειώνεται από ασταθή τέρματα και λήξεις, που υπονομεύουν την ιδέα της παρουσίας, ισορροπώντας μεταξύ της απώλειας ταυτότητας και της αυξανόμενης δυνατότητας και ανάγκης αποφυγής οτιδήποτε άλλου έχει φταχτεί για να πάρει τη θέση της.
Τα πειράματα (σχεδιάσματα και πτυχές) της Du Plessis μπορούν με επιτυχία να εξερευνήσουν κληρονομημένες οριοθετήσεις και εγγραφές του φύλου, προβάλλοντας αντίσταση στη σκόπιμη αισθητική τελειότητα με τη συσσώρευση αλλεπάλληλων στρωμάτων διανοητικών και λυρικών (ή κάποτε και υλικών) ρινισμάτων, που αναδεικνύουν τη λειτουργία του εμπειρικού και πολιτιστικού υλικού της ποίησης ως αντικειμένου ενσωμάτωσής του σε νέα δημιουργήματα κατόπιν σοβαρής διανοητικής ανάλυσής του. Μέσα από πολλαπλές σκέψεις, φωνές και ρητορικούς τρόπους, η διαδικασία γραφής των Προσχεδίων εκθέτει, με πλήρη γνώση της παράδοσης του αγγλοσαξονικού λυρισμού, εναλλακτικές μορφές ενδυνάμωσής του, προτείνοντας μοντέλα ομορφιάς που βασίζονται στην αρχή της υπέρβασης των ορίων.
Η σύγκλιση της γραφής της Du Plessis με τις αναζητήσεις του αμερικανικού γλωσσοκεντρισμού είναι ενδεικτική στην ιδιαίτερη βαρύτητα που αποκτά το συντακτικό της μέρος: τα ποιήματά της αναφέρονται στον εαυτό τους όσο και σε κάθε εξωτερικό αντικείμενο και τείνουν να αυτοσχολιάζονται όσο εξελίσσονται. Η ηχητική (και κυρίως μουσική) υπόσταση των λέξεων αντιστοιχεί στην οπτική τους τοποθέτηση στη σελίδα. Η ποιητική της συμπάθεια, εκτός από συγχρόνους της ποιητές, απευθύνεται στους Ezra Pound, Louis Zukofsky και George Oppen. Οι εικόνες της είναι οξείς και καθαρές, όπως αυτές στα καλύτερα έργα του Oppen, ενώ οι ‘επικές’ φιλοδοξίες της εμπνέονται από τα Cantos του Pound και το (αντι)επικό Α του Zukofsky. Η νοητική και μορφική υπέρβαση των ορίων, οι ήχοι και ο τόνος μπορούν να διαφοροποιηθοούν μέσα σε λίγες λέξεις περνώντας από πλαίσια καθημερινής ομιλίας στην ακαδημαϊκή διαπραγμάτευσή τους.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ*
Γράφοντας από το κέντρο, τα κέντρα, της ετερότητας… Κατανοώντας την περιθωριακότητα της μορφής. Περιθωριακότητα. Φέροντας έτσι το ποίημα ώστε να αναδειχθεί η περιθωριακότητα στη γραφή. Θέτοντας αυτή την αρχή απευθείας μέσα στο κομμάτι με την ενσωμάτωση πολλών ρήσεων ή δηλώσεων στον ίδιο χώρο της σελίδας. Όσο για το υποκείμενο: ο πρώτος ή πραγματικά δεύτερος μήνας ενός μωρού που έρχεται ως ετερότητα, ως διαφορά, αλλά που δεν μπορεί απαραίτητα να γίνει εύκολα κατανοητό, αλλά απαιτεί, χρειάζεται να βιωθεί, να κατανοηθεί… δημιουργώντας σημάδια: στυλό, μουτζούρα, γράμματα, πράγματα που αφήνουν σημάδια ή δημιουργούν εντυπώσεις (Πάνες μωρού). Χειρόγραφα μέρη (μέσα στο κείμενο). Καταστολή στο μυαλό. Γράφοντας να θυμάσαι. Σχεδιάζοντας διακρίσεις. Πράγματα στην άκρη, πράγματα στο κέντρο, θαμπώνοντας διακρίσεις. Νύξεις υπέρβασης των ειδών, ή σύγχυσής τους (Άσλεϋ). Είδη που αυτοδημιουργούνται ως ατελή. Να γράφεις στη σιωπή. Ποίηση τόσο ωραία, δημιουργώντας «ομορφιά»; Δημιουργώντας chora.Αρχή-μέση-τέλος, χα.

Writing from the center of, the centers of, otherness. . . Understanding formal marginality. Marginalization. Setting the poem so there is a bringing of marginalization into writing. Putting that debate right in the piece by making several sayings or statements be in the same page-space. Making poetry and writing be in the same page-space. . . As to the subject: a first or really second month of a baby who comes as otherness, as difference, which cannot necessarily be understood easily, but demands to, needs to be felt, understood. . . creating marks: pen, smudge, letters, things that make marks or take impressions (Baby wipes). Handwriting (inc. in text). Repression in mind. Writing to remember. Drawing distinctions. Things on the side, things in the center, blurring distinctions. Allusions to cross genre, or messing up (Ashley, quilts). Genres that create themselves as imperfect. To write into silence. Poetry too pretty; creating "beauty"? Creating chora. Beginning-middle-end, ha.

* Ένα απόσπασμα της Γραφής με το ίδιο τίτλο και τις σημειώσεις εργασίας έχει δημοσιευτεί στο ψηφιακό περιοδικό HOW(ever), Vol. 2, No. 3 (May, 1985),Editor: Kathleen Fraser, Associate Editors: Frances Jaffer, Beverly Dahlen, Contributing Editors: Rachel Blau DuPlessis, Carolyn Burke.