Στα ίχνη της καρυωτακικής νέκυιας:
Σπύρος Λ. Βρεττός, Το εγκώμιο της φυγής, εκδ. Γαβριηλίδης, 2006.
(Κριτική: Κατερίνα Κωστίου)
Τελειώνοντας το πρώτο μέρος της εκτενούς εισαγωγής του στη μελέτη του για τον Καρυωτάκη ο Σπύρος Βρεττός γράφει: Στο νεοαστικό ρεαλισμό του Κ. ο Τέλλος Άγρας θεωρεί ως πλατύτερη και χαρακτηριστικότερη πλευρά του την ιεραρχία, την υπαλληλία, το γραφείο, τη γραφειοκρατία. Μπορούμε πλέον να προσθέσουμε και την: επαρχία-εξορία, στην οποία όλα τα παραπάνω (ιεραρχία, υπαλληλία, γραφείο, γραφειοκρατία) καθίστανται πλέον, καθώς καταδεικνύουν αυτά τα κείμενα («Εγκώμιο», «Φυγή», «Πρέβεζα», αλλά και «Κάθαρσις»), οι έδρες ενός τετραγωνισμένου, αμετακίνητου ογκόλιθου» (19). Την ποιητική έκφανση και υφή αυτού του «αμετακίνητου ογκόλιθου» εν τη γενέσει της διερευνά στο βιβλίο του με τον προσφυή τίτλο Κώστας Καρυωτάκης. Το εγκώμιο της φυγής, ο Σπύρος Βρεττός. Το βιβλίο αυτό ετοιμαζόταν το 1998, αλλά ασφαλώς κυοφορούνταν πολύ περισσότερο χρόνο, καθώς η καρυωτακική αύρα διατρέχει την ποίηση του Βρεττού από την αρχή της ποιητικής του σταδιοδρομίας.
Σας θυμίζω ότι την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ιδεόγραμμα» μια νέα έκδοση της συλλογής Ελεγεία και Σάτιρες που περιλαμβάνει και τις μεταφράσεις του ποιητή, με ένα σύντομο (μόλις έξι σελίδων) αλλά πυκνό πρόλογο του Παντελή Μπουκάλα. Τρία χρόνια αργότερα δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις Διάμετρος ένα ανθολόγιο ποιημάτων του Καρυωτάκη, με τίτλο «Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα», με επιμέλεια και μια εκτενή εισαγωγή (εβδομήντα δύο σελίδων) του Θανάση Χατζόπουλου. Δεν θα σταθώ σε άλλα βιβλία που πλούτισαν εν τω μεταξύ την καρυωτακική βιβλιογραφία, και αποσκοράκισαν τον ποιητικό λόγο από το βάρος μιας ιδιότροπης έως παθολογικής ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης, με ιδιαίτερα δραστικό ανάμεσά τους το βιβλίο της Χριστίνας Ντουνιά. Ο λόγος για τον οποίο μνημόνευσα, μαζί με το βιβλίο που παρουσιάζουμε απόψε, τα δύο παραπάνω εκδοτικά εγχειρήματα είναι νομίζω προφανής: το κοινό νήμα που συνδέει τα τρία αυτά βιβλία που αφορούν τον Καρυωτάκη –θα το μαντέψατε ήδη—είναι ότι οι συγγραφείς τους είναι ποιητές της ίδιας Γενιάς, της Γενιάς του 80.
Νομίζω πως δεν υπάρχει ισχυρότερη επιβεβαίωση του γεγονότος ότι ο Καρυωτάκης είναι «δραματικά παρών» ανάμεσά μας από το φαινόμενο που μόλις μνημόνευσα: ότι τρεις αξιόλογες και διαφορετικές μεταξύ τους ποιητικές ιδιοσυγκρασίες αποτίουν με τον πιο ουσιαστικό τρόπο φόρο τιμής στον ποιητή που για πολλά χρόνια έζησε ανάμεσα στις αντινομίες της κριτικής.
Με τη θεμελιακή μελέτη του «Ο Καρυωτάκης ανάμεσά μας», μόλις το 1972, ο Γ. Π. Σαββίδης, έδειξε πόσο ανυπόστατες ήταν παλαιότερες κρίσεις που ήθελαν τον Καρυωτάκη «ένα τέλος απέναντι στη νέα ποιητική που άρχισε να κρυσταλλώνεται στα 1935» ή πόσο ασύστατες υπήρξαν νεότερες εκτιμήσεις που θεώρησαν ότι «οι φραστικοί τρόποι του Καρυωτάκη δεν γονιμοποίησαν άλλες ποιητικές συνειδήσεις». Τούτο το έκανε ανιχνεύοντας επιδράσεις του Καρυωτάκη στον Σεφέρη, τον Ρίτσο, τον Ελύτη, τον Εμπειρίκο και σε ορισμένους μεταπολεμικούς, με τρόπο επαγωγικό, θεωρώντας πως όσοι επηρεάστηκαν από τους παραπάνω ποιητές έχουν επηρεαστεί και από τον Καρυωτάκη. Εδώ, αξίζει να μνημονευθεί, λόγω της ποιητικής της πατρότητας, η νηφάλια και αξεπέραστη ως σήμερα αποτίμηση της καρυωτακικής ποίησης από τον Βύρωνα Λεοντάρη.
Τριάντα και πλέον χρόνια μετά νομίζω πως μπορεί κανείς να πει με βεβαιότητα ότι δεν χρειάζεται ο ποιητικός δίαυλος των ποιητών της Γενιάς του 30 για να ανιχνευθεί ο καρυωτακικός ιστός πολλών νεότερων ποιητών. Η «ανεπτυγμένη» παρουσία του Καρυωτάκη στο έργο της Γενιάς του 70 έχει ήδη μελετηθεί επαρκώς. Είμαι βέβαιαη πως η μελέτη της παρουσίας του σε ποιητές της Γενιάς του 80 δεν θα δώσει λιγότερους καρπούς. Επιπλέον, στη μαρτυρία του Σαββίδη πως στα 1946-7 ο δημοφιλέστερος μοντέρνος ποιητής μεταξύ των συμφοιτητών του ήταν ο Καρυωτάκης και στη διαβεβαίωση του Ξ. Α. Κοκόλη πως μέσα στην τεσσαρακονταετία 1945-1985 και ιδίως στο δεύτερο μισό της ο Καρυωτάκης διαβάστηκε και διαβάζεται, πούλησε και πουλάει, περισσότερο ίσως από κάθε άλλο ποιητικό κείμενο και σε κοινωνικό-μορφωτικό φάσμα ευρύτερο από ό,τι κάθε άλλος ποιητής, θάθελα να προσθέσω και τη δική μου μαρτυρία: από το 1997 που διδάσκω τα ποιήματά του στο Πανεπιστήμιο Πατρών ο Καρυωτάκης είναι αναμφισβήτητα ο ποιητής που συγκινεί περισσότερο τους φοιτητές και δημιουργεί «εγρήγορες» συνειδήσεις. Να οφείλεται άραγε αυτή η προτίμηση στο γεγονός ότι ενδεχομένως είμαστε—περισσότερο «ανίατα» απ’ όσο νομίζουμε—μεσοπόλεμος, όπως αξεπέραστα το διατύπωσε στα 1972 ο Βύρων Λεοντάρης; Και γιατί εκείνος εις πείσμα της εποχής αναζητούσε ένα άλλο ήθος από την ίδια τη φύση της ποίησης, όπως επισήμανε ο Αλέξης Ζήρας; Ασφαλώς κι εδώ τα αίτια είναι πολλά και δεν είναι της ώρας να ερευνηθούν.
Αρκεί να συμφωνήσουμε πως το βιβλίο του Βρεττού, συνθεμένο με αγάπη και μεράκι, από έναν ποιητή με ουσιαστική μαθητεία στον Καρυωτάκη, αναδιατάσσει γνωστό μας υλικό, επαναπροσεγγίζει γνωστά μας κείμενα μέσα από την ιδιαίτερη ποιητική του ιδιοσυστασία και μέσα σε ένα συγκεκριμένο ερμηνευτικό πλαίσιο. Τα κείμενα αυτά είναι όσα ο Καρυωτάκης γράφει κατά το τελευταίο έτος της ζωής του, το 1928, όταν βρίσκεται στην Πάτρα και κατόπιν στην Πρέβεζα: «Εγκώμιο της θαλάσσης» (Ι, ΙΙ), «Φυγή» (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV), «Κάθαρσις», «Η ζωή του», «Όταν κατέβουμε τη σκάλα…», «Αισιοδοξία», και «Πρέβεζα». Φυσικά δεν λείπουν οι αναγκαίες αναγωγές και σε άλλα κείμενα από τη συλλογή Ελεγεία και Σάτιρες.
Η μεθοδολογία που ακολουθεί ο Βρεττός, όπως και των άλλων δύο ποιητών που μνημόνευσα, είναι κειμενοκεντρική, με την έννοια ότι ανιχνεύει την «περιπέτεια» κάθε κειμένου ξεκινώντας από το ίδιο το κείμενο και διερευνώντας τη γενεσιουργό αιτία του, τις πραγματικές συνθήκες μέσα από τις οποίες αναδύθηκε. «Τούτα τα κείμενα είναι μια σύντομη “βιογραφία” του ποιητή, ένα σύντομο εσωτερικό έπος με όλες τις διακυμάνσεις και μεταπτώσεις μιας ψυχής που παραπαίει ανάμεσα στα πράγματα και στο φθόνο της για το καταφύγιο της έκφρασης τους, είτε αυτό είναι η ποίηση είτε η πεζογραφία» γράφει ο συγγραφέας του (14). Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη: στο πρώτο, «Το βιογραφικό πλαίσιο των κειμένων», ο Βρεττός διερευνά τα βιογραφικά συμφραζόμενα των κειμένων αξιοποιώντας στοιχεία που μας έχει δώσει η έρευνα, ενώ στο δεύτερο με τίτλο «Τα κείμενα» επιχειρεί ανατομία της ρητορικής και ανάγνωση των κειμένων κάνοντας αναγωγή σε πιθανά πρότυπα ή διερευνώντας συγγένειες μοτίβων και εκφραστικών μέσων με άλλους συγγραφείς, Έλληνες και ξένους, ή ακόμη τους όρους διαμόρφωσης κοινών λογοτεχνικών τόπων που αξιοποιεί, κοντά σε άλλους, και ο Καρυωτάκης. Οι περισσότερες από αυτές τις συγγένειες έχουν ήδη επισημανθεί από την έρευνα, αλλά τώρα υποστασιώνονται με εκ του σύνεγγυς ανάγνωση ή αναπλαισιώνονται με νέο υλικό.
Πέρα από την πολύ καλή γνώση του έργου και το σεβασμό απέναντι σε ένα ποιητικό έργο που άλλαξε την τοπιογραφία της νεοελληνικής ποίησης, διακρίνει κανείς την ερμηνευτική οξύνοια του Βρεττού, ο οποίος, παραπλέοντας το διάλογο με τη βιβλιογραφία, απ’ όπου θα εκκινούσε ένας φιλόλογος ή ένας μελετητής με φιλολογική συνείδηση, προχωρά κατευθείαν στην ανατομία του καρυωτακικού κειμένου και του διακειμένου του που κάποτε δίνει εύγεστους καρπούς, όπως, για παράδειγμα, την πολύ χρήσιμη και πειστική ανάδειξη των κοινών μοτίβων των καρυωτακικών «Ιδανικών αυτοχείρων» με τον «Αυτόχειρα» του Μιχαήλ Μητσάκη. Θεωρώ, επίσης, ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι παρά το γεγονός ότι και ο ίδιος, όπως και σχεδόν όλη η βιβλιογραφία, κάνει λόγο για «πεζογραφία» ενδίδει στον πολύ ουσιαστικό πειρασμό να μεταγράψει το καρυωτακικό πεζό «Εγκώμιο της θαλάσσης» σε ελεύθερο στίχο, τονίζοντας την ποιητικότητά του.
Συνάμα, στο επίμετρο συσσωματώνει γνωστό υλικό που αφορά τα παραπάνω κείμενα και δημοσιεύει αθησαύριστα στοιχεία από τον ημερήσιο τύπο της Πάτρας και 6 άγνωστα έγγραφα από το βιβλίο Πρωτοκόλλου της Νομαρχίας Αχαϊοήλιδος, που αφορούν υπηρεσιακές δραστηριότητες του Καρυωτάκη κατά το σύντομο πέρασμά του από την Πάτρα.
Ο Βρεττός ακολουθεί τα ίχνη της καρυωτακικής νέκυιας αναδεικνύοντας «τις λεπτομέρειες» που κάνουν την τέχνη –για να θυμηθούμε και τον Καβάφη—και υπερβαίνοντας τη μυθοποιητική και παραποιητική άλω της αυτοχειρίας που περιβάλλει το έργο του. Το βιβλίο του είναι μια ακόμη απόδειξη της εγγενούς αντίστασης του καρυωτακικού έργου στον εν τέλει αρνητικό μυθοποιητικό μηχανισμό ενός μεγάλου μέρους της κριτικής.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΣΤΙΟΥ
Πανεπιστήμιο Πατρών
Ημ/νία δημοσίευσης: 29 Νοεμβρίου 2006
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 18
- Στάθης Κουτσούνης, Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο. Κριτικές επισκέψεις και άλλα κείμενα (1989 - 2020)
- Παυλίνα Παμπούδη, Νυχτολόγιο,
- Για το βιβλίο του Γιώργου Βέη: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΕΚΕΙ ΑΠ' ΟΠΟΥ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΦΘΑΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 16
- Βασιλική Ράπτη, Η λεπταίσθητη Λαίδη μου
- Αλέξιος Μάινας, Προσκόμματα και ποιμαντικές λύσεις...
- Αλέξιος Μάινας, Προσκόμματα και ποιμαντικές λύσεις
- Θεοδόσης Πυλαρινός: Ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης
- οι Κυψέλες του Γιώργου Αλισάνογλου και η Παπούσα της Βίκυς Κατσαρού
- Ποιητική της ζωής
- ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΣΤΙΕΡΗΣ – "ΘΑΝΑΤΟΣ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ"
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 15
- Χλόη Κουτσουμπέλη, Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον
- Παυλίνα Παμπούδη, Σημειώσεις για το άγραφο
- Παυλίνα Παμπούδη, Σημειώσεις για το άγραφο
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 14
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ, Φωτογραφία ξωμάχου ή Τα μάγια
- Άννα Γρίβα, Δαιμόνιοι
- Στου κανενός τη χώρα του Στάθη Κουτσούνη,
- Παναγιώτα Λάσκαρη, “Μικρή σπουδή πάνω στο πρόσωπο ενός Τεύκρου – Συνομιλώντας με τον Γιώργο Σεφέρη”
- Χρύσα Ευστ. Αλεξοπούλου, Πορείες Κατάδυσης
- ΣΑΤΙΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ: ΛΙΓΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ PIXELS ΤΟΥ Δ. ΚΟΣΜΠΟΥΛΟΥ
- Πέτρος Γκολίτσης, Σφαχτάρια στο λευκό, Θράκα, 2020
- ΟΙ ΑΝΘΙΣΜΕΝΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΟΥΛΑΣ (ΔΑΝΙΗΛ)
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 13
- Ο χρόνος είναι ποίηση
- Στάθης Κουτσούνης Άννα Βασιάδη,
- ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΚΟΣΜΟΙ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΕΗ
- Γιώργος Βέης, Βράχια
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 12
- Ο θρίαμβος του ασήμαντου, του ανώνυμου και του μηδαμινού. Ιωάννης Πανουτσόπουλος
- Ανθούλα Δανιήλ "Δεκαετίες τερματίζουν όλες μαζί στο νήμα"
- Βασίλης Λαδάς, "Λεύκωμα"
- Αποξέοντας τον παλίμψηστο συμβατικό πάπυρο και «σκρατσάροντας» τον ηλεκτρονικό: «Η ποίηση να είναι ασφαλής!»
- Με το μέτρο της ποίησης
- Ξαναδιαβάζοντας τη συλλογή του Αντώνη Φωστιέρη Ποίηση μες στην Ποίηση
- Δημήτρη Χουλιαράκη, Ψυχή στα δόντια,
- Ξάνθος Μαϊντάς, Αφανών Γυναικών
- Alda Merini, Θεϊκή μανία, μτφρ. Έλσα Κορνέτη
- SILENCIO / ΣΙΩΠΗ
- Σάρα Θηλυκού, Το όνομά τους
- Eva Runefelt, Στα χέρια της μνήμης
- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ
- Ρούλας Αλαβέρα, Ηλεκτρονικός Πάπυρος,
- ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ: ΕΙΚΟΣΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΧΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 12
- KATOIKOI TΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ 2
- Λαθραία οργή, της Λίλυς Εξαρχοπούλου (εκδόσεις Μελάνι 2018)
- Ο κόσμος «γεννιέται» σε τρεις πράξεις
- Παναγιώτης Αρβανίτης, Παράθυρο στο Βερολίνο, Γαβριηλίδης, 2019
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 11
- Η θαμπάδα της ύπαρξης ( ή η λευκόφαιη υφή της)
- Αλόη Σιδέρη, Ανάμεσα στο μακριά και το πιο μακριά
- Μάρκος Δενδρινός, Το χρυσάφι του Δόγη
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 9
- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ
- Τάναϊς: Μία δοκιμή στην ποίηση του Ιωσήφ Βεντούρα
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Κώστα Βούλγαρη, Η αλήθεια, Και ο άλυπος θάνατος
- Fátima Fernandes, Εξορκισμός
- Kώστας Λιννός, Μετασχηματισμοί Δ΄
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 8
- Άντζελα Γεωργοτά, Το ανεπίδοτο της συντριβής
- Λουκάς Τζόγιας, Αποσπάσματα καλών τρόπων
- Eλένη Βελέντζα, Ίσως πόθοι
- Γιώργος Καρτάκης, Ο θρίαμβος της λογικής
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 7
- Ηρώ Νικοπούλου, Το πριν και το μετά την παύλα,
- Ο Ηλίας Γκρής, «Σαν άλλος Οιδίποδας»
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Το γεγονός της γραφής στο περιθώριο
- ΕΙΡΗΝΗ ΡΗΝΙΩΤΗ: «ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΜΟΝΟ»
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 6
- "Μια βόλτα μόνο" της Ειρήνης Ρηνιώτη
- Ασημίνα Ξηρογιάννη, Λίγη φθορά για γούρι
- «Σκοτεινή Κλωστή Δεμένη» της Άννας Γρίβα
- «Λευκός Καμβάς» της Αναστασίας Παρασκευουλάκου
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 5
- Aντιγόνη Κατσαδήμα, Φτιάχνοντάς τα με τον Βαλερύ
- Η ΕΣΩΤΕΡΗ ΦΥΣΗ Νικόλας Ευαντινός
- Γιώργος Βέης, Για ένα πιάτο χόρτα
- ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΔΕΜΕΡΤΖΗ «Πώς κλίνεται το ρήμα όλλυμι»
- «Ανθολογία σύγχρονης αραβικής ποίησης»
- ΓΙΩΤΑ ΜΑΡΚΟΥ, Χορός Σαλτιμπάγκων
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Θανάσης Χατζόπουλος: Φιλί της Ζωής
- Δημήτρης Αθανασίου, Αναχρονισμοί και ψίθυροι
- Ανδρέας Λασκαράτος, Δημοτικά τραγουδάκια
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Για ένα πιάτο χόρτα
- Οι ποιητικές ψηφίδες του Χάρη Μιχαλόπουλου
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Παναγιώτης Αρβανίτης, «Ο τυφλός επισκέπτης»,
- Άρις Kουτούγκος, Καλοκαίρια Τρόπος του λέγειν
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Πορτρέτο Πριν το Σκοτάδι της Λιάνας Σακελλίου
- Κατερίνα Κούσουλα "Ο ΤΩΝ ΩΡΑΙΩΝ ΜΑΚΑΡΩΝ-περιοδεύων κήπος επταήμερος
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
- Ιωσήφ Βεντούρας: Το παιχνίδι
- Ηλίας Τσέχος: Α γ ρ ι ό χ ο ρ τ ο σ τ ό μ α
- Χρυσούλα Σπυρέλη: Ο Ποιητής Αλέξανδρος Βαρόπουλος
- Χρυσούλα Σπυρέλη: Ο ποιητής Τάκης Καρβέλης
- ΦΡΟΣΟΥΛΑ ΚΟΛΟΣΙΑΤΟΥ - ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΜΑΝΤΑ ΛΑΖΑΡΟΥ
- Από τη μνήμη στο ταξίδι και αντίστροφα: μια σύντομη περιδιάβαση στο ποιητικό έργο του Γ. Βέη
- Σταυρούλα Χριστοδουλάκου - Όπου να ’ναι θα βρέξει
- Δημήτρης Κοσμόπουλος - Κατόπιν εορτής
- TANAIS
- ΦΩΤΗΣ ΚΑΓΓΕΛΑΡΗΣ
- ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ποίηση των αιώνιων ιδεών
- Ενηλικίωση της ουτοπίας
- Στιγμιότυπα του σώματος
- ΠΟΛΥ ΜΑΜΑΚΑΚΗ: Υπόσχεση διάρκειας και ουσίας
- Το Στιχάρι της Άντειας Φραντζή: μικρές ιστορίες αναγνώσεων
- Παναγιώτης Κερασίδης - Ενηλικίωση της ουτοπίας
- Στάθης Κουτσούνης - Στιγμιότυπα του σώματος
- Ζωή Σαμαρά
- Έφη Καλογεροπούλου - Άμμος
- Δώρα Κασκάλη - Ανταλλακτήριο ηδονών
- Αγγελική Κορρέ - Ο μονόκερως και η ψύχωση
- Μαρία Κουλούρη - Μουσείο άδειο
- Ελένη Κοφτερού - Γράμμα σε γενέθλια πόλη
- Πόλυ Χατζημανωλάκη - Το αλφαβητάρι των πουλιών
- Παναγιώτης Μαυρίδης - Επί παντός επιστητού
- Κώστας Λιννός - Μετασχηματισμοί Γ΄
- Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ Π. ΒΑΡΝΑΒΑΣ
- ΕΦ’ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΥΛΗΣ
- Πόλυ Μαμακάκη - Περίπατοι στον κήπο για δύο (poema, 2013)
- Γεωργίου Δ. Μπίκου, «Το βιβλίο ως διδακτικό μέσο και οι κυρίαρχοι τρόποι ανάγνωσης
- Ωδή και Ελεγεία των (μεταφραστικών) οδών
- Βασίλης Κάρδαρης ΜΙΜΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
- Μαρία Κουλούρη - "Μουσείο Άδειο" (Μελάνι, 2013)
- «Θαύμα Ιδέσθαι» της Αθηνάς Παπαδάκη
- Της μη συμμορφώσεως άγιοι
- Από την Ύβρη στη Νέμεση
- Γιώργου Δουατζή, Πατρίδα των καιρών
- ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΝΤΑΒΗΣ
- Τα πηγάδια της Ιστορίας, του Χ. Χατζήπαπα
- Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, Ο τρόμος ως απλή μηχανή,
- ΧΑΡΑΣ ΣΑΡΛΙΚΙΩΤΗ: ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ
- ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΑΤΣΟΥ: Κοχλίας
- Κυριάκος Συφιλτζόγλου: «Έκαστος εφ’ ω ετάφη»
- Γιώργος Αλισάνογλου
- ΑΓΑΘΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑ, Di cani e d’ altro
- Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Κάπου περνούσε μια φωνή
- ΘΕΩΝΗ ΚΟΤΙΝΗ: Θεός ή αγάπη
- ΛΙΑΝΑ ΣΑΚΚΕΛΙΟΥ: Πορτρέτο πριν το σκοτάδι
- ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ: Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ
- Γιώργος Βέης: Μετάξι στον κήπο
- Κυριακή Αν. Λυμπέρη: ΕΜΑΥΤΟΥ
- Βασίλης Ζηλάκος: Η Κούπα του τσαγιού
- Η ανεξαρτησία της ποίησης
- Νεκταρία Μενδρινού: Αειθαλή και Φυλλοβόλα
- Ιορδάνης Παπαδόπουλος: Το βουνό και ο ποιητής δεν πήραν είδηση
- Αντιγόνη Φέσσα: Προσευχή πουλιού
- Γιώργος Βέης: Η Εμμένεια της Ποίησης
- Νίκος Ερηνάκης: Πρόλογος
- Γιώργος Βέης: Ν όπως Νοσταλγία
- ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΕΛΕΖΙΝΗΣ: ΠΑΛΑΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ
- Στον Ύπνο του Ποιητή του ΝΟΤΗ ΓΕΡΟΝΤΑ
- Γιώργος Βέης, Ν όπως Νοσταλγία
- Γιάννης Πάσχος, Ζωή εκτός ωραρίου
- Γιάννης Κοντός, Ηλεκτρισμένη πόλη
- Ιουλίτα Ηλιοπούλου, 11 τόποι για ένα 1 καλοκαίρι
- Στάθης Κουτσούνης, Έντομα στην εντατική
- Γιώργος Αραμπατζής: Παραβολές του κινηματογράφου
- Δημήτρης Λαμπρέλλης: Η μυστική αποβάθρα
- Γιώργος Βέλτσος: Από Βηθανίας
- Αριστέα Παπαλεξάνδρου: Ωδικά πτηνά
- Δημήτρης Ελευθεράκης: Ρέκβιεμ για ένα φίλο
- Χάρης Ψαρράς, η δόξα της ανεμελιάς
- Παναγιώτης Κερασίδης, Λείπουμε
- Έφη Πυρπάσου: Ξενάγηση
- Γιάννης Στίγκας: Η όραση θ' αρχίσει ξανά
- Κλεοπάτρα Λυμπέρη: Η μουσική των σφαιρών
- Μανόλης Πρατικάκης: Το αόρατο πλήθος
- Πανάγος Πέππας: Ημερίδα
- Άννα Γριμάνη: «Venetia»
- Σπύρος Λ. Βρεττός : «Συνέβη»
- Πάνος Κυπαρίσσης : «Το χώμα που μένει»
- Αντώνης Μακρυδημήτρης: Η ακριβολογία των ονείρων
- ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΕΝΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ του Paul Celan
- ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΜΟΡΦΩΜΑ της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου
- Wallace Stevens: Δεκατρείς τρόποι να κοιτάς ένα κοτσύφι και άλλα ποιήματα
- Σωτήρης Σαράκης: «Η τελετή» του Χρίστου Παπαγεωργίου
- Κλεοπάτρα Λυμπέρη: «Η μουσική των σφαιρών» του Χρίστου Παπαγεωργίου
- Ανθή Μαρωνίτη, Το ακόντιο του Γιώργου Βέη
- Ο Άνθρωπος από τη Γαλιλαία: ένα χριστολογικό ποίημα για τη σιωπή του Θεού
- ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΚΟΣΜΩΝ του Γιώργου Βέη
- Ο βίος και το έργο του Ανδρέα Κάλβου του Λεύκιου Ζαφειρίου
- ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ του Γιάννη Δάλλα
- ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΤΟΥ της Μαρίας Κυρτζάκη
- ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ του Νίκου Σπανού
- ΑΣΦΥΚΤΙΟΝΙΑ του Αλέξανδρου Σ. Αρδαβάνη
- Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ του Μανόλη Πρατικάκη
- ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ της Μαρίας Τοπάλη
- ΠΕΡΑ ΑΠ' ΤΗ ΜΕΡΑ του Νίκου Βιολάρη
- Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ του Ζάχου Σιαφλέκη
- ΛΕΞΕΙΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ του Gaston Baquero
- ΕΒΡΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ του Ιωσήφ Βεντούρα
- ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ του Μιχαήλ Μήτρα
- ΔΙΑΜΕΡΙΣΕΙΣ του Δημήτρη Κατσαγάνη