Εκτύπωση του άρθρου




Σ’ αυτή τη στήλη, η Παυλίνα Παμπούδη επιλέγει  ποιητικές συλλογές από την πρόσφατη ελληνική παραγωγή, προσθέτει λίγο αλάτι, και τις αφήνει να αυτοπαρουσιαστούν. Δηλαδή, παίρνει μίνι «συνεντεύξεις» από τους στίχους τους, καθώς πιστεύει ότι αυτοί είναι οι κατά ύλη και κατά πνεύμα αρμόδιοι να δώσουν το στίγμα του δημιουργού τους. Και οι στίχοι απαντάνε ευθαρσώς, με δικά τους λόγια.


                      

ΜΑΡΙΑ ΦΙΛΗ, Το πιο παράξενο απόκτημα των εντόμων, Μελάνι 2014
Ένα (πρώτο) βιβλίο, αξιοπρόσεχτο, με ρίγη αυθεντικής ποίησης στην αύρα του, με λόγο θάλλοντα, συχνά υψιπετή.

ΕΡ: Έχετε κάποια δήλωση να κάνετε;
(…) Αρχίζω τώρα. Ανθοβολώ από μνήμης (…)

ΕΡ:  Τι θα θέλατε να γίνετε όταν μεγαλώσετε;
(…) μπορεί να το καταφέρω να γίνω απλή, πολύ απλή / τόσο ώστε / ν’ αφουγκραστώ για ένα μελισσώνα / ό, τι κι αν δω να μη χορταίνω να το βλέπω, ό,τι κι αν / τρυπήσει το χώμα για να με φτάσει, ροκανίσει την πέτρα για να μ’ ανοίξει / υψωθεί στ’ αγριόχορτα για να με κυριαρχήσει. / Μέχρι να γίνω το πιο παράξενο απόκτημα των εντόμων (…)

ΕΡ: Πού θα θέλατε να ταξιδέψετε;
(…)Μέσα στα μεγαλύτερα βάθη των γραμμάτων, εκεί  που δεν πατώ (…)

ΕΡ:  Ποιες είναι οι αποσκευές σας;
(…) ένα αρχαίο δυσνόητο αλφάβητο προφορικού λόγου (…)


                         

ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, Εύθραυστο όριο, Πλανόδιον 2014 
Ποίηση δωματίου, οικεία, άμεση, προσβάσιμη. Μικρά, ολιγόστιχα ποιήματα, αστικής ευαισθησίας. Σχεδόν αυτονόητα.

ΕΡ:  Πώς αρχίζει η ιστορία της γραφής;
Ως παιδί / έχεις ανάγκη / να τρέξεις, να παίξεις / να ξεδώσεις //Αλλά δεν μπορείς.// Μια καρδιά χτυπάει / ασυνάρτητα / Οι κορυφές / στο καρδιογράφημα / φωτογραφίζονται / ψηλότερες από τις Άνδεις. / Ένας ψηλός σαμάνος / θαυματουργός μάγος / αρχαίας φυλής / σου δίνει φάρμακο / και σε παίρνει / να του ανοίξεις / την καρδιά σου / και να μάθει / τις ομορφιές / που δεν μπορείς να εκφράσεις // Ως παιδί.

ΕΡ:  Ποιο είναι το εύθραυστο όριο που πολιορκεί ο δημιουργός σας;
(…)  η λέξη / το συναίσθημα / η εξήγηση /του μύθου / η παρέλευση /της μνήμης (…)

ΕΡ:  Θα ήθελαν κάποιοι από εσάς να αναφερθούν σε ευαίσθητα  προσωπικά του δεδομένα;
Το γιασεμί / σού μύριζε τσάι / Οι πιπερίτσες / μεξικάνικο τσίλι / Το τριαντάφυλλο / σμυρναίικο γλυκό / Το σπαράγγι / χόρτο γαλλικό / Η μικρή ελιά / χρόνια παιδικά στην Κρήτη/ Ο μελίανθος τίποτα / γιατί ζει/ την ώρα που κοιμάσαι/ χαρίζοντας/ γεύση και άρωμα / σε γαστριμαργικές απολαύσεις / μοναχά του μυαλού.

ΕΡ:  Τι θέλετε να πείτε, τι θέλετε να κρύψετε;
-Ανέντιμος αφηγούμαι /Παραμύθια και πλάνες /Σε χρόνο παρόντα /Για να γλιτώσω/ Θάνατο από ανία.

ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΝΗΣ, Στιγμιότυπα του σώματος, Μεταίχμιο 2014  
Περί της μεταφυσικής του σώματος, πάντα εντός των ορίων του σώματος.
Σωματικά ποιήματα δηλ. ερωτικά και μοναχικά - με έρωτα αλλά και θάνατο. 

ΕΡ:  Πώς μεταστοιχειώνετε τον έρωτα σε ποίηση;
(…) Το κορμί σου στα χέρια μου ζύμη / φτιάχνω τρύπες και χάνομαι μέσα τους // σε κάθε τρύπα / καρτέρι μου στήνουν οι μέλισσες (…)

ΕΡ:  Πώς ξορκίζετε τον θάνατο με ποίηση;
(…) αν δεν ήμουν / δεν θα ήσουν (…)

ΕΡ: Περιγράψτε τον κύκλο έρωτας – θάνατος.
Μπαινοβγαίνω μέσα σου / - ξεκινώ με ασκήσεις προθέρμανσης // του κορμιού μελετώ τους σπασμούς / εξοικειώνομαι // και προπονούμαι χαρωπά / για τον μεγάλο τελικό

ΕΡ: Περιγράψτε με ένα παράδειγμα μια καθαρή «σωματική» ποιητική σύλληψη.
Ζέστη αβάσταχτη κοντανασαίνει / στα πισινά του ο σκύλος καθισμένος / με στόμα ορθάνοιχτο και τη γλώσσα / να κρέμεται στεγνή // τα δόντια του λεπίδια // παρακεί το αρνί χαυνωμένο / μπερδεύει τον σκύλο με λύκο /κι ονειρεύεται δόξα // περίφημο το στόμα του / και προτιμότερο ζεστό / να νιώσω κάποτε το δόντι του παρά // την παγερή τη λάμα του χασάπη

ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ, Τα λιλιπούτεια, Γαβριηλίδης, 2015
Καλλιγραφήματα, νωπογραφίες, παστέλ και ακουαρέλες σε  μαύρο φόντο. Μια ελλειπτική σκέψη- αγκίστρι βυθίζεται στο κενό, με δόλωμα το σκουλήκι της.

ΕΡ: Τι σημαίνει για τον δημιουργό σας η ποίηση;
Τι άλλο να σημαίνει μόνος/ πέρα από το να έχεις / όλον τον κόσμο / μέσα στη σκέψη σου // ενώ η έσχατη ερημιά / σε κυκλώνει αδυσώπητα;

ΕΡ: Τι συμβαίνει στον δημιουργό σας;
Σκαλίζοντας μ’ επιμονή τη μνήμη / αντί να ανακαλύψει άλλα / έσβησε κι όλα εκείνα / που θυμόταν // και τώρα μένει άπελπις / δίχως κανένα καταφύγιο / στην ερημιά του χρόνου

ΕΡ:  Ποιο ήταν το «σκεπτικό» του για την γραφή σας;
Ήταν το απέραντο το σιωπηλό χωράφι / με αγριολούλουδα που είχαν αντιγράψει / όλες τις σκέψεις μου // μια κότα πέρασε κακαρίζοντας / κυνηγημένη από κάτι αόρατο / και τότε θυμήθηκα

ΕΡ: Περιγράψτε (εκ μέρους του) την όποια κατάκτησή σας.
Κοίτα να δεις // από ολόκληρο ροδώνα / ένα ’μη με λησμόνει’ μόνο / σκαρφάλωσε στο ποίημα μου 

ΕΛΕΝΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, Ποιήματα που γράψαμε μαζί, Μελάνι 2015
Ποιήματα με δυαδική φύση: τρυφερά και σκληρά, φωτεινά και σκοτεινά, σοφά και αθώα.

ΕΡ:  Πώς έρχεται στην ποίηση η δημιουργός σας;
Έρχομαι με το ποδήλατο καταπίνοντας κουνούπια και γύρη / κυοφορώντας οργασμούς / τρέχοντας στην κατηφόρα δίχως φρένα / με χέρια ανοιχτά με κλειστά μάτια / -αν σκοτωθώ στο τέλος του δρόμου / θα πουν ότι ήμουν μια γυναίκα που πέθανε από έρωτα-

ΕΡ: Τι εύχεται γράφοντάς σας;
(…) Απ’ την αρχή /να μας υφαίνει ο έρωτας / και ως το θάνατο / να μας ξηλώνει η ζωή(…)

ΕΡ:  Πώς αντιμετωπίζει τη ζωή, πώς αντιμετωπίζει την ποίηση;
(…) και η Ευτυχία / το τόπι που κλωτσάω για να φύγει κι ύστερα τρέχω να το πιάσω (…).

ΕΡ:  Τι θέλει να μας εμπιστευτεί;
ΕΠΙΦΥΛΑΞΗ / σου γράφω αυτά τα λόγια με κόκκινο στυλό για το ενδεχόμενο να είναι όλα λάθος (…).

            

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΥ, Έγκλειστος χρόνος, Οιωνός Λαμία
Εσωτερική ποίηση, χαμηλόφωνη. Ορυκτή,  από μεγάλα βάθη, ακόμα ανεπεξέργαστη.

ΕΡ:  Θα λέγατε ότι είσαστε τέκνα ποιας ανάγκης;
(…) Του αληθινού ρίγους /που μας συνέχει και μας συνεχίζει (…).

ΕΡ: Πώς άρχισε να γράφει η δημιουργός σας;
Όλα με ευθυβολία στόχου / περνούσαν / από την οπτική της σάρωση / καταγράφοντας με ευκρίνεια / μονοδιάστατες απόψεις / του μέσα κόσμου. / Ωστόσο αυτή /με όση ακόμη υπομονή / ευθείας διέθετε / άρχισε να καμπυλώνει / διαγράφοντας τροχιές ελατηρίων / έλξης και απώθησης / του έξω τόπου και του χρόνου. / Άρχισε να στριφογυρίζει ξανά / πνεύμα σφιγγός / στα ισότροπα συμβόλων / που απέμειναν / παίρνοντας την ευθύνη / του ακαριαίου ύπνου / που συντροφεύει από μνήμης / τα μεγάλα όνειρα.

ΕΡ:  Τι είδε;
Τραβήχτηκε η θάλασσα / μια κίνηση απελπισίας, τίποτα άλλο / Μια άμπωτη φανερά ανέλπιστη / γι αυτά που ξεπροβάλλουν ευθύς / τι να πρωτομαζέψεις για ενθύμιο; / … Ανθηρά ερείπια σαν τα γράμματα / φωτισμένα ανελέητα απ’ το χρόνο … Τραβήχτηκαν τα πράγματα / μήπως αφήσουν λίγη μνήμη / για τους άλλους, που περιμένουν / στην ακτή την πλημμυρίδα.

ΕΡ: Σε τι ακριβώς προτρέπετε τον φίλο της ποίησης;
…Τρώγε τους καρπούς της /πριν γίνεις το ελαφρύ χώμα / που θα τους σκεπάσει.

         

ΤΖΟΥΛΙΑ ΦΟΡΤΟΥΝΗ, Δήγμα γραφής, Μανδραγόρας 2015
Η ποίηση ως αγρίμι. Πότε πότε σου επιτρέπει να το πλησιάσεις - αλλά τότε σου αφήνει για πάντα τα ίχνη από τα δόντια του, τα σκοτάδια από τη σπηλιά του, και τις φωτιές από το δάσος του.  

ΕΡ:  Πώς θα αυτοπαρουσιαζόσαστε;
….ανασαίνουμε εντός μας / δεν μας ακούς ποτέ / συντονιζόμαστε μόνο / με τα βεγγαλικά της ανάστασης // ενίοτε /γινόμαστε σαρκοφάγα // αν θα μεγαλώσουμε ποτέ / θα γίνουμε εφιάλτες

ΕΡ: Ποια δηλώνει η δημιουργός σας ότι είναι η βαθύτερη επιθυμία της;
Να πιστέψω / να δω τα αόρατα /να κλάψω //να φύγω ύστερα / να πάω στα ξένα // να/να/ να ξηλώσω επιτέλους / να καώ / να σβήσω // να ζήσω // σαν κάποιος /να μ’ αγαπάει

ΕΡ:  Πώς γράφει;
…Όπως κάποιος απειλεί / να πυρπολήσει / να σβήσουν μέσα του όλα τα λάθη  / όλα τα αιώνια …

ΕΡ: Όταν γράφει, τι ισχυρίζεται πως συμβαίνει στο ποίημα της;
…Διαχέονται /τα λάφυρα της νύχτας / που απώλεσα ερήμην μου…

        


ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ, Εξορία στη γέννηση, Γαβριηλίδης 2015.
Ποίηση λυρική αλλά και διδακτική. Με μια σχεδόν  Σικελιανική αντίληψη περί ποιητή – μύστη.  Συχνά μεγαλόστομη. Συχνά δύσκολη στη διαχείριση του εύρους σε σχέση με το βάρος της.

ΕΡ: Πώς βιώνει ο δημιουργός σας αυτή την διαδικασία της γραφής;
(…) Βγαίνει ο δρόμος, φίδι / από τον ομφάλιο λώρο. Απλώνεται /μπρος μου, αέναος κι εναλλασσόμενος. / Όλος από τα σωθικά. // Αντίο, εξερευνητές. / Όλοι περπατάμε τον εαυτό μας.

Ή:
(…) Αυτό η ζωή: σηκώνεις το θεό κι ευθύς, από κάτω, πετάγεται το φίδι (…).
Ή:
(…)Κάλλος που λησμόνησα κι ανάπλασα, ύστερα, καταδικό μου. Ομορφότερο. (…)

ΕΡ:  Αναφερόσαστε συχνά στον θεό…
Ο θεός έφτιαξε το φθινόπωρο για να μαθαίνουν τα παιδιά να θλίβονται – και την άνοιξη για να ελπίζουν…

ΕΡ: Μέσα στην πεζολογική καθημερινότητα, η αντιλογία της ποίησης στην ανθρώπινη μοίρα είναι αυθάδεια, μάταιη ή γενναία στάση;
(…)Η ομορφιά θρέφεται απ’ τους γονείς της. / Κάθε τι θα φαγωθεί / απ’ τα παιδιά του. Νόμος άλλος δεν υπάρχει.(…)

ΕΡ:  Πώς αντιμετωπίζει ο δημιουργός σας την ποίηση;
(…)Τόσο πολύ σ’ αγάπησα που δρόμο άλλο δεν έχω. /Να πέσω πρέπει ή να πετάξω. Αλλιώς /πού να σταθώ, ύψος τόσο που μάζεψα;


Παυλίνα Παμπούδη



Ημ/νία δημοσίευσης: 3 Οκτωβρίου 2015