ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ

Καθώς η στοίβα των ποιητικών συλλογών που έχεις μπροστά σου  ψηλώνει διαρκώς, την κοιτάς και, ξαφνικά, πανικοβάλλεσαι. Και μετά αναρωτιέσαι, όπως ο μελαγχολικός γαϊδαράκος στο Winnie the Pooh: «Γιατί;» Ή «Προς τι;» Ή «Έ, και;»
Και μετά δεν ξέρεις πια ούτε ο ίδιος τι αναρωτιέσαι. Και μετά ανακαλείς το του Σεφέρη: «Πού να μαζεύεις τα χίλια κομματάκια του κάθε ανθρώπου…», οπότε στενοχωριέσαι, ντρέπεσαι, και αποφασίζεις να τα μαζέψεις. Τις παίρνεις μια - μια με ευλάβεια, τις ξεφυλλίζεις, και ζητάς να σου αποκαλύψουν την αιτία ύπαρξής τους. Έχεις κάθε δικαίωμα να το ζητάς: υποτίθεται πως ένα βιβλίο εκδίδεται μόνο όταν είναι αρκετά βασανισμένο- τόσο βασανισμένο, που τα παίζει πια όλα για όλα, και αποφασίζει να εκτεθεί πηγαίνοντας στο τυπογραφείο και παίρνοντας το σχήμα μικρού, αβαθούς παραλληλόγραμμου κουτιού. Και μας καλεί να το ανοίξουμε και να εντοπίσουμε μέσα του, μαζί με τα μικρά του μυστικά και όνυχες- ή τουλάχιστον μυρωδιά- κάποιου κρυμμένου λέοντος…

Πάντα υπήρχαν –υπάρχουν και θα υπάρχουν - μερικοί αποκλίνοντες, σταθερά ή περιστασιακά. Από αυτούς λίγοι ήταν, είναι και θα είναι ποιητές. Οι περισσότεροι είναι, ήταν και θα είναι, ευαίσθητοι άνθρωποι - ή απλώς ερωτευμένοι, που θέλουν, ήθελαν, ή θα θελήσουν κάποια στιγμή να «εκφραστούν».  Η αντίδραση αυτή είναι φυσιολογική και ανεκτή. Μέχρις εδώ, εντάξει. Αλλά, στις μέρες μας πλέον, οι αριθμοί των ατόμων όλων των κατηγοριών αυξάνονται ακατάπαυστα -κατά  γεωμετρική πρόοδο: με την άνθιση της ψυχαναλυτικής επιστήμης, καθώς και των χιλιάδων Εργαστηρίων Δημιουργικής Γραφής και των εκατοντάδων εορτασμών της Ποίησης, είναι πια σχεδόν υποχρεωτικό να εκφράζονται ΟΛΟΙ με τον τρόπο της «ποίησης» δηλ. με ελλειπτικό λόγο, απροσδόκητες λέξεις και παράξενη σύνταξη. Και κυριαρχεί το γενικό, ύπουλο σύνθημα: «Γράψε κι εσύ ένα ποίημα – μπορείς!», που ξεσηκώνει τα πλήθη. Χμ, εγώ δεν έχω και τόσο δημοκρατικές αντιλήψεις...  «Γράψε κι εσύ ένα ποίημα», σύμφωνοι,  – αλλά, προσοχή!  Γράψε, μόνο αν δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Πιστεύω πως άλλο η Ποίηση, και άλλο η μεταποίηση και ανακύκλωση ποιημάτων… Κάπου η Ποίηση ευτελίζεται όταν παρουσιάζεται ως είδος μαζικής παραγωγής, και σε υπερπροσφορά. Και δημιουργείται γύρω της ένα θολό τοπίο, γενικής σύγχυσης, ίδιο με αυτό που δημιουργούν τα ΜΜΕ με την υπερπληροφόρηση, χάρη στην οποία η πραγματική είδηση ισοπεδώνεται.

Επειδή λοιπόν πολύ με απασχολούν αυτές οι σκέψεις, στη «Στήλη Άλατος», που ακολουθεί, λέω να απευθύνω σε μερικές  συλλογές (που έχω επιλέξει βάσει μιας διαφορετικότητας που διακρίνω), ερωτήσεις που έχουν λίγο-πολύ σχέση με τον προβληματισμό μου.  (Βεβαίως, όσον αφορά στις επιλογές μου, δεν ορκίζομαι ότι είμαι αντικειμενική – η κρίση οποιουδήποτε  υποκειμένου δεν μπορεί να είναι παρά υποκειμενική. Είμαι πάντως ένα μάλλον επαρκές και καλοπροαίρετο υποκείμενο.)

ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ

1 Γιώτα Αργυροπούλου, ΠΟΙΗΤΩΝ ΚΑΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ, Μεταίχμιο

ΕΡ: Α, ΜΙΑ ΠΟΥ ΤΟ’ ΦΕΡΕ Η ΚΟΥΒΕΝΤΑ, ΠΕΣΤΕ ΜΑΣ ΤΙ ΦΡΟΝΕΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ;

ΑΠ: Είναι υψηλή της ποιήσεως η σκάλα. / Στο ασανσέρ μεγάλο στριμωξίδι.

ΕΡ: ΕΧΕΙ ΠΟΤΕ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙ Η ΙΔΙΑ ΚΑΠΟΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΝΙΩΘΕ ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΗ ΝΑ ΓΡΑΦΕΙ; ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ;

ΑΠ: (..) Περιέφερε δεξιά κι αριστερά τη δυστυχία της / πως δεν μπορούσε, λέει, να γράψει./ Της είπα να κοιτάξει άλλα ρήματα. (Βαδίζω ας πούμε, κολυμπώ / κλαδεύω, μαγειρεύω.) Απ’ άκρη σ’ άκρη η μέρα της θα μοσχοβολούσε. / Τι κόλλησε στα ποιήματα, ποιος τα περιμένει; // Κι αν δεν μπορεί να γράψει / δεν θα ’ναι σκεύος εκλογής / Τέτοιον μονόδρομο μαζί της / η ποίηση / τον βαρέθηκε.

ΕΡ: ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΟΙΗΤΗ;

ΑΠ: Η έλλειψη γεννάει τον ποιητή / η έλλειψη τον τρέφει / και μόνο το σκοτάδι / που πέφτει στη σελίδα / έρχεται για λίγο / τον παρηγορεί

ΕΡ: ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ;

ΑΠ: Λίγο μελάνι ανθίζει / στο χαρτί.

ΕΡ: ΠΑΝΤΩΣ, ΕΚΕΙΝΗ ΓΡΑΦΕΙ ΜΑΛΛΟΝ ΑΠΛΑ… ΠΩΣ ΤΟ ΕΞΗΓΕΙ ΑΥΤΟ;

ΑΠ:  Δεν θέλω να καταλαβαίνουν την ποίηση / μόνο οι ειδικοί.
/Δεν πιστεύουν στον θεό / μονάχα οι θεολόγοι.

Εντύπωση: Η Γ. Α. είναι μια καθαρή ποιήτρια.

2 Μαίρη Κλιγκάτση, Πλευρικά, Γαβριηλίδης

ΕΡ: ΤΙ ΩΘΗΣΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΣΑΣ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ;

ΑΠ: Κατοικεί μια γλώσσα κάτω απ’ τη γλώσσα της. Είν’ Αυτή η γλώσσα κι είμαι Εγώ τ’ αμίλητο νερό που πίνει, το νερό που ξεδιψάει το αμίλητό της. Κι είναι το στόμα της Βαβέλ και οι φωνές χιλιάδες: Λευίτες Σαμαρείτες, Αρχαίοι, Βυζαντινοί κι Έλληνες. Κι είν’ η αυτοαναφορά Ζωή που γράφεται στο περιθώριο της παλάμης μας, και γίνονται οι γλώσσες τότε, γίνεται Αυτή και το Εγώ ψαλίδι ένα, ακονισμένο κι έτοιμο να κόψει πια αυτό που ενώνει.
Αυτό που ενώνει ό, τι είναι μ’ ό, τι περιγράφει. (…)

ΕΡ: ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ;

ΑΠ: (…) Έπειτα η Αυτή που Εύα ονομάστηκε από τον Άντρα, δηλαδή Ζωή, κλείνει το βιβλίο της Γένεσης και κουλουριάζεται γύρω απ’ τα πλευρά της. Χωρά έτσι στο χέρι το δεξί μιας Άλλης που όνομα δεν φέρει, μόνο μύθο και μήτρα.

ΕΡ: ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΕΝΤΟΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΩΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ;

ΑΠ: (…) Η Εύα τότε βιάζεται: αίρεται η αιωνιότητα της κυοφορίας από την αναγκαιότητα της Ζωής. Μηδενίζει την απόσταση που τους χωρίζει, την απόσταση που απ’ το αθάνατο τους αποσπά και μεγαλώνει αιφνίδια΄ αιφνίδια προσπαθεί να τον φτάσει στην ωριμότητά του. Να τον φτάσει προσπαθεί, να τον αγγίξει για εκείνο εκεί το ελάχιστο δέκατο του αιώνιου δευτερόλεπτου που συμβαίνει ό, τι υπό του Βιβλίου ελέχθη ως ισότιμη γέννηση της γυναίκας απ’ τον άνδρα, αλλά που καθόλου αυτό δεν ήταν, ποτέ δεν είναι το γενητό ισότιμο με την αιτία του. Μια βίαιη αποκοπή δεν καταλήγει ποτέ ένωση, ακόμα κι αν επισυμβεί κατόπιν θείας ενέργειας. (…)  

ΕΡ: ΠΟΥ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ;

ΑΠ: (…) Η Κατερίνα λέει πως οι  μέρες τούτες είναι μέρες αποκάλυψης. Τη διορθώνω: είν’ η ίδια η Αποκάλυψη. Η Άνοιξη ταιριάζει με την Κατερίνα: η Κατερίνα δεν έχει αρσενικό, η Άνοιξη πληθυντικό. (…)

Εντύπωση:  Η Μ. Κ. ανασυνθέτει αέρινα το πιο βαρύ μας κληροδότημα – το βιβλικό, αυτό με τις παγιωμένες παραποιήσεις στην ταυτότητα φύλου.  
 

3 Λίνα Σπεντζάρη, ΠροςΠοίηση, Σαιξπηρικόν

ΕΡ: ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΓΡΑΦΕΙ;

ΑΠ: Τα λόγια μου τα πρώτα ήταν δανεικά / Στα δεύτερα έριχνα νερό / Τ’  αμίλητα κρατούσα φυλαγμένα.

ΕΡ: ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΓΙΑΤΙ;

ΑΠ: (...) Γιατί πάντα, πίσω μου και μπροστά μου / δεν ήμουνα εγώ. / Αυτή που περπατούσε, ήταν η σκιά μου. / Μόνο όταν γονάτιζα ήμουν εγώ. / Μόνο στην προσευχή χανόταν η σκιά μου.

ΕΡ: ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΟΜΩΣ, ΑΙΣΘΑΝΕΤΑΙ ΑΚΟΜΑ ΣΕ ΑΜΥΝΑ;

ΑΠ: Πάρτε το χαρτί από μπροστά μου! / Δεν βλέπετε πως καταπίνει όλες μου τις λέξεις;

ΕΡ:  ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ;

ΑΠ: Το μόνο που θυμάμαι είναι πως πλανιόταν στον καθρέφτη.
 

ΕΡ: ΕΧΕΙ ΣΤΟ ΜΥΑΛΟ ΤΗΣ ΚΑΠΟΙΟ «ΚΗΔΕΜΟΝΙΚΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ» ΠΟΙΗΤΗ;

ΑΠ: «Στάθηκα στη μέση της φράσης» μου είπε / «Γύριζα το κεφάλι δεξιά, το γύριζα αριστερά / καμιά λέξη δεν περνούσε! / Τσάκισα τη σελίδα και βγήκα. / Γυρεύω τα παλιά μου μάτια.»

Εντύπωση: Η Λ. Σ. έχει μια απόλυτη και γενναία ποιητική ειλικρίνεια.

 

4) Αλεξάνδρα Σωτηράκογλου, ΜΟΝΑΧΟΠΑΙΔΙ, Βακχικόν
 

ΕΡ: ΓΙΑΤΙ ΚΑΤΕΦΥΓΕ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ;

ΑΠ: Τότε κατάλαβα για την Πείνα / (πως είναι η πιο μεγάλη δύναμη) /
Και χίμηξα στην εύκολη λεία.

ΕΡ: ΝΙΩΘΕΙ ΗΔΗ ΠΟΙΗΤΡΙΑ;

ΑΠ: Τ’ άκρα μου στέκουν ακόμα ατροφικά. / τα φτερά μου νωπά.

ΕΡ: ΤΙ ΙΔΕΑ ΕΧΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΤΙΧΟΥΣ ΤΗΣ;
 

ΑΠ: (…_) κατά βάθος / μια χαζογκόμενα είμαι (…) περιμένουν τη σειρά τους να πηδηχτούν / -ακόμη / κι αν δεν είναι στ’ / αλήθεια καβλωμένοι.

ΕΡ: ΕΙΝΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ; ΤΙ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΑ;

ΑΠ: Μα τόσα και τόσα έντομα – το ξέρουν- / ποτέ τους δεν θ’ ανθίσουν / πεταλούδες ./ Εγώ, στην τελική, γιατί να διαφέρω;

ΕΡ: ΠΩΣ ΘΑ ΑΥΤΟΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΤΑΝ;
 
ΑΠ: Θα ξεκινούσα κάπως έτσι: «Πρόκειται για κάτι που γνωρίζεις καλύτερα από μένα / που όλος ο κόσμος γνωρίζει καλύτερα από μένα».

Εντύπωση: Η Α. Σ. «βάζει λόγια» στο Μονοχοπαίδι της και το ωθεί να υπερασπίζεται απεγνωσμένα και αυθάδικα την μοναδικότητα και την μοναξιά του.

 

5 Σίσσυ Αλιφραγκή, A contrario, Μανδραγόρας 

ΕΡ: ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΣΑΣ;

ΑΠ: Ό, τι διαβάζεις είσαι.

ΕΡ: ΤΙ ΣΑΣ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΣΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΑΣ;

ΑΠ: Αν έχεις έστω μιαν ελάχιστη συνουσία με το ανεξέλεγκτο / το χρυσάνθεμο και το κεράσι θα γεμίσουν τα σεντόνια / (…)

ΕΡ: ΤΙ ΦΟΒΑΤΑΙ;

ΑΠ: Πρόσεξε παιδάκι / μη σε πατήσει το μέλλον…

ΕΡ: ΠΕΣΤΕ ΜΑΣ ΚΑΤΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ…

ΑΠ: Να νιώθεις πολύ τρυφερός για να θυμάσαι. / Απαλά. (Με στοργή.) / Ταπεινά (Με ευγνωμοσύνη.) / Αθώα. (Με αγάπη) (…)

Εντύπωση: Ερωτευμένη ποίηση που εκφράζεται κυρίως με αφορισμούς -
σαν φιλιά.
 

6 Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, Αλίπλοος ουρανός, Γαβριηλίδης

ΕΡ: ΤΙ ΒΛΕΠΕΤΕ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ;

ΑΠ: Αχ, τόσο κοντά στην αυλή του παράδεισος!

ΕΡ: ΣΤΟ ΑΝΘΟΣ ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΤΙ ΒΛΕΠΕΤΕ;

ΑΠ:  Ποια ιδιοφυία καλλιτέχνη / ευωδιάζει πιρουέτες αιθέριας μπαλαρίνας καθώς το διάφανο / πέπλο της ακολουθεί τη λεπτή γραμμή του χεριού της στον αέρα / τη στιγμή που ξεπηδά απρόβλεπτα / ο ίμερος στην κοιλιά, στο στήθος / στο κεφάλι

ΕΡ: ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ, ΤΙ ΒΛΕΠΕΤΕ;

ΑΠ: Αχ, έλα γλάρε μου / Εγώ το χέρι μου το καψερό / εσύ το φτέρωμα το ουρανικό

ΕΡ: ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ;

ΑΠ:  Μετά από μια καλή ψαριά / πρέπει να νετάρουμε τα δίχτυα / ξεχωρίζοντας το θεμελιώδες από το ενδεχόμενο / μόνο έτσι / η Ομορφιά θα έχει ίσο ζύγι / με την Αλήθεια.

ΕΡ: ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΜΑΣ ΠΕΙΤΕ ΚΑΤΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟ;

ΑΠ:  Όχι εδώ, όχι εδώ, στης ψυχής την ερημία / Όχι εδώ, όχι εδώ, στου κορμιού την εξορία // Ες αεί περιιπτάμενος / Σκοτεινός ναυαγός του φωτός.

Εντύπωση: Λυρική διάθεση άλλων καιρών, γλωσσοπλαστικές δεξιότητες, μακροσκοπική όραση με εστίαση στην λεπτομέρεια. 

7) Έφη Καλογεροπούλου, ΕΡΗΜΟΣ ΟΠΩΣ ΕΡΩΤΑΣ, Ποιείν

ΕΡ: ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ ΤΗΝ ΖΩΗ;

ΑΠ: Βαδίζει διαρκώς - /να διασχίσεις την έρημο, έλεγε, αυτό έχει σημασία / και συνέχιζε / ανάμεσα στο πλήθος / να διασχίσεις την έρημο, έλεγε // με προορισμό το δρόμο / αναζητώντας λίγη σκιά / δεν είχε παρά τον ίσκιο του / μονάχα.

ΕΡ: ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΕΙ;

ΑΠ: Αν δεν βγεις από τον εαυτό σου / δεν θα συναντήσεις ποτέ κανέναν.

ΕΡ: ΠΩΣ ΝΙΩΘΕΙ;

ΑΠ: Έχει την υπομονή του δέντρου που καίγεται / Υπάρχει μια ύλη σιωπής εκεί πριν.

ΕΡ: ΤΙ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ;

ΑΠ: Δύναμη αρχαίου θεού απ’ άκρη σ’ άκρη / στο σύμπαν σ’ εκτινάσσει / και παίζει μαζί σου / μέχρι να σε καταβροχθίσει.

ΕΡ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΓΙ ΑΥΤΗΝ;

ΑΠ: Κι όλες οι λέξεις / θραύσματα και ύλη / μαγικοί λαβύρινθοι / που κρύβονται  στα πλήκτρα / μακρινοί απόγονοι / μιας ανεξάντλητης κραυγής.

Χαρακτηρισμός: Η Ε. Κ. περιπλανάται σ’ ένα δυναμικό πεδίο που δονείται από την ηχώ της διακριτικής,  ευδιάκριτης φωνής της.  
 
8) Τζένη Φουντέα – Σκλαβούνου, ΓΑΛΑ ΣΕ ΣΚΟΝΗ /40 χαικού με υστερόγραφο, Μανδραγόρας

ΕΡ: ΤΙ ΑΝΤΙΛΗΦΘΗΚΕ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΣΕ ΝΑ ΓΡΑΦΕΙ;

ΑΠ: Κοιτώντας πίσω / σαν τη γυναίκα του Λωτ / βλέπω το μέλλον (Αυτό που είναι να συμβεί, το έχω προσπεράσει)

ΕΡ:  ΤΙ ΖΗΤΑΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΡΑΦΗ; ΠΩΣ ΤΗΝ ΒΟΗΘΑΤΕ;

ΑΠ: Με καθήλωσε / τόση εσωστρέφεια / Έχω σκεβρώσει ( Υπάρχει κάποιος να σπρώξει το αναπηρικό καροτσάκι;)

ΕΡ: ΠΕΣΤΕ ΜΑΣ ΤΟ ΑΚΑΡΙΑΙΟΝ ΠΟΥ ΕΔΩΣΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΙΤΛΟ ΣΤΗΝ ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΑΣ…

ΑΠ: Τι μου θυμίζουν / τα παιδικά μου χρόνια; / Γάλα σε σκόνη (Ξεφυλλίζοντας το οικογενειακό άλμπουμ)

ΕΡ: ΤΩΡΑ, ΠΩΣ ΣΑΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ; 

ΑΠ: Απολαμβάνω / όσα έχω κερδίσει / υποφέροντας (Στον αστερισμό της γόνιμης θλίψης)

Εντύπωση: Χαϊκού, μικρές αμπούλες τοξικών συναισθημάτων.

9)  Χάρης Μελιτάς, ΕΛΑΦΡΟΠΕΤΡΑ, Χαϊκού με τίτλο

ΕΡ: ΠΩΣ ΠΟΡΕΥΕΤΑΙ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ;

ΑΠ: Στο φως της νύχτας / βασανίζω τις λέξεις / να μαρτυρήσουν. (Ιερά εξέταση)

ΕΡ: ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΙ ΤΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ;

ΑΠ: Ανασηκώνω / το φόρεμα της μνήμης. / Καταδύομαι. (Πορνό)

ΕΡ: ΤΙ ΠΡΟΣΔΟΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΡΑΦΗ;

ΑΠ: Ανοιγοκλείνω / τα μάτια στο σκοτάδι. / μήπως πετάξω. (Εδάφους – εδάφους)

ΕΡ: ΕΧΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΕΙ ΚΑΤΙ;

ΑΠ: Μη με γυρέψεις / στους στίχους που διαβάζεις. / Άλλος τους γράφει.

Εντύπωση:  χαϊκού, μικρές ασκήσεις για μεγάλα βήματα
 

10) Μάρω Παπαδημητρίου, Το ντο της απώλειας, Παρουσία

ΕΡ: ΠΩΣ ΝΙΩΘΕΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΣΑΣ;

ΑΠ: Ανεβαίνω μιαν ατμόσφαιρα. / Η φωνή σου δεν ξεχωρίζει. / Ανεβαίνω / σε μιαν ανάληψη ή απόδραση αιωρούμενη / η πολλοστή γυναίκα στο διάστημα. // -Την μεγάλη μας Πρέσπα και την μικρή / τις υιοθέτησε μια πλούσια οικογένεια στο εξωτερικό.

ΕΡ:  ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΣΑΣ;

ΑΠ: Αυτό είναι σταυρόλεξο για λίγους. Πρέπει εγώ να επιλέγω τα κενά, τις οριζόντιες και τις κάθετες / διαιρέσεις, να δένω τα φωνήεντα με σύμφωνα / να δώσω ένα νόημα στα τετράγωνα.

ΕΡ: ΔΗΛΑΔΗ;

(…) Ορίστε το σταυρόλεξό μου πλήρες. Τις λέξεις μου / με οίηση κοιτώ κατακτημένες, επιπεδωμένες όμως - / ακόμα πριν προλάβω να χαρώ, αντιλαμβάνομαι πως / έχει διαφύγει η Τρίτη τους διάσταση, ενδεχομένη.

ΕΡ: ΤΙ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΠΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΑΣ; ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΣΤΕ ΚΑΙ ΠΟΛΥ ΣΙΓΟΥΡΑ ΓΙ ΑΥΤΗΝ…

ΑΠ: Δεν είναι ίσως η στιγμή για κατανόηση / ή για κατανομή / του τι παίρνει κανείς μαζί του / τι αφήνει / στον κόσμο αυτόν / που έτσι κι αλλιώς / δεν ξέρει να μετρά

ΕΡ: ΣΑΣ ΤΡΟΜΑΖΕΙ Η ΠΛΗΘΩΡΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ;

ΑΠ: Πληθαίνουν οι κομπάρσοι επί σκηνής / ωσάν να πρόκειται απ’ την αρχή για κάτι. // Ένα μπουλούκι όλοι θεατρίνοι / ταξιδεύουμε από σπίτι σε σπίτι / στην ακινησία της νύχτας / αυτοσχεδιάζοντας. // κι όχι πως είναι θέμα σκηνοθέτη / είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.

Εντύπωση:  Ναι. Η Μ. Π. μια μελαγχολική δημιουργός και λύτης σταυρόλεξων στην ανάδελφη γλώσσα που χρησιμοποιεί η ποίηση, ασκεί  αυτή την ψυχαναγκαστική ενασχόληση μόνο και μόνο επειδή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.