Εκτύπωση του άρθρου
 
ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 13
 
 
 
ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ 
 
 
Αυτή τη φορά τα ποιητικά βιβλία-  δηλ. το 8% των βιβλίων του γραφείου μου - που διαλέχτηκαν (και πάλι σχεδόν όλα από μόνα τους) για να αυτό- παρουσιαστούν, έχουν το χαρακτηριστικό πως οι δημιουργοί τους είναι όλοι σχεδόν συγγενείς μου! 
 
Ο καθένας βέβαια με διαφορετικό βαθμό συγγένειας-  καλά, εντάξει, μιλάμε για συγγενείς με την ακαδημαϊκή και συναισθηματική έννοια του όρου: αναφέρομαι απλώς σε εκλεκτικές συγγένειες…
 
Διαβάζοντας τα εν λόγω βιβλία ή ξαναδιαβάζοντάς τα, διέγνωσα (πάντα αυθαίρετα) ότι σε αρκετά υπήρχε έντονο το air de famille: άλλα έδειχναν πως θα πρέπει να έχουμε στο  DNA των ποιήσεών μας παρόμοια ίχνη λυρισμού, άλλα πως μοιάζει (στο λιγότερο μυτερό) το σχήμα της έμπνευσής μας, άλλα πως πορευόμαστε με τον ίδιο περίπου βαθμό ελαττωματικής μικρομακροσκοπικής  όρασης, άλλα πως διαθέτουμε μερικά ίδια γονίδια γαμψής στοχαστικής/ καταγγελτικής διάθεσης,  άλλα  πως παρουσιάζουμε ίδιο χρώμα εγγενούς αποστασιοποιημένης μελαγχολίας, άλλα πως υποφέρουμε από την ίδια γενετική ανωμαλία   δυσπλασίας της αντιληπτικής μας ικανότητας σχετικά με την πραγματικότητα,  άλλα πως έχουμε την ίδια προδιάθεση σε φιλοσοφικές εξαρτήσεις, κ.ο.κ. 
 
Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι εν λόγω συγγενείς θα τύχουν τώρα μεροληπτικής μεταχείρισης. Κάθε άλλο. Εξάλλου είναι γνωστό πως δεν ταιριάζουμε πάντα με τους συγγενείς μας, μπορεί και να τους βρίσκουμε κάπου βαρετούς, ακόμα και να μας ενοχλούν -δεν παύουμε όμως να τους αγαπάμε και να τους υπολογίζουμε. 
(Ξέρω τι σκέφτεστε. Μα ναι: πάντα σε όλες τις Στήλες Άλατος τοποθετώ και συγγενείς (είναι γνωστή η υποκειμενική μου αντικειμενικότητα)… Εδώ όμως η ποσότητά τους, αν ήμουν σε κυβερνητικό πόστο, θα είχε θεωρηθεί σκάνδαλο από την αντιπολίτευση. Ευτυχώς, ανήκω σε αντιεξουσιαστικό χώρο…) 
 
Λοιπόν, οι σημερινοί αυτοπαρουσιαζόμενοι , οι περισσότεροι (εκτός από μία), έχουν αρκετά μακρά πορεία στον χώρο (άλλοι κάνοντας κύκλους, άλλοι με αποφασιστικό βάδην, άλλοι με τροχάδην),  και αξιοσημείωτες επιδόσεις στο άθλημα της Ποίησης. Παραχωρώ τη θέση μου στο βήμα στα ποιήματά τους, και τα αφήνω να μας πουν τα υπόλοιπα με δικά τους λόγια.      
 
 
 
1) Βάλτερ Πούχνερ: Τα σημάδια του περάσματος, Οδός Πανός
 
ΕΡ: Θεωρείτε ότι είσαστε τα αποτυπώματα της διαδρομής του δημιουργού σας; Ή όχι; Πώς το εκφράζετε;
ΑΠ: Τόσοι και τόσοι περνούν από εδώ / όλοι αφήνουν κάποια ίχνη- για λίγο. / Όμως η χλόη σε λιβάδι ανθισμένο δεν πατιέται / ούτε από ταπεινούς ούτε από σπουδαίους- // Όσο για τους αλαφροΐσκιωτους , αυτοί, μια σπιθαμή / βαδίζουν πάνω από το χώμα.
ΕΡ: Ποιο είναι το υλικό σας; Και ποια είναι η «προστιθέμενη αξία» του όταν το μεταποιείτε;  
ΑΠ: …εικόνες απ’ το ημίφως του αβέβαιου / στο χαρτί αποκτούν μιαν εύθραυστη αλήθεια
ΕΡ: Τι πιστεύει για την Ποίηση ο δημιουργός σας;
ΑΠ: Τη μαγεία του λόγου / έχει μόνο η μουσική / κι όμως η εικόνα / αρχαιότερη γλώσσα 
ΕΡ: Άρα, δεν αξιολογεί ως πρώτη τέχνη την Ποίηση…
ΑΠ: Μισή είναι κάθε τέχνη / κι ο ποιητής ένας δειλός / που γυρίζει πίσω πριν/ τον κατασπαράξει το τραγούδι 
ΕΡ: Δηλαδή ματαιότης ματαιοτήτων;  Τότε, γιατί γράφετε / γράφουμε;
ΑΠ: Η ποίηση παρηγορεί μόνο και μόνο / με την ύπαρξή της 
 
ΣΧΟΛΙΟ: Ο Βάλτερ Πούχνερ είναι ένας ταμένος των γραμμάτων. Και γράφει ποίηση όχι στη μητρική του γλώσσα αλλά στη γλώσσα της ψυχής του, την ελληνική που τον μεγάλωσε. Σαν αγαπημένο τέκνο της που τη λατρεύει και την υπηρετεί. Έχει γράψει απίστευτα πολλά έργα αλλά η ποιητική του γραφή δεν είναι ακόμα αρκετά γνωστή. Ο σοφός λυρισμός της μπορεί να ξεκινά από μαύρους δρυμούς αλλά εκβάλλει στο φωτεινό γαλάζιο, όπου ο άνθρωπος, συνειδητά ως μέρος του όλου, ταπεινός και  έκθαμβος μπροστά στο θαύμα και τη φρίκη της ύπαρξης καταφεύγει στην ποίηση για να υμνήσει και να προσευχηθεί.  
 
 
2) Θεώνη Κοτίνη: Ο χρόνος είναι, Μελάνι
 
ΕΡ: Παραλλάσσοντας τον τίτλο σας, τι είναι η Ποίηση κατά την δημιουργό σας;
ΑΠ: οι πρόθυμοι χρησμοί που εκβιάζεις / κάθε φορά που εισχωρείς / σε αυτήν την ήσυχη εχεμύθεια 
ΕΡ:  Αντλείτε το υλικό σας από τα απλά και καθημερινά. Πώς τα μεταποιείτε; Τι πιστεύετε πως τους προσδίδει η «μεταποίησή» τους;  
ΑΠ: …ταμιεύοντας με πρόνοια ή αγάπη πες / λίγη ακόμα σημασία / μια χρησιμότητα / ίσως μνήμη
ΕΡ: Τι είναι αυτό που θα θέλετε να αποκαλύψουμε  μέσα σας;
ΑΠ: Όπως καλά κρυμμένο μυστικό / λάμπει μπροστά στα μάτια σας
ΕΡ: Τι είναι η ποίηση για τη δημιουργό σας;
ΑΠ: Παράξενη άλγεβρα: σε αφαιρεί προσθέτοντας ολοένα / συνέχεια
ΕΡ: Τι είναι αυτό που ωθεί στην ποίηση; 
ΑΠ: Η θέληση να ενώσεις ξανά μια ιστορία: τριγύρω σκοτάδι, ψηλά γαλαξίας, να ’στε όλοι εκεί, να βρίσκεις προσάναμμα να ανάψεις ζωή
 
ΣΧΟΛΙΟ: Η Θεώνη Κοτίνη είναι μια, χαμηλών τόνων, αλλά ευδιάκριτη φωνή. Γράφει «εμπράγματη» και ανθρώπινη ποίηση. Μνημειώνει με λιτά μέσα τις στιγμές με τους ανθρώπους της, δέχεται με εγκαρτέρηση τη ζωή και την απώλεια, προσδίδει στη μνήμη και τις άλλες διαστάσεις της.  Εστιάζει όμως και στα μικρά και ταπεινά. Δίνει φως και υπόσταση  στο τοπίο, αλλά και στα αντικείμενα, αυτούς τους σιωπηλούς συγκάτοικους και συνοδοιπόρους μας. 
 
3) Κωνσταντίνος Μπούρας: Είκοσι και πέντε προσευχές ταπεινών και αδύναμων όντων
 
ΕΡ: Ο δημιουργός σας προσεγγίζει την οπτική γωνία εντόμων και ζώων και μιλά από την πλευρά τους και εκ μέρους τους. Πώς δικαιολογεί αυτή την «ταύτιση» ποιητή και άλλων μορφών ζωής;  
ΑΠ: Φταίει αυτή η στερεοσκοπική / όραση / υπερβολική όπως η απληστία μας / παραβολική όπως τα όνειρά μας
ΕΡ:  Τι κοινό έχουν;
ΑΠ: Αλλοδιαστατικά όντα εμείς  είμαστε/ το Αόρατο κοιτάμε με τις ώρες 
ΕΡ: Πιο συγκεκριμένα; Τι κοινό λέει πως έχουν οι ποιητές π.χ. με τα μυρμήγκια
ΑΠ: Έργο μυστικό επιτελούμε: / το καλύτερο γονιδίωμα / από τα δέντρα / τα οπωροφόρα / εμείς συνάζουμε / στην κιβωτό που θα αντέξει / και την επόμενη συντέλεια / του Κόσμου
ΕΡ: Τι αντιστοιχία υπάρχει λ.χ μεταξύ ποιητών και αραχνών;
ΑΠ:  …Κανένας / δεν απειλήθηκε ποτέ / από έναν ταλαίπωρο ποιητή / εξόν οι εξουσίες οι κοσμικές / που καλώς γνωρίζουν / πως κάτω από το καλοκάγαθο / ύφος, τις ατυχείς  ομοιοκαταληξίες (..) / κάποια μηχανορραφία εξυφαίνεται / εις βάρος του καθεστώτος.
 
ΣΧΟΛΙΟ: Ο πολυγραφότατος Κωνσταντίνος Μπούρας στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται με παιγνιώδη διάθεση, ως ένας μελαγχολικός χιουμορίστας. Η σύλληψη της ιδέας είναι ευφυής,  η θεματική αρκετά απροσδόκητη. Πρόκειται για μια δίγλωσση συλλογή «προσευχών» οι οποίες, αν και ανάλαφρες, έχουν έντιμη ποιητική πρόθεση και, πάντα, φιλοσοφική διάθεση. 
 
4) Αντώνης Φωστιέρης: Θάνατος ο Δεύτερος, Καστανιώτης
 
ΕΡ: Πώς προσδιορίζει την έμπνευση ο δημιουργός σας;
ΑΠ:  (Σε τι παγόβουνες πλαγιές /Βγάζει μια σκέψη της στιγμής // Σε τι βελούδινους γκρεμούς / ο δεκαπεντασύλλαβος)
ΕΡ: Τόσα χρόνια στην υπηρεσία της Ποίησης για ποιο πράγμα έχει βεβαιωθεί; 
ΑΠ: Ποια σκέψη μπόρεσε ποτέ / Να ξεδιαλύνει ως το μεδούλι του τον στίχο; 
ΕΡ: Τι πιστεύει για σας;
ΑΠ: Ξέρω / Δεν ξέρω τι σημαίνει ακριβώς / Αλλά το λέω: 
ΕΡ: Τι είναι η Ποίηση γι αυτόν;
ΑΠ: Μια ιερόσυλη μεταγραφή / Του κατ’ εικόνα / Μια παρανάγνωση / Του καθ’ ομοίωσιν.
ΕΡ: Και τι πιστεύει βαθύτερα;
ΑΠ: Η Ποίηση δεν γίνεται με λέξεις
 
ΣΧΟΛΙΟ: Ο Αντώνης Φωστιέρης στο τελευταίο του βιβλίο κάνει ένα είδος ισολογισμού / απολογισμού, εκθέτει στα μάτια μας τα κέρδη και τις απώλειες μιας πολύχρονης θητείας στην υψηλή, πλην απλή και βατή ποίηση, και μας δίνει έργο που είναι καρπός και απόσταγμα της ποιητικής του φιλοσοφίας.  Δεν πρόκειται για ποιήματα θανατόφιλα, παρά τον τίτλο, αλλά για ποιήματα σοφά, συμφιλιωμένα με τον κύκλο της ζωής, και της ιδεατής και της βιωμένης.    
 
5) Ελένη Καρρά: Μετρό (ει) αυτή η λύπη, Μελάνι
 
ΕΡ: Πώς άρχισε να σας γράφει η δημιουργός σας;
ΑΠ: ένα μεγάλο διάφανο φεγγάρι γλίστρησε στις σχισμές /του βιογραφικού μου, και κάπου εκεί, ανάμεσα στις σπουδές και τις δεξιότητες / απλώθηκε σαν λίμνη ξεχασμένη
ΕΡ: Τι την «αναγκάζει» να σας γράφει; 
ΑΠ: με περιστοιχίζουν ιστορίες παχύρρευστες, πηχτές – άνθρωποι μιλάνε και μιλάνε – κόπιτσες που μαγκώνουν, τσακ, στον περισταλτικό μανδύα της πραγματικότητας
ΕΡ:  Θα μπορούσατε να χαρακτηριστείτε ποίηση εν κινήσει. Πώς λέει ότι σας γράφει;
ΑΠ: ατέλειωτο μυθιστόρημα ξετυλίγεται στο μυαλό μου όσο ο δρόμος όσο ο χρόνος κυλάει τρύπια σύννεφα
ΕΡ: Πώς σας προφταίνει;  
ΑΠ: ένα άδειο σχολικό περνάει και μπαίνω
ΕΡ: Τι νομίζει πως αποφεύγει; 
ΑΠ: τα ναρκοπέδια που στήνουν οι ποιητές με την αγάπη / με τις λέξεις
ΕΡ: ποιος είναι ο συγκεκριμένος στίχος που περιγράφει το ζητούμενο του λόγου σας; 
ΑΠ: κανείς δεν ξέρει / αν μέσα του φυτρώνει / μεγάλος έρωτας / ή μια μικρή αλήθεια /λυπημένη  
 
ΣΧΟΛΙΟ: Η πρωτοεμφανιζόμενη Ελένη Καρρά είναι σαν έτοιμη από καιρό, σαν θαρραλέα. Η γραφή της με την ανέμελη σύνταξη και τον παραληρηματικό χαρακτήρα,  έχει μεν την λάμψη του νεόκοπου λόγου, μια εφηβική ανησυχία οργή και ορμή,  αλλά, μαζί, και μια ενήλικη πίκρα και μια ηλικιωμένη σοφία. Η σύνθεση όλων αυτών των ετερόκλητων στοιχείων κάνει πολύ ενδιαφέρουσα την περίπτωσή της.   
 
6) Γιώργος Βέης: Βράχια, Ύψιλον
 
ΕΡ: Πώς καταλαμβάνει ξαφνικά τον δημιουργό σας η επιθυμία να σας γράψει;  
ΑΠ: Έρχεται λέει  το πρωί ο κορυδαλλός / να συντρίψει τα έργα των τρελών ανθρώπων / λέει η τρίλια τρελή από πάθημα
ΕΡ: Είναι αισιόδοξη η ποίησή του;
ΑΠ: …μα βαστάει γερά του Χάρου το σκοινί / να κατέβει κι αυτός στο / μη με λησμόνει
ΕΡ:  Τι τον εμπνέει;
ΑΠ: Η ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ
ΕΡ: Και από πού (και πώς) αντλεί το υλικό του; 
ΑΠ: Επιστρέφουμε πάντα στις πληγές μας / όχι για να τις καθαρίσουμε / αλλά για να τις κάνουμε βαθύτερες
ΕΡ: Έχει κάποιον σηματοδότη στον δρόμο του;
 ΑΠ: …αυτό ειδικά το φως (…) θέλει απλώς να σε φέρει / όσο πιο κοντά γίνεται /στο παν.
 
ΣΧΟΛΙΟ: Ο επίσης πολυγραφότατος Γιώργος Βέης σ’ αυτό το τελευταίο του ποιητικό βιβλίο φαίνεται να παρατηρεί τα πάντα γύρω και μέσα του σε πολλαπλούς, παράλληλους χρόνους, με αθώο μάτι πουλιού - και να καταγράφει με πολύπειρο μάτι κάμερας τον εσωτερικό αντίκτυπο εξωτερικών ερεθισμάτων. Η ποίησή του είναι ποίηση φωτεινή, καθαρή και ώριμη.
 
7) Ιωσήφ  Βεντούρας: Τα ποιήματα του Πέτρου Αλώβητου, εκδ. Νίκας
 
ΕΡ:  Ο δημιουργός σας μετράει τη σοδειά μιας ζωής, πώς σας έχει ξεχωρίσει;  
ΑΠ:  …λιχνίζει ο στίχος τον καρπό / με μιας η λαμπηδόνα ασπαίρει
ΕΡ: Τι πιστεύει για την Ποίηση ο δημιουργός σας; 
ΑΠ: Και είναι Οκτώβρης της σποράς / όσα σε στίχους έχουνε γραφτεί / σαν μια κατάθεση ή μαρτυρία  / σε φωνογράφο ή σε χαρτί
ΕΡ:  Πώς καθορίζετε τη θέση του στο σύμπαν;
ΑΠ: Κάτι είναι έξω / Μάτι του Κύκλωπα κοιτάζει / τη φυσαλίδα που φουσκώνει / στο μεγάλο, το φοβερό ΕΝΥΔΡΕΙΟ
ΕΡ: Ποιος είναι ο πόθος του; 
ΑΠ: …άρωμα θέλω ελιάς βρωσίμου / ίχνος ν’ αφήσει στο γραφτό, στις λέξεις, σε μια φράση / σ’ ολόγραμμα να φαίνομαι, πικρή εικόνα μίμου  
ΕΡ: Τι προσπαθεί να ανακαλύψει μέσα από σας; 
ΑΠ: ποιες είν’ οι λέξεις που σκορπούν και τον αέρα βάφουν;
 
ΣΧΟΛΙΟ: Ο Ιωσήφ Βεντούρας,  στο νέο του βιβλίο, συνομιλεί με την περσόνα ενός άγνωστου δάσκαλου και ποιητή, εμπνεόμενος και από την δική του κοσμοθέαση. 
Η πολυδιάστατη ποίηση αυτής της συλλογής συντίθεται από βιώματα προσωπικά και βιώματα της φυλής, σκοτεινιάζει από μαύρες μνήμες και φωτίζεται από εκλάμψεις κοσμικές. Αναφορές σε κουάρκ και γλουόνια  αλλά και θραύσματα ψαλμών και ιερών κειμένων σε, πολλές φορές, παραδοσιακούς στίχους συνθέτουν μια ποίηση που είναι, όπως λέει ο ίδιος ο ποιητής, ένας «ύμνος στο ελάχιστο /όταν θρηνεί το χάος». 
 
8) Ηλίας Κεφάλας: Τα χάικου των αιώνιων εποχών, εκδ. Λογείον
 
ΕΡ:  Ποια είναι η ιδέα που έχει για την Ποίηση ο δημιουργός σας;
ΑΠ:  Στάσιμο νερό / κι ένα νούφαρο βγαίνει / για να το σπρώξει 
ΕΡ: Ποια συμβουλή θέλει να δώσει στους ομότεχνους;
ΑΠ: Αν θέλεις κλειδιά /να κρύψεις στο ποίημα / λάθος μεγάλο
ΕΡ: Πιστεύει ότι το χιούμορ έχει θέση ακόμα και σ’ αυτή την τόσο λεπταίσθητη  Ποίηση;
ΑΠ: Μια κολοκύθα / σαν κίτρινο βραβείο / στο περιβόλι
ΕΡ:  Τι τον βασανίζει (και τον υποχρεώνει να σας γράφει);
ΑΠ: Μπήκα ή βγήκα; / πατώ ή πετώ; Κλαίω / ή τραγουδάω; 
ΕΡ: Τι είναι τα χάικου κατά τον δημιουργό σας;
ΑΠ: Φτυαριές στο χιόνι / όπως φτυαριές στη μνήμη / άστατης νύχτας
 
ΣΧΟΛΙΟ: Ο Ηλίας Κεφάλας, στην πρόσφατη συλλογή του μας δίνει κομψές, αχνές  ακουαρέλες στίχων - στίχους αλαφροΐσκιωτους, σαν γραμμένους στο νερό.  Το χάικου, αυτό το είδος της ποίησης, το ακαριαίο που συλλαμβάνει τη διάρκεια, ταιριάζει πολύ στον ήρεμο ποιητή της φύσης, τον περιπατητή φιλόσοφο, τον οξυδερκή και τρυφερό παρατηρητή δέντρων και φυτών εξωτερικού αλλά και εσωτερικού χώρου.
 
© Poeticanet 

Ημ/νία δημοσίευσης: 6 Δεκεμβρίου 2020