Εις εαυτόν

Πολλές οι ποιητικές συλλογές και πάλι. Όχι πολλές, πάμπολλες θα έλεγα.

Οι συνθήκες εγκλεισμού – που πάντα ευνοούν  μαζί με την εγκληματικότητα και την απελπισία, την τάση ενδοσκόπησης /αναδίφησης, αλλά και την δημιουργικότητα - ευνόησαν και τον πολλαπλασιασμό αυτών των μικρόβιων συλλογών – κυττάρων της μακρόβιας Ποίησης. (Ακόμα κι εγώ, η ολιγογράφος, αυτή την περίοδο εξέδωσα δύο τέτοιου είδους πονήματα!).

Αλλά επειδή ευνόησαν και την ενασχόληση με νοικοκυριό, ταχτοποιήσεις, εκκαθαρίσεις , ανακατατάξεις  βιβλιοθηκών κ.τ. τ., οι εν λόγω πάμπολλες ποιητικές συλλογές της πρόσφατης παραγωγής μπερδεύτηκαν με παλαιότερες, και επειδή η συγγραφή αυτής της στήλης είναι γενικά άρρυθμη, διαλέγω και πάλι βιαστικά και στην τύχη τα βιβλία από τα οποία θα πάρω συνέντευξη τώρα. (Έτυχε να βρίσκονται στο πρώτο ράφι αριστερά της νέας μου ραφιέρας .) Δεν είναι όλα του ηρωικού  ’21, αλλά τα θεωρώ αρκούντως αντιπροσωπευτικά και διαφορετικά το ένα από το άλλο.  Ιδού:  
 

ΔΗΜΗΤΡΑ Χ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ:  ΕΥΓΕΝΗΣ ΝΑΥΣΙΠΛΟΙΑ, ΜΕΛΑΝ

ΕΡ: Πώς έρχεται η έμπνευση στη δημιουργό σας;
ΑΠ: Δεμένα χειροπόδαρα τα πάει /Και τα βουνά και τα νερά και τα επιρρήματα/ Σπίτια και ρουχισμό κι άνω τελείες

ΕΡ: Τι είναι η (κατορθωμένη) ποίηση για εκείνη;
ΑΠ: Να, εκείνο το μεγάλο ρόδο στον ορίζοντα /Που τραυματίζεται από τα ίδια του τ’ αγκάθια.

ΕΡ: Πώς αντιμετωπίζετε την ζωή έξω από το «άβατό» σας;
ΑΠ: Αναγνωρίζουμε ότι είναι εν τέλει κοπιώδες / Να γεννηθείς, να ενηλικιωθείς, να προσλαμβάνεσαι / Και να αφαιρούνται με το κουταλάκι του γλυκού / Μικροποσότητες από την πρώτη σου ύλη.

ΕΡ: Τι πιστεύει η δημιουργός σας για σας και για την ποίηση;
ΑΠ: Κατ΄ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες / Ακόμα υπάρχουν ποιητές και θέματα….
(…) όμως κανείς πια δεν υπογράφει με ρομφαία.

Σχόλιο: η δόκιμη ποιήτρια Δήμητρα Χριστοδούλου με την μακρά θητεία της στο είδος, κατορθώνει μια ποίηση υψηλή μεν αλλά και γεμάτη ταπεινοφροσύνη – που οικειώνεται αμέσως με τον αναγνώστη της. Ασχολείται με τα γήινα, τα καθημερινά, τα απλά, που όμως τα παρενδύει με τη σεμνή δόξα που τους αναλογεί.
 

ΖΕΦΗ ΔΑΡΑΚΗ: ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΒΑΤΟ , ΥΨΙΛΟΝ

ΕΡ: Πώς σας γράφει η δημιουργός σας;
ΑΠ: Πώς παραμιλάει κανείς όταν παιδί και θέλει και / δεν θέλει ν’ ακουστεί το κλάμα παιχνίδι το γέλιο κλάμα / έτσι…

ΕΡ: Τι είναι η ποίηση γι αυτήν;
ΑΠ: … ανοιγμένη μου πόρτα στο μισοσκόταδο / ανοίγοντας και κλείνοντας / τις ερημιές του λόγου / τη θάλασσα / σ’ ένα ποτήρι νερό/

ΕΡ: Τι είσαστε γι αυτήν;
ΑΠ: (..)  φτερούγες πουλιών κελαηδισμοί / που δεν σώζουν / το ακατοίκητο της γραφής

ΕΡ: Πώς οδηγήθηκε σε σας;
ΑΠ: Τα πόδια της την τραβούσαν / ν΄ ακουμπήσει κάτω, στο αβαθές Αλλά / εκείνη τίναξε προς τα πίσω το κεφάλι / Σαν να ξεφορτωνόταν / μια ολόκληρη ζωή

ΕΡ:  Πότε άρχισε να γράφει ;
ΑΠ: Όταν βρέθηκα πεσμένη ανάμεσα / αφύπνισης και ονείρου / με ανασήκωσε με χέρι παιδιού το αόρατό μου // Αλλά για πού

Σχόλιο: Η σημαντική Ζέφη Δαράκη λεπτοϋφαίνει μια γοητευτική ποίηση, που φλερτάρει και ακκίζεται με το σκοτεινό αλλά του ξεφεύγει, χορεύει αέρινα με τις λέξεις, και ακραγγίζει διακριτικά το άρρητο. Μπαινοβγαίνει από τη μισάνοιχτη πόρτα του αόρατου, περνά όμως με την ίδια ευκολία, σαν αερικό, και μέσα από αδιαπέραστους τοίχους στη φυλακή και στο καταφύγιο της.
 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΡΚΟΓΙΑΝΝΗΣ: ΙΧΝΗ ΦΩΤΟΣ, ΒΑΚΧΙΚΟΝ

ΕΡ: Για ποιο λόγο λέει πως σας γράφει ο δημιουργός σας;
ΑΠ: Για να επιβιώσω χρειάζομαι τον παράδρομο της τέχνης

ΕΡ: Τι είσαστε γι αυτόν;
ΑΠ: …Γκρεμού αντίλαλος / Η φωνή που αντηχεί / Καθώς αιωρείται/ Στο κενό

ΕΡ: Τι θεωρεί πως είναι ο Ποιητής;
ΑΠ: Ο απεσταλμένος του Θεού και του Διαβόλου

ΕΡ: Ο δημιουργός σας, ώς νεοφώτιστος, φαίνεται πως αναρωτιέται ακόμα τι είναι Ποίηση… Τι νομίζει πως είναι;
ΑΠ: Μουντή κενολογία;/ Ή λεκτική κοσμογονία; /Επιπόλαιη μωρολογία / Ή ιερή τελετουργία; (…) Ποίηση είναι / Πύλη εισόδου στο υπερβατικό

ΕΡ: Φαίνεται πως φιλοδοξεί να την υπηρετήσει στην ιδανική μορφή της… Ποια θεωρεί πως είναι αυτή;
ΑΠ:  Φιλοσοφία δίχως φλυαρία / Σε μερικές γραμμές / Αποκαλύπτεται η μυστική ουσία

Σχόλιο: Ο Κωνσταντίνος Μαρκογιάννης, στο πρώτο του βιβλίο, εκθέτει ευθαρσώς και δυναμικά στο φως την ποιητική / εικαστική / φωτογραφική σκευή του, τα ημικατεργασμένα ακόμα προσωπικά του δεδομένα και το ημικατεργασμένο πολύτιμο υλικό του.   
 

ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΥ: ΤΟ ΑΤΕΛΕΥΤΗΤΟ ΤΟΥ ΠΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟΥ

ΕΡ: Πώς άρχισε να σας γράφει ο δημιουργός σας;
ΑΠ:  ξαφνικά με τρόμαξε η μοναξιά μου / κι ήθελα να’μουν το παιδί που σχόλαγε τα’ απόγευμα / κι εδώ κι εκεί χασομερούσε πριν γυρίσει σπίτι

ΕΡ: Γιατί σας γράφει;
AΠ: Όλοι αντιμαχόμαστε τον θάνατο / κανείς / δεν παραδέχεται την ήττα.

ΕΡ: Θα μπορούσε όμως να ζήσει και χωρίς να σας γράφει;
ΑΠ:  (…) Γράφω μόνο όταν υπάρχω πολύ // Η ποίηση λοιπόν / Τίποτα / Πάρεξ / Ύπαρξη / Που ξεχειλίζει / Από τα χείλη / Της ανυπαρξίας.

ΕΡ: Πώς θα μπορούσε να περιγράψει την διαδικασία της γραφής σας;
ΑΠ: Ανάμεσα στην απύθμενη θέληση της εισδοχής / και την πεπερασμένη δύναμη της είσδυσης

Σχόλιο: Ο Κώστας Χατζηκυριάκου έχει μια σχέση ψυχρού πάθους με τη γραφή. Σχεδόν σαρκική. Τα ποιήματά του τα χαρακτηρίζει δύναμη και ειλικρίνεια – καθώς και κάποιος πικρός κυνισμός -, αλλά μαζί και μια καλά δουλεμένη τεχνική απόκρυψης κάθε περιττής συγκίνησης,  που τα κάνει συγκινητικά άμεσα  προσβάσιμα.    
 

ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ: ΓΡΑΦΕΑΣ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΕΠΟΥΣ, Εκδ. ΘΡΑΚΑ

ΕΡ: Ο δημιουργός σας το έχει ψάξει πολύ… Τι είναι λοιπόν τα ποιήματα γι αυτόν;
ΑΠ: υπάρχουν ποιήματα κατανοητά / και ποιήματα ακατανόητα / Υπάρχουν ποιήματα με ερείσματα / και σαφείς αναφορές / Και ποιήματα μετέωρα κι αόριστα / Που φλυαρούν μονάχα την κενότητά τους / Υπάρχουν ποιήματα για το κοινό / Και ποιήματα μόνο για τον ποιητή / Υπάρχουν ποιήματα που επεκτείνουν / Κι άλλα που συρρικνώνουν την ποίηση / Υπάρχουν ποιήματα για να τα προσπερνάς / Και ποιήματα για να γέρνεις πάνω τους / Και ν’ ακουμπάς εκεί / Την κουρασμένη σου ζωή 

ΕΡ: Πώς τον οδηγείτε στη ζωή του;
ΑΠ: Κάθε ποίημα είναι ένα πλοίο / Που ταξιδεύει στ’ ανοιχτά / Κι έχει μοναδικό προορισμό του / Την αμφιβολία

ΕΡ: Πώς προσέγγισε κάποτε την ποίηση και της αφοσιώθηκε;
ΑΠ: Λέγε- την παρακάλεσα / Και μη μου κρύβεις τίποτα // Άλλωστε / Μαζί δεν μπαινοβγαίνουμε στο ποίημα / Γίνεται να κρατάμε μυστικά;

ΕΡ: Πώς άρχισε να σας γράφει;
ΑΠ: Τον ήχο της λέξης ακολούθησα / κι ήρθα στον κήπο με τα πράσα // Ώστε από εδώ λοιπόν το πράσινο εκπορεύεται; / Από εδώ κινούν λαχανιασμένοι οι ποταμοί; / Εδώ πήζονται οι σάπφειροι και οι νεφρίτες; (…) Κι εγώ που μόλις τώρα τον συνάντησα / Υψώνω ταπεινό μονόχρωμο άσμα

Σχόλιο: Ο «ποιητένιος» ποιητής Ηλίας Κεφάλας  είναι ακριβώς  όπως αυτοχαρακτηρίζεται στον τίτλο του βιβλίου του: ένας «γραφέας του φυσικού έπους»: Ζει ολόσωμος και με όλες του τις αισθήσεις σε εγρήγορση μέσα στη φύση. Την λατρεύει, προσπαθεί να την κατανοήσει και να την ερμηνεύσει ως θαυμαστής, αλλά και ώς συμμέτοχος και συνένοχος  μέσω της ποίησης.
 

ΜΑΡΙΑ ΤΣΑΤΣΟΥ: ΤΡΑΙΝΟ, ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ

ΕΡ: Τι ακριβώς κάνετε με τη γραφή σας;
ΑΠ: Απογραφή ενός αόρατου πλήθους / που κάποτε υπήρξε ολοζώντανο

ΕΡ: Πώς λέει ότι σας γράφει η δημιουργός σας;
ΑΠ:  (...πετονιά ρίχνω τις λέξεις/ στα τυφλά / μήπως και πιάσω / μια συλλαβή μια φράση/ ένα σημείο στίξης / μέσα στην παλαιά λάσπη // που με πολιορκεί / και με κατεδαφίζει

ΕΡ: Τι επιδιώκετε γραφόμενοι;
ΑΠ: δεν θέλουμε τίποτα / απλώς στέκουμε σαστισμένοι / μπροστά στο γεγονός / της υπάρξεώς μας / τάχουμε χαμένα / δεν ξέρουμε τίποτα / δεν θέλουμε τίποτα / μόνο να επιστρέψουμε / στο μηδέν μας

ΕΡ: Τι λέει η δημιουργός σας ότι την εμπνέει ή την αναγκάζει να σας γράφει;
ΑΠ: Υπάρχουν άνθρωποι που λένε πως υπάρχει Θεός / Τι αμαρτία!

ΕΡ: Της ήταν ζωτική ανάγκη να «διατυπωθεί» ποιητικά;
ΑΠ: Εντάξει, όλοι το κάνουνε / κάπου ανάμεσα / στη ζωή και στο μη-είναι

Σχόλιο: Η Μαρία Τσάτσου, μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση στα ελληνικά γράμματα,  γράφει στίχους σαν μηνύματα ναυαγού σε μπουκάλι. Η ποίησή της, με τη σκληρή και απέλπιδα γλώσσα, είναι σχεδόν «δημοσιογραφική» και σχεδόν πάντα καταγγελτική: Θα μπορούσε να συγκαταλέγεται μεταξύ των ρομαντικών «καταραμένων» κάθε αιώνα.