ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 18

 

 

ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ
Μμμ… Δεν θα γκρινιάξω σήμερα. Είμαι ευτυχής που διαπιστώνω ότι, ευτυχώς, υπάρχει και κάποιος τομέας στον οποίο σίγουρα πάμε καλά: ο τομέας εκμετάλλευσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δηλ. της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για την αξιοποίηση της αναξιοποίητης και απαξιωμένης δημιουργικότητας μας, ο τομέας της διαρκούς ανανέωσης και εμπλουτισμού της βαριάς μας βιοτεχνίας, δηλ. της παραγωγής ποιητικών πονημάτων (μόνο από έναν εκδ. οίκο έλαβα σήμερα μαζεμένα 10 νέα ποιητικά βιβλία!)– τα οποία, όπως ξέρουμε, είναι αγαθά πρώτης ανάγκης – κι ας εξακολουθούν να μη το συνειδητοποιούν οι περισσότεροι…

Είμαι επίσης ευτυχής διότι όλοι οι υπό εξέταση ποιήτριες και ποιητές σήμερα (5-2) συνομίλησαν ιδιαιτέρως πρόθυμα μαζί μου, και οι στίχοι τους έδωσαν ενδιαφέρουσες απαντήσεις στις μάλλον κοινότοπες ερωτήσεις μου.  
  

ΜΕΝΗ ΠΟΥΡΝΗ ΟΙ ΑΚΑΝΘΕΣ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ, Εκδόσεις Δρόμων

ΕΡ: Τι ανακάλυψε ξαφνικά η δημιουργός σας και άρχισε να σας γράφει;
ΑΠ: Σαν χαμένος παράδεισος έμοιαζε / κρυμμένος κάπου / σε πρώιμο εφηβικό όνειρο. / φάσμα ή πραγματικότητα / αδύνατο να πεις // προφανέστατα, υλικό κρυπτομνησίας.

ΕΡ: Τι «είδε»; 
ΑΠ: Αφηρημένες έννοιες, πεσμένους κολοσσούς…  Αμφίβολο αν εκεί μπορούσε να μην περπατήσει άνθρωπος.

ΕΡ: Πώς εντόπισε και απομόνωσε τους πρώτους στίχους της από το υλικό / σκηνικό αυτό;
ΑΠ:  Τους παρακολουθούσαν από μακριά – θεοί, λέει, που περπατούσαν ανάμεσα σε θεούς και περιδιάβαζαν τ’ αρχαία ερείπια όπως το φως του ήλιου στο λυκαυγές.

ΕΡ: Τι διαπίστωση έκανε μετά και οδηγήθηκε πάλι στο σήμερα;
ΑΠ: Σε γενικές γραμμές, οι θεοί έχουν πεθάνει – είδα μόνο κάκτους, αθάνατους και φραγκόσυκα. 

ΕΡ: Μ’ άρεσε η αναφορά στο σπήλαιο του Πλάτωνα… Αυτή είναι η εικόνα που έχει η δημιουργός σας για τον κόσμο μας;
ΑΠ: Δεν μπορούσαν να δουν τίποτε πίσω απ’ το σφιχτό κοχύλι. / Ασυγκίνητοι οι κάτοικοι / στο κυμάτισμα της ποσειδωνίας / και το πηγαινέλα των ψαριών // δεν το ’μαθαν πως είναι ασχημάτιστη η ζωή. (Κλειστό κέλυφος)

ΕΡ: Τι λέει προς τον πιθανό αναγνώστη της;
ΑΠ: Απίθωσα στα χέρια σου την τελευταία μου εφεύρεση*δεν έχει οδηγίες και σχεδιαγράμματα. Εσύ πρέπει να βρεις πώς θα κατοχυρώσεις την ευρεσιτεχνία. (…)

Σχόλιο: Πρώτο και αξιοπρόσεχτο ποιητικό βιβλίο της Μένης Πουρνή. Στο πρώτο μέρος ολιγόστιχα λιτά αρχαιόθεμα συνθέματα. Στο δεύτερο μέρος, μικρές ποιητικές εκδρομές/ επιδρομές στο Σήμερα, με εφαλτήριο παραπομπές σε μυθολογία  και Ιστορία, και διακειμενικές αναφορές.

ΚΥΠΡΙΣ ΚΟΦΙΔΗ CYPRIS KOPHIDES Η ΝΥΧΤΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΑΠΕΡΝΑ – LA NUIT TRAVERSIERE
Δίγλωσση έκδοση. Μετάφραση: Κατίνα Βλάχου, Βασίλης Πανδής, Εκδ. DIAVASE LITERATURE

ΕΡ: Πώς λέει ότι άρχισε να σας γράφει η δημιουργός σας;
ΑΠ: UN GRAIN DE SABLE SUFFIT A EVEILLER UN DESERT (…) UN SUFFLE A DEPLOYER LE VENT 
 Ένας κόκκος άμμου αρκεί για ν’ αφυπνίσει μιαν έρημο /(…) μια πνοή για να ξεδιπλώσει τον άνεμο. 

ΕΡ: Τι είδε και το εξέλαβε ως σημάδι;
ΑΠ: UNE FINE POUSSIERE ROUGE TOMBE DU CIEL COMME UN VOILE ET ECRIT: SE TRANSFORMER OU MOURIR
Μια κόκκινη σκόνη ψιλή πέφτει από τον ουρανό σαν πέπλο και γράφει: ή μεταμορφώνεσαι ή πεθαίνεις (...)

ΕΡ: Η ποίηση είναι μια πράξη σκοτεινή αλλά και φεγγερή; Πώς;
ΑΠ: L’ OMBRE SE NOURRIT DES PROIES CONSENTANTES DU SOLEIL
Η σκιά θρέφεται από τα πρόθυμα θηράματα του ήλιου.

ΕΡ: Η ποίηση με φωτεινά νήματα υφαίνει σκοτάδι… Γιατί;
ΑΠ: L’ OBSCURITE PROTÉGÉ LE VOYAGE, VOILE LES DEPARTS
Το σκοτάδι προστατεύει το ταξίδι, καλύπτει τις αναχωρήσεις.

ΕΡ: Από πού αντλείται η έμπνευσή σας;
ΑΠ: IL EST UN INSTANT / IL EST UN ESPACE / MAGIQUES / OU COMME L’ ETERNITE / ENTRE DEUX MIROIRS / CULE / LA LUMIER DES REGARDS
Υπάρχει μια στιγμή / υπάρχει ένας χώρος / μαγικοί / όπου η αιωνιότητα / ανάμεσα σε δυο κάτοπτρα κυλά /το φως των βλεμμάτων.

Σχόλιο: Ένα μικρό βιβλίο - κομψοτέχνημα. Ευαίσθητοι στίχοι σε ευαίσθητη μετάφραση.

ΚΛΕΟΝΙΚΗ ΔΡΟΥΓΚΑ: ΟΚΛΑΔΟΝ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ, Μανδραγόρας 

ΕΡ: Πώς αρχίζει να σας προσεγγίζει η δημιουργός σας;
ΑΠ: Θάβω το δίλημμα στην άμμο / φωνές απ’ τις σειρήνες στο μέσα του ορίζοντα / μνήμες που παραφυλάνε  / άνεμοι που συνωμοτούν / δεν κολυμπώ δίπλα στα βράχια πια (…)

ΕΡ: Πού σας εντοπίζει;
ΑΠ: Πηγάδι από ψέματα η μνήμη / σκύβεις να δεις τ’ αθέατα / αγριόχορτα οι σκέψεις /μέσα σου (…) αφήνει τα ίχνη της σαν φίδι στην πέτρα / τρέφεται με ό,τι της δίνεις / ερωτεύεται την ασάφεια / αψηφά την αλήθεια.

ΕΡ: Πώς τελικά αρχίζει να σας γράφει;
ΑΠ: Σιωπηλή / ξεκινώ για τ’ άβατα / παίρνω το σχήμα ενός πουλιού / κι ελπίζω σε μια θάλασσα.

ΕΡ: Πώς αντιμετωπίζει την ποίηση;
ΑΠ: Λίγα κουφώματα θα γκρεμίσουμε στο σπίτι /για ν’ ανοίξουμε τον χώρο / δυο λέξεις θα βάλεις εσύ τρεις εγώ (…  )

ΕΡ: Και πώς πιστεύει ότι αντιμετωπίζει η ποίηση την ποιήτρια;
ΑΠ: (…) μια έκρηξη μέσα την αφήνει απανθρακωμένη.

Σχόλιο: Πρώτο ποιητικό βιβλίο και της Κλεονίκης Δρούγκα. Ρέουσα, πλεύσιμη ποίηση με δομημένο λόγο,  που αποδίδει σε υποφωτισμένα «κινηματογραφικά» στιγμιότυπα  το βάθος ενός ξεχωριστού υλικού αντλημένου από μια κοινή, καθημερινή θεματολογία.  

ΣΟΥΛΕΙΜΑΝ ΑΛΑΓΙΑΛΗ ΤΣΙΑΛΙΚ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΑΣΗ, Εκδ. Δωδώνη

ΕΡ: Τι απασχολεί τον δημιουργό σας;
ΑΠ: Προς τα πού βρίσκεται /Το απρόσιτο του παραλόγου / Όπου δημιουργείται η πραγματικότητα (…)

ΕΡ: Τι τον καθοδηγεί;
ΑΠ: Φέγγουν φέγγουν στο μονοπάτι του πατέρα /Τα βήματα και τα τραγούδια / Που βουλιάζουν στο χώμα

ΕΡ: Γιατί σας γράφει;
ΑΠ: Ο καθένας προσπαθεί να συμπληρώσει / Ένα βιογραφικό πλήρες σ’ αυτή τη ζωή / Για να μην τον κοιτάζουν περίεργα (…)

ΕΡ: Αντιλαμβάνεται το γράψιμο σαν αποστολή; Πώς και γιατί;
ΑΠ: Κυλούν ασταμάτητα σαν αντηχεία / Των γιαλών που λειαίνουν τα βότσαλα / Κι εισάγουν το αχαλίνωτο της νιότης / Δίχως να έχουν τίποτα να μας πουν (…)

ΕΡ: Ως παρατηρητής και σχολιαστής της ζωής έξω από τις σελίδες, τι καταθέτει;  
ΑΠ: Πλάι μας η ζωή – μια άγνωστη γυναίκα / Ξεκινά απ’ το πεζοδρόμιο ως αδέσποτο / Και περνά στην άκρη του πουθενά (…)

ΒΑΛΤΕΡ ΠΟΥΧΝΕΡ: ΜΗΝΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ, Εκδ. Νίκας

ΕΡ: Ποια είναι η σημασία της ποίησης για τον δημιουργό σας;
ΑΠ: Η ποίηση είναι φως. / Στις σκιές των λέξεων κρύβονται οι σημασίες. (…) Το φως , η υπέρβαση των χρωμάτων, η ποίηση, η μεταφυσική της γλώσσας, οι λέξεις, όμορφες ξένες στα φτωχικά ράκη των σημασιών,

ΕΡ: Τι νιώθει όταν σας συνθέτει;
ΑΠ: Κάτι πάει να γίνει που κατά πολύ μας ξεπερνά.

ΕΡ: Ποια είναι η φιλοσοφία του που σας αντανακλά και σας καλύπτει;
ΑΠ: Ο ανθρώπινος νους τυρβάζει στα επιμέρους. (…) Σε χρόνο ενδιάμεσο, στην κιβωτό του συμπαντικού εγκιβωτισμένος, αφιερώνει μια μέρα στον έρωτα, μια μέρα στον στοχασμό, μια μέρα στην γιορτή του θανάτου και μια μέρα στην ολοκάρπωση.

ΕΡ: Τι επιδιώκει να πετύχει γράφοντάς σας;
ΑΠ: Το ανύπαρκτο να πάρει σχήμα, το ανείπωτο να λεχθεί, το ανήκουστο μουσική να γίνει, και το ασύλληπτο προ οφθαλμών μορφή να πάρει.

ΕΡ: Ποια είναι η εμμονή του;
ΑΠ: Το άγνωστο να ψηλαφείται, το αδιάγνωστο να συλλαβίζεται, ο σκοτεινός λόγος να γράφεται σε βιβλία, οι μεγάλες αλήθειες να εξηγούνται απλά.

ΕΡ: Αλλά αυτό είναι μάλλον ανέφικτο. Οπότε, τι συμβαίνει;
ΑΠ: Η σκέψη πάει εκεί που δεν τη θέλει κανείς. Στην προσευχή, στις προφητείες, στα μαντεία του μέλλοντος.

Σχόλιο: Ο πάμπλουτος ποιητής Βάλτερ Πούχνερ (25 περίπου ποιητικά βιβλία μέχρι στιγμής),  διαχειρίζεται όλο και με περισσότερη άνεση και τέχνη το αστείρευτο υλικό του – υλικό από ενδοσκόπηση, παρατήρηση, αφοσίωση – που αντλεί από ψυχή, φύση και μεταφυσική. Το «Μηνολόγιό» του είναι, ίσως, η πιο ώριμη ποιητική του σύνθεση. 

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΙΔΗΡΑ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1983-2021, Εκδ. Κέδρος 
 
ΕΡ: Πώς άρχισε να σας γράφει η δημιουργός σας; 
ΑΠ: (…) Κάποτε άρχισε μόνη της να μιλά / κι αντιγυρίζανε οι λέξεις /είδωλα στον καθρέφτη της / ξανά στην ίδια πίσω και ξανά / τα ίδια απαντούσε. (…) Άλλες φορές έδινε σχήματα / στις λέξεις νοερά. / Το πάθος τώρα γινόταν / μια φευγάτη παπαρούνα / η αγάπη ένα ελάχιστο «μη με λησμόνει»/ κι ο θάνατος ένας μικρός σταυρός / ίδιος μ’ εκείνον που σημείωνε τις παρουσίες στο σχολείο. (…)

ΕΡ: Πώς προχώρησε στα πιο βαθιά;
ΑΠ: Σ’ όλους συμβαίνει, είπε, μην ταράζεσαι. Καμιά φορά η ζωή στενεύει τόσο που δεν σε χωρά, κι απλώνεται στα όνειρα, όμως κι αυτά έχουν πληθύνει τόσο, που ξεχειλίζουν απ’ τον ύπνο και περνάν μες στη ζωή σου. 

ΕΡ: Και, γράφοντας, τι άλλο ανακάλυψε;  
ΑΠ: (…) Μα πιο πολύ την τάραζε η αρχική εγκράτεια των γραμμάτων, που στη συνέχεια ξέσπαγαν σε ασύλληπτους ατέλειωτους συνδυασμούς, τις λέξεις, ακατάληπτες, άδειες σαν τ’ όνομά της, που δεν έμαθε ποτέ.(…)

ΕΡ: Από πού αντλεί το υλικό σας;
ΑΠ: Μόνη με γύρω θυμωμένους τους νεκρούς / να τη ρωτάνε με ποιο δικαίωμα / σε ποιήματα τους έχει ταριχεύσει / όλο να κλαίνε. (…) Όχι, τα ποιήματα δεν ξέρουν να γελάνε. Είναι άγρια ζώα, από τα μύχια / της ψυχής σου ξεπηδάνε(…) Μια έκτη αίσθηση που είναι όλες και καμία.   

ΕΡ: Τι λέει πως επιδιώκει γράφοντάς σας;   
ΑΠ: (…) Πάντα πιστή στο αγαπημένο μου βιβλίο / αντιγράφω, όσο μπορώ, κάποιες αθάνατες σελίδες του /στην πρόσκαιρη ζωή μου.

Σχόλιο: Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει μια επιλογή των «απάντων» της ποιήτριας. Βιωματική ποίηση, απλή γραφή αλλά βαθιά σπλαχνική. Τα ποιήματά της Αγγελικής Σιδηρά, λιτά και αληθινά, αποτυπώνουν με ευρυγώνιο οπτική  τη ζωή της, τον κόσμο της, τα συναισθήματα και τους ανθρώπους της.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΦΥΤΡΩΝΕΙ ΑΓΡΙΑ ΖΑΧΑΡΗ, Κουκκίδα

ΕΡ: Τι ανακάλυψε η δημιουργός σας; Ποια ερωτήματα και ποιες απαντήσεις;
ΑΠ: Όλος ο κόσμος μια σκηνή / στα σκοτεινά θεμέλια σκελετοί / Πες μου, καλέ μου υπηρέτη / καλέ κομπάρσε συ, τι είναι θάνατος, τι’ναι ζωή / κι ανάμεσό τους τι; / Η εκδίκηση; Ο έρωτας; / Της εξαπάτησης η τέχνη; (…)

ΕΡ: Πώς σας συνθέτει;
ΑΠ: Ξεθάβει από το χώμα / μισολιωμένες λέξεις / τις ξεσκονίζει με ευλάβεια / τις πλένει με κρασί / τις στεγνώνει στον ήλιο / μεθυσμένες / τις τοποθετεί στοργικά / ανάμεσα στις σιωπές (…)

ΕΡ: Δεν φαίνεται να είναι ανώδυνη διαδικασία η σύλληψη και η γέννησή σας…Πώς συντελείται; 
ΑΠ: (…) Η πεθαμένη μέσα μου μάνα τα κόκαλα / τρίζει τα δόντια / παλεύει να βγει απ’ το δέρμα / να μαζέψει τ’ αγέννητα βρέφη της / να ταίσει τις κίσσες εμένα μελάνι στο στόμα / άγγελος πριν χαθεί λύκος στη νύχτα. (…)

ΕΡ: Έχετε ένα πολύχρωμο σκοτάδι Πού οφείλεται;
ΑΠ: Μου λες γράφω μαύρα / Εγώ; / Τόσα ξέξασπρα / λευκότερα κι απ’ τη ζάχαρη άχνη / οστά μες στους στίχους μου κρύβω (…)

ΕΡ: Τι είναι η ποίηση για τη δημιουργό σας;
ΑΠ: SOS σήματα Mors / φωτίζει αποσύρεται. / Ζωή θάνατος ζωή. Θάνατος / Η αφή κυρίαρχη αίσθηση / κερομύτη κοτσύφι // ζωντανό σε πασχίζω στη χούφτα μου.

Σχόλιο: Η Φωτεινή Βασιλοπούλου είναι μια πραγματική ποιήτρια. Προσεγγίζει και επεξεργάζεται με ευαισθησία, λεπτότητα, ακρίβεια και ταπεινότητα  υψηλές συλλήψεις στα ανθρώπινα μέτρα. Ένα εξαιρετικό μικρό βιβλίο.