Στον Μεσαίωνα,  ο θεολόγος Βερνάρδος του Κλαιρβώ κατηγορεί στις Επιστολές του τους μοναχούς, γιατί από το να μελετούν τα θεολογικά κείμενα, προτιμούν να διαβάζουν θρύλους για παραμυθένια πλάσματα που κάνουν την φαντασία τους αχαλίνωτη. Ο μουσικολόγος Ζαν ντε  Γκρουσύ διαπιστώνει ότι και μόνο το άκουσμα του επικού Chanson de Geste κάνει τους κουρασμένους εργάτες να αποκτούν ένα αδιανόητο σφρίγος, λες και οι περιπέτειες των ηρώων επιδρούν πάνω στο σώμα τους, με έναν τρόπο που δεν ερμηνεύεται από καμία επιστήμη. Ο Άγιος Αυγουστίνος στις Εξομολογήσεις του αναφέρει ότι η λογοτεχνία μπορεί να μας οδηγήσει σε μια τέτοια χρήση των αισθήσεων που να αγγίξουμε το ωραίο, το αγαθό, το αρμονικό.

Ο Έρασμος, αργότερα, γράφει ότι “η ανάγνωση περνά στα ήθη” (Lectio transit in mores), παρατηρώντας την μαγική επίδραση της ποίησης στην ψυχή των ανθρώπων. O Μπωντλαίρ ορίζει την ποίηση ως την παιδική ηλικία που ξαναβρίσκει κανείς μέσα από την αθωότητα και τον ενθουσιασμό.   Ο Βαλερύ πιστεύει ότι η ποίηση δεν έχει σκοπό να ανακαλέσει το παρελθόν ούτε να πλάσει το μέλλον, στοχεύει μόνο στην ίδια της την κίνηση σαν  πράξη στο βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης.    

Οι σκέψεις για το μυστήριο της ποίησης δεν έχουν τέλος. Αυτή η ιερή μανία που, όπως πίστευε και ο Πλάτων, βγάζει τον ποιητή έξω από τα όρια του και τον φέρνει σε επαφή με το θείο, δεν  είναι μεταφορά. Συμβαίνει. Και σύμφωνα με τους αναγεννησιακούς Λεονάρντο ντα Βίντσι και Μαρσίλιο Φιτσίνο, ο ποιητής θα είναι πάντα ο πραγματικός προφήτης (vates).  

Άννα Γρίβα