Εκτύπωση του άρθρου

Τεύχος 34 Απρίλιος 2019 - Poeticanet. Περιοδικό για την ποίηση και τη λογοτεχνία.

SCRIPTORIUM

 

Όλοι οι πολιτισμοί έχουν ποίηση, και η ιστορία έχει απαθανατίσει τους ποιητές πιο πολύ και από επιφανείς πλουσίους ή άλλους που συχνά θεωρούνται πιο χρήσιμοι. Γιατί;

Για μένα, η ποίηση συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο χρήσιμες επιδιώξεις, επειδή μας βοηθά να αναπτύσσουμε τις ικανότητές μας, να αισθανόμαστε και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Μάς βοηθά να ζούμε με μεγαλύτερη πληρότητα. Ή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μας κάνει πιο ζωντανούς. Χρησιμοποιεί τη γλώσσα για να δημιουργήσει νέα σχήματα ή εικόνες καθώς και να αναδημιουργήσει τις παλιές με νέους τρόπους. Ας φέρω σαν παράδειγμα τη χρήση από τον Άγγλο ποιητή του 19ου αιώνα Ουΐλλιαμ Γουόρντσγουερθ, ενός σχήματος λόγου που ονομάζεται διασκελισμός, στον οποίο μια πρόταση ολοκληρώνεται και αλλάζει  πέρα ​​από το τέλος ενός στίχου.

Μα οι μεγάλες και παντοδύναμες μορφές που δεν υπάρχουν
Σαν άνθρωποι ζωντανοί κινούνταν αργά μες στο μυαλό μου.
           
[428-429, Βιβλίο I, Το Πρελούδιο]                                 

Έχοντας διαβάσει τον πρώτο στίχο που τελειώνει με την άρνηση του «υπάρχουν»,  σκεφτόμαστε πως οι παντοδύναμες μορφές δεν υπάρχουν καθόλου, αλλά συνεχίζοντας με τον επόμενο στίχο το νόημα αλλάζει: δεν υπάρχουν σαν ζωντανοί άνθρωποι. Στο τέλος του επόμενου στίχου, αντιλαμβανόμαστε ότι είτε δεν υπάρχουν καθόλου, είτε υπάρχουν αλλά όχι σαν άνθρωποι, ακόμη κινούνται αργά στο μυαλό του ποιητή. Η ομορφιά αυτής της απλής καθημερινής γλώσσας προέρχεται από την ευχαρίστηση που βιώνουμε στην αυτο-δημιουργία. Το ποίημα αυξάνει τη δύναμη της φαντασίας, καταγράφει τη διαδικασία με την οποία δημιουργείται, και έτσι δίνει οδηγίες στους αναγνώστες του να συνεχίσουν την αέναη ανάπτυξη της ανθρώπινης ζωής. Αυξάνοντας τη δύναμη της φαντασίας βελτιώνουμε τη ζωή μας, χρησιμοποιούμε καλύτερα τη γλώσσα, δημιουργούμε πιο περίπλοκες σκέψεις, διαισθανόμαστε πιο έντονα τον κόσμο γύρω μας, και γινόμαστε πιο δημιουργικοί για να κατακτήσουμε αυτά που επιθυμούμε.

Σαν ένα αστέρι που προβάλλει την αντανάκλασή του σε μια παγωμένη λίμνη είναι η ποίηση: ενώ στο πατινάζ μπορούμε να κυνηγήσουμε το αστέρι στην αντανάκλασή του – μπορούμε να γράψουμε ποιήματα – δεν μπορούμε ποτέ να σταματήσουμε την πηγή του να μας οδηγεί προς τα εμπρός, δεν μπορούμε ποτέ να εξαντλήσουμε τη δύναμή της να βελτιώνει την φανταστική κατασκευή του κόσμου και να την κάνει πιο όμορφη.

Λιάνα Σακελλίου


Ημ/νία δημοσίευσης: 23 Απριλίου 2019