Εκτύπωση του άρθρου

Τεύχος 39 Ιανουάριος 2021 - Poeticanet. Περιοδικό για την ποίηση και τη λογοτεχνία.

SCRIPTORIUM

 

«Όπως η παγκόσμια ιστορία που γελά εκεί που δεν πρέπει»
Τούμας Τράνστρεμερ, Η πένθιμη γόνδολα *

Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν την περιώνυμη δήλωση των Βουδιστών «itthattāyāti pajā nāti», ότι δηλαδή «αυτός εδώ ο κόσμος δεν υφίσταται», με την οποία συμφωνεί, μεταξύ άλλων, και ο μείζων ποιητής των Η.Π.Α. Ουάλας Στήβενς, διακηρύσσοντας, ως γνωστόν, από την πλευρά του, ότι «η πραγματικότητα είναι ένα κενό», δοκιμάζουμε να μάθουμε, να σπουδάσουμε, αλλά και να ξορκίσουμε συνειδητά το τίποτα.
   Τόσο η ποίηση, όσο και η ιστορία δικαιώνονται στο βαθμό που μας βοηθούν να ξεπεράσουμε, έστω και προσωρινά, αυτό τον φόβο, που είναι o ίδιος ο φόβος για το χαοτικό εκείνο Κενό που έτρεμαν οι Ελεάτες στο σύνολό τους. Κι επειδή είμαστε αυτό ακριβώς, το οποίο τόσο πολύ επιθυμούμε, όπως διατείνεται ο Ζακ Λακάν, θέλουμε να διαβάζουμε τα σονέτα του Σαίξπηρ ή τα βιβλία του Θουκυδίδη ως να ήταν γραμμένα αποκλειστικά για μας. Κι αν «η ποίηση είναι η Μνήμη που γίνεται εικόνα και η εικόνα που μετατρέπεται σε φωνή», όπως μας υπενθυμίζει ο νομπελίστας Οκτάβιο Πας, τότε η άσκηση της επιβίωσης της ύπαρξης, ήτοι το καίριο διάβημα του εγώ τελείται μουσικά. Κι επειδή «ίσως η Παγκόσμια Ιστορία δεν είναι παρά η ιστορία μερικών μεταφορών», όπως διατείνεται εκείνος ο φιλέλλην, ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, ενδέχεται η εμπειρία της Ιστορίας να είναι ένα ακόμη παιχνίδι της Ποίησης. 
    Κοντολογίς «το θέμα έχει ως εξής: Όλα όσα κάνουμε αποσκοπούν στην ανεύρεση της ελευθερώτριας λέξης». Αυτό είναι το αρμόζον στην περίπτωση πρόταγμα του Βιτγκενστάιν. Ταξίδι επιστροφής δηλαδή στην τιμαλφή λέξη της ποίησης που μπορεί να φωτίσει δεόντως το ιστορικό.

*βλ. Τα Ποιήματα, μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου, εκδόσεις Printa / Ποίηση για πάντα, 2004   
                                                     
Γιώργος Βέης
© Poeticanet 


Ημ/νία δημοσίευσης: 6 Δεκεμβρίου 2020