Εκτύπωση του άρθρου

Τεύχος 44 Σεπτέμβριος 2022 - Poeticanet. Περιοδικό για την ποίηση και τη λογοτεχνία.

SCRIPTORIUM

                                               

«αρχινώ το τραγούδι μου μ’ αιθέρια λόγια
 μα γι’ αυτό κι απαλά στ’ άκουσμα …»

                    Σαπφώ, απόσπασμα
         απόδοση: Οδυσσέας Ελύτης 

 

Με αυτό το δίστιχο αρχίζει η Σαπφώ το πανάρχαιο λυρικό ποιητικό τραγούδι. «Τραγούδι αιθέριο», γιατί απελευθερώνει τις λέξεις από την καθημερινή χρήση τους για να εκφράσουν αισθήματα και λογισμούς της ποίησης. «Απαλό στο άκουσμα», γιατί αγγίζει χώρους της ψυχής και του πνεύματος, σε αντιδιαστολή με τον θόρυβο των γήινων ακουσμάτων.
   
Η λέξη είναι η έγνοια του ποιητή αλλά και του αναγνώστη της ποίησης. Στο καλό ποίημα, δεν είναι ποτέ περιττή ή τυχαία. Συμπλέκεται εκφραστικά σε  προτάσεις και στροφές με άλλες ισότιμες λέξεις, αποδίδοντας έννοιες και ενέργεια. Το νόημα που αποτυπώνει ένα ποίημα δεν μπορεί να είναι το απόλυτο, ενόσω  η ποίηση είναι πολυσήμαντη. Ούτε παρανοείται από τους αναγνώστες, αν αποδίδουν σε αυτό άλλες παράλληλες σημασίες. Μάλλον επεκτείνεται.
   
Ωστόσο… Ενώ αιώνες τώρα αναγνωρίζουμε το ποιητικό μεγαλείο της μικρότερης μονάδας του λόγου, «λέξης», εμφανίζεται απρόοπτα το Διαδίκτυο και την μεταλλάζει ριζικά. Μια άλλη μορφή ποίησης προκύπτει διαδικτυακά ως e-poetry. Η ποιητική λέξη γίνεται πλέον κοινή. Οι νέοι πλοηγοί ποιητές και χρήστες αναγνώστες την εντάσσουν και την παραλλάζουν σε ένα «ποιητικό κράμα» λόγου, εικόνων και ήχων στην οθόνη ενός υπολογιστή. 
   
Flash poetry, virtual poetry, click poetry, animated poetry, holopoetry… Είναι ορισμένα από τα νεωτεριστικά ποιητικά κινήματα που εμφανίζονται μεταξύ άλλων στη  σύγχρονη ηλεκτρονική ποίηση. Οι ποιητές της, ειδήμονες των νέων μέσων, την υποστηρίζουν πειραματικά ή εμπνευσμένα ως μια νέα πολυεπίπεδη, οπτικοακουστική, μορφή ποίησης.   Θα είναι άραγε αυτή η ποίηση του μέλλοντος κόσμου; 
   
Η Σαπφώ, πάντως, ακούγεται να συνεχίζει το τραγούδι της…
                 …Την ομορφιά διακόνησα …  
                                        …  αλήθεια
     σε μελλούμενους καιρούς κάποιος
        θα βρίσκεται να με θυμάτ’ εμένα.»    

Μάρω Παπαδημητρίου                                                 


Ημ/νία δημοσίευσης: 19 Σεπτεμβρίου 2022