JOHN BALABAN

 

Συνέντευξη του Jon Thompson με τον ποιητή John Balaban. 

Balaban, John. Interview by Jon Thompson. 
Free Verse, the Journal, 6 & 14 Nov. 2001, 
http://freeversethejournal.org/issue-1-john-balaban/.

Μετάφραση: Ελένη Κουμαριανού
Επιμέλεια: Λιάνα Σακελλίου

 

FV: Θα ήθελα να αρχίσω με το αναπόφευκτο, τα γεγονότα της 11^ης Σεπτεμβρίου. Το έργο σας γυρίζει συνεχώς πίσω στη βία και στον πόλεμο. Ποια είναι, για εσάς, η σχέση μεταξύ βίας και ποίησης; Έχει, για εσάς, ο ποιητής την ευθύνη να θίξει τη βία;

JB: Δεν ξέρω αν πρόκειται τόσο για τη σχέση ανάμεσα στη βία και την ποίηση όσο ανάμεσα στην ποίηση και τον πόλεμο. Υπάρχει μια πανάρχαια σύνδεση μεταξύ των δύο: ο Δάντης είπε πως τα θέματα που αρμόζουν στην ποίηση είναι η αγάπη, η αρετή και ο πόλεμος. Γιατί να το πει αυτό ο Δάντης; Συχνά το αναρωτιέμαι. Αναρωτιέμαι αν πρόκειται απλά για μία μεσαιωνική αντίληψη περί κατάλληλων θεμάτων, βασισμένη στην κλασσική και νεοκλασική παράδοση. Πιστεύω πάντως πως σε αυτή τη στάση κρύβεται μια διαχρονική αλήθεια, υπό την έννοια του ότι πρόκειται για το ίδιο θέμα. Στον πόλεμο οι άνθρωποι είναι γυμνοί, βλέπεις τα πράγματα βαθύτερα, πιο αληθινά απ’ όσο θα μπορούσες να αντιληφθείς, ας πούμε, τις συνήθεις αμφιέσεις της πολιτισμένης συμπεριφοράς. Έτσι, στη βία του πολέμου ανακαλύπτεις την αγάπη και την αρετή, ανακαλύπτεις την ανθρώπινη φύση γρήγορα και άμεσα.

FV: Άρα έχει, για εσάς, η ποίηση την ικανότητα να θίξει τη βία του πολέμου; Σαφώς και έχετε γράψει πεζογραφία, αλλά μου φαίνεται πως ως επί το πλείστον η καριέρα σας είναι αυτή ενός ποιητή που επιστρέφει ξανά και ξανά σε αυτά τα κύρια θέματα.

JB: Έχει και δεν έχει. Η ικανότητα της ποίησης να ακολουθεί και να εξελίσσεται όπως οι πολεμικές επιχειρήσεις δεν είναι τόσο σπουδαία. Φαντάσου για παράδειγμα τους ποιητές του Πρώτου Παγκόσμιου και την υπεράνθρωπη προσπάθεια, φέρ’ ειπείν, του Wilfred Owen να βρει το μέσο που θα μετέφερε το μήνυμα, φαντάσου την εφευρετικότητά του στη χρήση της ατελούς ομοιοκαταληξίας, επειδή ναι μεν ήθελε αυτή την ευχαρίστηση που προσφέρει η τέλεια ομοιοκαταληξία, χρησιμοποιώντας ωστόσο ζεύγη ατελώς ομοιοκατάληκτα στα ποιήματα που είχαν να κάνουν με τον Α’ Π.Π. και τις αλληγορίες του, ώστε θίγοντας τον πόλεμο τουλάχιστον να μην προέβαλε τη δόξα του πολέμου στην οποία εκείνος και ο περίγυρός του αναγκάζονταν να πιστέψουν. Έκτοτε και ιδιαίτερα μετά τον Α’ Π.Π. είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς οποιονδήποτε ποιητή να εκθειάζει τις πράξεις πολέμου. Και είναι ακόμα πιο δύσκολο να το φανταστείς αυτό για τους πολύπλοκους πολέμους μετά τον Β’ Π.Π. Μόνο που η ποίηση έχει αυτή την απίστευτη ικανότητα να δημιουργεί εικόνες, και αυτές οι εικόνες πολέμου μπορούν να αναμειχθούν με εικόνες καθημερινής ζωής και έναν πολιτισμό που αφενός καταδικάζει τον πόλεμο, αφετέρου έχει μεγάλη οικειότητα με αυτόν, ή ίσως και ανοσία σε αυτόν. Όλα αυτά μπορεί να τα κάνει η ποίηση. Από την άλλη υπάρχουν πράγματα τα οποία η ποίηση, τουλάχιστον όπως εγώ τη φαντάζομαι, δεν αρκεί για να αντιμετωπίσει. Σε αυτές τις περιπτώσεις στρέφομαι στο πεζό κείμενο. Ένα από τα μυθιστορήματα που έγραψα, το Coming Down Again, πραγματεύεται τους ίδιους ανθρώπους και τους ίδιους χαρακτήρες, αλλά τα προτερήματα της πρόζας είναι εμφανή: διάλογος, πλοκή, χαρακτήρας, σκηνικό – όλα αυτά είναι αρκετά δύσκολο να τα μεταφέρεις πιστά στον ποιητικό λόγο. Δοκίμασα μέχρι και το μη λογοτεχνικό πεζό κείμενο. Όχι ότι τα παράτησα, απλά δεν πίστευα πως είχα τελειώσει με τα πρόσωπα και τα γεγονότα του Βιετνάμ, κι έτσι δοκίμασα τη δημιουργική μη λογοτεχνική γραφή για να γράψω τα απομνημονεύματα μου, το είδα με άλλο μάτι.

FV: Νιώθετε πως αν δεν είχατε θίξει τη βία του πολέμου, του πολέμου στο Βιετνάμ, θα είχατε υπεκφύγει ή αποποιηθεί των ευθυνών σας σαν ποιητής; Ή προήλθε για εσάς από κάποια πιο εσωτερική κλίση;

JB: Όπως;

FV: Υποθέτω πως εννοώ ότι ποιητές όπως εσείς, με αυτογνωσία και αποφασιστικότητα, επωμίζονται το βάρος του να θίξουν τη βία τέτοιου είδους και τα επακόλουθά της… άλλοι ωστόσο δεν το κάνουν. Θα ήθελα να ακούσω τις σκέψεις σας πάνω στο θέμα αυτής της ευθύνης, εφόσον θεωρείτε πως υπάρχει αυτή η ευθύνη.

JB: Λοιπόν, πρώτα απ όλα, έχει περάσει πολύς καιρός από την ανάμειξή μου με τον πόλεμο αυτόν ή την οποιαδήποτε υποχρέωση να γράψω επ’ αυτού.

FV: Σίγουρα.

JB: Και είμαι σίγουρος πως ο νεαρός που πήγε στο Βιετνάμ στα είκοσι, στα εικοσιπέντε του είχε κάθε λογής αίσθηση ευθύνης, είτε ηθική, είτε πολιτική.  Ήμουν ενάντια στον πόλεμο, στον οποίο εμπλεκόμουν ως καθηγητής γλωσσολογίας σε ένα Βιετναμέζικο πανεπιστήμιο. Μου φαινόταν κάπως άχρηστο. Στην ουσία αυτό που μάλλον έκανα ήταν να πάρω την θέση κάποιου Βιετναμέζου καθηγητή στην τάξη, ωθώντας τον στη μάχη. Μετά πήγα να δουλέψω για μία ομάδα που φρόντιζε παιδιά τραυματίες πολέμου, ήμουν ο εκπρόσωπός τους στο πεδίο της μάχης και βοηθούσα να απομακρύνουμε παιδιά που ήταν τόσο τραυματισμένα για να νοσηλευτούν στο Βιετνάμ, που τα στέλναμε στις ΗΠΑ. Κι έπειτα η δουλειά μου ήταν να τα βοηθήσω να επιστρέψουν μετά από πολλά χρόνια και έτι περισσότερα χειρουργεία. Οπότε έχοντας κάνει αυτό και έχοντας τραυματιστεί ο ίδιος στην επίθεση του Τετ, δεν έβλεπα και άλλη επιλογή επί του θέματος. Δεν έκατσα να το επεξεργαστώ και πολύ μέσα μου.

FV: Λόγω της οικειότητας που χαρακτήριζε αυτόν το βίαιο πόλεμο;

JB: Ναι. Όταν βλέπεις ολόκληρα χωριά να καίγονται ολοσχερώς από βόμβες, και μετά στα νοσοκομεία τα παιδιά του χωριού που επέζησαν, όταν μαθαίνεις λόγω της δουλειάς σου τις οικογενειακές τους ιστορίες, όταν τα βλέπεις να επιβιβάζονται στο αεροπλάνο, μακριά από τον αχταρμά της γραφειοκρατίας που επέβαλε η διοίκηση στη Σαϊγκόν, δεν μπορείς να το αγνοήσεις· καταλαμβάνει όλο σου το είναι, σαν κάποιου είδους υποχρέωση, υποθέτω. Και ίσως εσφαλμένα πίστευα πως ήμουν ο μόνος που μπορούσα να αποτυπώσω στο χαρτί αυτά που ζούσα. Όπως αποδείχτηκε υπήρχαν πολλοί λαμπροί συγγραφείς στο Βιετνάμ –ο Tim O’Brien, ο Steven Wright, και κάποιοι καλοί ποιητές όπως ο W.D. Erhart. Οπότε ναι, το έβλεπα σαν μία πολύ ξεχωριστή υποχρέωση. Άρα είχα κάποιου είδους ηθική ή πολιτική παρόρμηση να γράψω. Το πρόβλημα έγκειται στο πως να πεις την ιστορία χωρίς να ηθικολογήσεις. Πώς λες την ιστορία χωρίς απλά να πεις στον αναγνώστη αυτό που ήδη περιμένει να ακούσει; Σαφώς όλο αυτό έχει να κάνει με την ποίηση και τους τρόπους της. Όπως λέει ο (Wilfred) Owen “O οίκτος βρίσκεται στην ποίηση”…

FV: Θα σας παραθέσω κάποια λόγια του John Berger που θίγουν τη σχέση μεταξύ βίας και ποίησης: “Η ποίηση δεν μπορεί να αντιστρέψει καμία απώλεια, μπορεί ωστόσο και αψηφά αποστάσεις που χωρίζουν, μέσω της διαρκούς της προσπάθειας να συγκεντρώσει πάλι όσα έχουν διασκορπιστεί”. Θα συμφωνούσατε με αυτό;

JB: Καλό μου ακούγεται. Μακάρι να το είχα σκεφτεί ο ίδιος [γέλιο]. Υπάρχει μια αρχαία μαγεία στην ποίηση. Σαν εκείνο το παλιό σκωτσέζικο ποίημα: “Εννιά φορές εδιάβη από το κεφάλι της τριγύρω. Εννιά φορές από τα πόδια της τριγύρω.” Πρόκειται για ένα ποίημα που έχει να κάνει με μαγεία, με ξόρκια, και ξανασυγκεντρώνει, για να δανειστώ τη λέξη του Berger, πράγματα που ωθήθηκαν το ένα μακριά από το άλλο, σπασμένα και κατακερματισμένα, και τα φτιάχνει πάλι ολόκληρα μέσω της δύναμης των λέξεων. Οπότε ναι, υπάρχει και αυτή η πλευρά. Υποθέτω πως την αποφεύγω, πράγματι, πάντα απέφευγα την ποίηση ως μέθοδο ίασης –αν και αναμφίβολα είναι- διότι στην εγωκεντρική κουλτούρα των Αμερικάνων ακούγεται σαν αυτές τις θεραπείες αυτοβελτίωσης. Κάπως έτσι η ποίηση γίνεται εργαλείο στα χέρια όσων θέλουν να ‘βελτιώσουν’ τις εγωιστικές ζωούλες τους και επ ουδενί δεν ήθελα κάτι τέτοιο. Δεν είναι το ίδιο με το να αγοράζεις το βιβλίο της δίαιτας Άτκινς.

FV: Θεωρώ πως το ίδιο πιστεύει και ο Berger. Σε ένα απόσπασμα του δοκιμίου πριν από αυτό που σας διάβασα, ερευνά τη σχέση ποίησης και βίας υπό το πρίσμα των βασανιστηρίων και του πολέμου, και μοιάζει να καταλήγει στην ιδέα της ποίησης ως συμβολικής αντίστασης. Η ποίηση ξαναενώνει, και κάνει να μοιάζει οικείο, ό, τι η βία σπάει σε χίλια κομμάτια.

JB: Ξέρεις, η ποιήτρια που το γνώριζε αυτό καλύτερα από κάθε άλλον ήταν η Denise Levertov. Κατά τη γνώμη μου υπήρχαν πολύ λίγοι Αμερικανοί ποιητές που έγραψαν για τον πόλεμο στο Βιετνάμ με πειθώ. Όσο και αν εκτιμούμε και είμαστε ευγνώμονες για την προσπάθειά τους. Η Denise από την άλλη έφτασε μέχρι και να πάει η ίδια στο Βιετνάμ, κάτι που δεν ήταν εύκολο για εκείνη, ειδικά με τον πόλεμο, και αντιμετώπισε μεγάλη δυσκολία  με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ που δεν ενέκρινε διαβατήρια για επίσκεψη στο Βόρειο Βιετνάμ. Κι όμως κατάφερε να το δει, και βλέποντάς το κατάφερε να αρχίσει αυτή τη δουλειά της επανένωσης. Είναι ένα σπουδαίο ποίημά της που μιλάει για το χτίσιμο βωμών στους δρόμους, γι αυτές τις εύθραυστες κατασκευές που αποτέλεσαν ασπίδα από την αλόγιστη βία του πολέμου.

FV: Αυτό μου θυμίζει ένα ποίημα της –το “What Were They Like” (“Πως ήταν εκείνοι”). Είναι ένα ποίημα βασισμένο σε μια σειρά ερωταπαντήσεων. Ο βασικός του άξονας είναι ότι, ουσιαστικά, ο πολιτισμός του Βιετνάμ έχει καταστραφεί από αυτή τη βία, και ο ομιλητής θέτει ερωτήσεις για το Βιετνάμ με έναν αθώο τρόπο, αλλά υπάρχει ένας πολύ βίαιος λυρισμός, πολύ διακριτικός, στην απάντηση. Ας γυρίσω τώρα πίσω στο θέμα της ποίησής σας εν συνόλω, όχι μόνο για το Βιετνάμ, αλλά γενικά την ποίηση που τοποθετείται κατά ένα μέρος στον χώρο της Αμερικής. Μου φαίνεται πως τείνει σε ακραία περιβάλλοντα –ερήμους, ζούγκλες, αυτοκινητοδρόμους από τους οποίους περιμένεις το βίαιο και το απρόσμενο- ή σε ακραίες καταστάσεις, καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από βία –οικογενειακή βία (όπως στο “Words for My Daughter” (“Λόγια για την κόρη μου”), ή φυσικά στον πόλεμο, την πυρηνική απειλή, κατεξοχήν Αμερικανικές μορφές βίας –όπως στο “Hitchhiking and Listening to my CB Walkie-Talkie”- καυγάδες σε μπαρ, ρατσισμό… η εντύπωση που μου δίνεται από την ποίησή σας είναι ταυτόχρονα ένα αμείωτο ενδιαφέρον και μια αποστροφή προς τη βία. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ την ποίησή σας χωρίς βία ή έστω την απειλή βίας. Θεωρείτε πως υπάρχει μια αντίφαση σε αυτό;

JB: Νομίζω πως είναι σωστή η παρατήρησή σας, ιδιαίτερα σε αυτά τα ποιήματα, για το πόση βία κρύβουν. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο. Είναι επιτηδευμένο. Όταν γύρισα από το Βιετνάμ το 1970, δεν ήμουν καν σίγουρος αν θα μπορούσα να ζήσω σε αυτή τη χώρα. Ήμουν καταρρακωμένος από αυτήν την Αμερικανική έννοια της βίας. Και δεν ήμουν ο μόνος. Θυμάμαι στο Third Field Hospital στη Σαϊγκόν, όταν έδειχναν το “Straw Dogs”, ήταν ανυπόφορο. Απλά έφυγα, δεν μπορούσα να δω την ταινία διότι δεν άντεχα να δω τη βία. Ήταν πάρα πολλή για εμένα. Οπότε αν είναι να γυρίσεις εδώ, να φτιάξεις το σπίτι σου και τη ζωή σου σε αυτή τη χώρα δεν γίνεται να εθελοτυφλείς, να προσποιείσαι πως δεν υπάρχει. Και γι αυτό τον λόγο την έχω επιζητήσει. Όχι ψάχνοντας για μπελάδες, αλλά κάνοντας οτοστόπ απ άκρη σ’ άκρη των ΗΠΑ, κάτι που μοιάζει άκρως λογικό μόνο σε όσους έχουν βρεθεί στο Βιετνάμ. Έκανα οτοστόπ για να δω τη χώρα, να δω τι κάνουν οι υπόλοιποι Αμερικάνοι, διότι αν έκαναν τα ίδια που έκαναν στο Βιετνάμ τότε μου ήταν ξεκάθαρο πως δεν θα μπορούσα να ζήσω εδώ. Ωστόσο πράγματι, σε όλα αυτά τα ποιήματα, πέρα από τη βία, υπάρχουν στιγμές ευδαιμονίας, στιγμές καλοσύνης, και αυτό ήταν που έψαχνα –όχι τη βία, αλλά το αντίδοτο στη βία. Γι αυτό και τα ποιήματα. Αν δεν ήταν το Βιετνάμ, και αν δεν είχα πάει εκεί οικειοθελώς ως αντιρρησίας συνείδησης, τότε πιστεύω θα είχα γράψει πολύ διαφορετική ποίηση. Δεν ξέρω καν αν θα μου είχε αρέσει. Τα ενδιαφέροντα μου ήταν στον κλασσικό κόσμο. Θα είχα γράψει μια ποίηση ποτισμένη με πολλές κουλτούρες, με κουλτούρες να ακμάζουν και να παρακμάζουν, υπό την έννοια του (Oswald) Spengler. Είχα μελετήσει Λατινικά, Ελληνικά και Αγγλοσαξονικά και ήμουν γεμάτος από επιρροές. Είχα και μία τάση για το βουκολικό. Κι αυτό είναι ένα από τα υπόβαθρα σχεδόν σε όλα αυτά τα ποιήματα, καθώς και στα ποιήματα των οτοστόπ, αυτή η άκρως γαλήνια ομορφιά του τοπίου.

FV: Θα επανέλθω στο θέμα του αντιδότου, αλλά πρώτα θέλω να μάθω περισσότερα για αυτήν την ευαισθησία στη βία. Πιστεύετε πως το Βιετνάμ σας ευαισθητοποίησε σε άκρως Αμερικάνικες μορφές βίας; Ξέρετε, σαν το ποίημα (“To Elsie”) του (William Carlos) Williams “The pure products of America / go crazy…” (“Τα γνήσια προϊόντα της Αμερικής αφηνιάζουν…”;

JB: Σίγουρα. Παρόλο που είχα διαβάσει Williams πριν πάω στο Βιετνάμ, δεν νομίζω να είχα πολυκαταλάβει τι εννοούσε. Εκείνος καταλάβαινε –ήταν άλλωστε παιδίατρος και δούλευε στις φτωχογειτονιές του Rutherford στο Νιου Τζέρσεϊ. Εγώ από την άλλη, σαν άκρως ιδεαλιστής απόφοιτος πανεπιστημίου του οποίου τα αγαπημένα βιβλία ήταν από τον Μάιστερ Έκαρτ σχετικά με τον Χριστιανικό μυστικισμό και τον ειρηνισμό, ξαφνικά βρήκα τον εαυτό μου σε ένα λουτρό άγνοιας, ηλιθιότητας και αυθαίρετης βίας. Στις πρώτες μου βδομάδες εκεί γνώρισα έναν νεαρό γιατρό του Ναυτικού που ήθελε να μου δείξει τη συλλογή αυτιών που μάζευε σε βαζάκια. Όπως ένα παιδί θέλει να σου δείξει τον βάτραχό του. Ήταν πραγματικά περήφανος γι αυτό. Ήθελε να γίνουμε φίλοι και να μου δείξει κάτι πολύ ξεχωριστό που είχε βρει. Και φυσικά οδηγώντας στον αυτοκινητόδρομο βλέπω κάτι στη μέση της σκονισμένης ασφάλτου που κατέληξε να είναι ένα αληθινό ανθρώπινο κεφάλι. Ένας Θεός ξέρει πως βρέθηκε εκεί πέρα. Στιγμές σαν και αυτές στιγματίζουν την ψυχή σου με έναν πολύ αυθεντικό τρόπο. Οπότε ναι, είχα επίγνωση αυτής της Αμερικάνικης βίας, η οποία ξεχύθηκε και μέσα μου. Όταν γύρισα από το Βιετνάμ πιανόμουν συνεχώς στα χέρια, ενώ ποτέ στη ζωή μου δεν έμπλεκα σε καυγάδες. Όταν ήμουν μικρός και έβλεπα μπουνιές και ξύλο, έκανα εμετό, τόσο πολύ με τρόμαζε αυτού του είδους η βία. Κι όμως, όσο ειρηνιστής κι αν ήμουν, γυρνώντας από το Βιετνάμ είχα ένα μένος προς τη χώρα γενικά, το οποίο έπρεπε να διευθετήσω, εξ ου και τα οτοστόπ. Στο τέλος με συνέλαβαν για απόπειρα βιαιοπραγίας. Ήταν πολύ ντροπιαστικό. Ολόκληρος καθηγητής στο Penn State, και στην τοπική εφημερίδα το πρωτοσέλιδο να γράφει “Καθηγητής έδειρε…” [γέλιο], καθόλου καλή εικόνα. Κι όμως κατά έναν περίεργο τρόπο, έχοντας φτάσει κοντά στον θάνατο κι έχοντας συναναστραφεί με τόσους που πέθαναν, είχα τη βία ως γενική αρχή και έτρεφα μια πρωτόγονη πικρία προς συνομηλίκους μου που την είχαν αποφύγει, ακόμη και αν διαπραττόταν βία στο όνομά τους κάθε μέρα και νύχτα του πολέμου.

FV: Αυτή η ευαισθησία σας ακολούθησε;

JB: Έμεινε μαζί μου για πολύ καιρό. Είχα αυτή την αίσθηση πως είμαι άτρωτος, από σωματικής άποψης, για πολύ καιρό, οι περισσότεροι στρατιώτες έτσι ένιωθαν… είχαμε βρεθεί στο Βιετνάμ: τι άλλο μπορούσαν να μου κάνουν; Μπορούσα να πάθω τίποτα άλλο; Κάποιοι από αυτούς τους καυγάδες ήταν εντελώς παράλογοι, κυνηγώντας κάποιον που κρατάει μαχαίρι χωρίς κανέναν ενδοιασμό. Τρέλα. Ωστόσο με τον καιρό επέστρεψε η κοινή λογική και εξημερώθηκα εκ νέου κατά κάποιον τρόπο. Όμως ένιωθα πως έφυγα κι επέστρεψα ως κάτι περίεργο, κι έπρεπε να ξαναμυηθώ στην κουλτούρα, σε αυτό αναφέρονται οι τελευταίοι στίχοι του “Words for My Daughter” (“Λόγια για την Κόρη μου)”…

FV: Η “αβοήθητη φυλή” (“the helpless tribe”);

JB: Ναι, η “αβοήθητη φυλή”, μια φράση που έκλεψα από τον William Meredith που την χρησιμοποίησε σε αρκετά διαφορετικά συμφραζόμενα. Αναφερόταν στον Robert Lowell όταν δούλευαν μαζί πάνω σε κάποια λιμπρέτα, και ο οποίος βρισκόταν σε ένα μανιακό επεισόδιο και η γλώσσα του γινόταν ολοένα και πιο παράλογη και δύσχρηστη. Ο Meredith έβλεπε πόσο απελπιστικά πήγαιναν τα πράγματα, κι όταν σε ένα σημείο ο Lowell του έδειξε όσα είχε γράψει, ο Meredith του απάντησε “Robert, νομίζω πρέπει να έρθεις λίγο πιο κοντά στη γλώσσα της φυλής.” Κάπως έτσι η έννοια του είμαστε μια φυλή, κι έχουμε τις συνήθειες μιας φυλής, μου φάνηκαν κατάλληλες γι αυτό το ποίημα. Οπότε το βρέφος που αποτελεί το διαβατήριο του ομιλητή του ποιήματος να γυρίσει στην πατρίδα είναι το μικρό κοριτσάκι.

FV: Που μας φέρνει στο θέμα του αντίδοτου. Θα μπορούσατε να μας πείτε για τον ρόλο που παίζει η αθωότητα στην ποίησή σας; Πολλά από τα ποιήματά σας μοιάζουν να ψάχνουν για την αρχή της αθωότητας ή της πληρότητας, ή κάποιας ενσάρκωσής τους. Σαν την κόρη στο ποίημα “Flying Home” (“Πετώντας σπίτι”). Κάποιες φορές η ενσάρκωση της αθωότητας ή της πληρότητας βρίσκεται στο πρόσωπο ενός αγαπημένου ή σε επαναλαμβανόμενες εικόνες κήπων και φύσης. Τι είναι η αθωότητα; Υπάρχει καθόλου; Κι αν ναι, πώς επιβιώνει ανάμεσα στη βία; Μιλήσαμε για το Βιετνάμ, όμως στην ποίησή σας είναι ξεκάθαρο πως η Αμερικανική εμμονή και δέσμευση στη βία έχουν επεκταθεί πέραν του πολέμου.

JB: Για εμάς, η βία αποτελεί ευκολότερη λύση απ ό τι, θεωρώ, σε άλλες κοινωνίες. Την παρούσα στιγμή, αμέσως μετά την 11^η Σεπτεμβρίου, υπάρχει ένα ντιμπέιτ για τον πόλεμο στο Αφγανιστάν –για τον οποίον τάσσομαι υπέρ- γνωρίζω δε όσο οποιοσδήποτε άλλος τι  σημαίνει να λες ότι υποστηρίζεις τον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Διότι έχω δουλέψει στα νοσοκομεία που εμφανίζονται οι λεγόμενες παράπλευρες απώλειες του πολέμου, όπου γνωρίζεις το μικρό κοριτσάκι του οποίου το χέρι κάηκε ολοσχερώς, και που εφόσον επιβιώσει δεν θα έχει ποτέ ξανά μια φυσιολογική ζωή. Μπορείς να διαβάσεις τις εφημερίδες και να ακούσεις τα νέα και να επεκτείνεις αυτή την έννοια, και τότε γίνεται φρίκη, αλλά μετά την αντισταθμίζεις με μια άλλη φρίκη, και βρίσκεις τον εαυτό σου να κάνει μαθηματικές εξισώσεις και να ζυγίζει τη μία φρίκη με την άλλη, προσπαθώντας να καταλήξεις σε κάτι ανθρώπινο και λογικό. Αλλά κόντρα σε όλα αυτά, όχι μόνο στην Αμερικάνικη, αλλά σε μία γενικότερη διάθεση των ανθρώπων για βία και χάος και απλές λύσεις, υπάρχει, νομίζω, μια διαχρονική αθωότητα και καλοσύνη στους ανθρώπους που είναι εν μέρει χρέος του ποιητή να φανερώσει. Να τη δει και να την αναγνωρίσει όποτε συμβαίνει, είτε στην απλή καθημερινή ζωή ή όπου αλλού. Δεν ξέρω αν απάντησα στην ερώτησή σας…

FV: Ναι… Αναρωτιέμαι αν κάποιες φορές στην ποίησή σας η αθωότητα ενσαρκώνεται, κι αν άλλες, η ποίησή σας μοιάζει να ξεφεύγει από αυτό και να κρατάει την αθωότητα σαν ένα ξεκάθαρα άπιαστο ιδεώδες.

JB: Άπιαστο δεν πάει να πει και ασύλληπτο.  Εάν υπάρχει μία διαφοροποίηση της βίας στην ποίηση, αυτή είναι ότι πρόκειται για μια αδιαμφισβήτητη βία που έχω ενσταλάξει στον αναγνώστη μέσα από εικόνες  που δεν θα ξεχάσουν, πιθανώς, και είναι σημαντικό η αθωότητα και η ομορφιά που βρίσκεται μέσα μας να υπερνικήσουν αυτή τη βία, άρα το βρίσκω ιδιαίτερα σημαντικό να δημιουργήσω μία αντίθεση μεταξύ των δύο. Στην ποίηση υπάρχουν και τα δύο, δεν μιλάμε για ένα ποίημα άσκοπης, τυφλής βίας, όπως το “Straw Dogs”, το οποίο ποιος το σκηνοθέτησε;

FV: O Peckinpah.

JB: Ναι, ο Peckinpah. Δεν βρήκα τίποτα που να σώζεται στην ταινία, ήταν σαν μια επίδειξη και σαν μία κριτική. Οπότε αν υπάρχει μία επίδειξη και μία κριτική σε αρκετά από τα ποιήματα, κάποιες φορές στο προσκήνιο, άλλες στο παρασκήνιο, τότε υπάρχει κάτι λυτρωτικό στην ανθρώπινη φύση, θα ήθελα να πιστεύω.

FV: Χρησιμοποιήσατε την λέξη αντίδοτο, που υπαινίσσεται ενός είδους αντίμετρο, ίσως και κάποια προφύλαξη. Για εσάς έχει αυτήν την προοπτική η ποίηση;

JB: Ναι. Υπάρχει ένα ποίημα στην συλλογή Locusts at the Edge of Summer, το “Thinking of Chinese Poets” (“Σκεπτόμενος Κινέζους Ποιητές”), ή κάπως έτσι, όπου στον Του Φου τον όγδοο αιώνα, βρίσκουμε έναν ποιητή που με απελπισία έγραψε για τη διαχρονική αξία της ποίησης όταν διαλύονται οι κοινωνίες και η βία επικρατεί. Κι όμως κανένας δεν θυμάται τον αυτοκράτορα εκείνης της εποχής. Κι αν τα γεγονότα αυτά έχουν συμβεί χιλιάδες χρόνια πριν, το ποίημα αυτό παραμένει. Ένα ποίημα χιλίων ετών, μεταφρασμένο στα Αγγλικά δεκάδες εκατοντάδες φορές, και αυτό είναι που μου φαίνεται διαχρονικό. Είναι το τέλειο αντίδοτο. Ακόμη και στο απεγνωσμένο ποίημα  για τη δύναμη της ποίησης να αποτελέσει αντίδοτο, η ίδια η ύπαρξη του ποιήματος αποτελεί αντίδοτο. Η λογοτεχνική παράδοση του Βιετνάμ έχει αποτελέσει για εμένα δάσκαλο για τριάντα χρόνια τώρα. Σκέφτεσαι τι έχει απομείνει, και δεν είναι τα σπουδαία πέτρινα μνημεία όπως  η Άνγκορ Βατ πλάι στους γείτονές τους Χμερ, είναι κάτι πολύ πιο εύθραυστο, αλλά στην πραγματικότητα πολύ πιο διαχρονικό. Η λαϊκή ποίηση, που δεν έχει καταγραφεί ποτέ, που συνεχίζουν και τραγουδούν εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια…

FV: Ο αυλός της ποίησης, υπό μιαν έννοια.

JB: Ναι.

FV:  Το πρώτο μέρος του ''Locusts at the Edge of Summer'' έχει τον τίτλο του απομνημονεύματος του Ναμπόκοφ, ''Speak Memory''. Φαίνεται σαν να είναι εν μέρει ένας διάλογος με διαφορετικά φαντάσματα. Φυσικά, τα φαντάσματα της μνήμης, τα φαντάσματα φίλων που πέθαναν στο Βιετνάμ, τα φαντάσματα του παρελθόντος γενικά. Εννοώ ''φαντάσματα'' κυριολεκτικά, όχι μόνο μεταφορικά. Με άλλα λόγια, είναι δυνατόν να σκεφτείτε τα είδη των σχέσεών σας με τα άτομα ή τα γεγονότα ως συνέχιση πέρα ​​από τη ζωή αυτών των ατόμων ή ακόμη και πέρα ​​από τη χρονική διάσταση αυτού του χρόνου και τόπου. Πώς συναναστρέφεστε με αυτά τα φαντάσματα τώρα;

JB: Μένουμε το ίδιο. Αυτό είναι το περίεργο πράγμα με τα φαντάσματα. Ο φίλος μου John Steinbeck, υπάρχει ένα ποίημα σε αυτήν την πρώτη ενότητα για αυτόν. Θα παραμένει πάντα σαράντα οκτώ χρονών, γιατί ήταν τόσο χρονών ήταν όταν απεβίωσε. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα παραμείνουν έτσι. Αλλά εσείς ο ίδιος, ο άνθρωπος που θυμάται, προχωράτε. Υποθέτω ότι αυτά τα ποιήματα είναι πάντα - αυτό πρέπει πάντα να συνεχίζεται με τη μνήμη των ανθρώπων, που νοιάζεστε και που δεν θα επιστρέψουν ποτέ - πάντα θυμάστε την απόσταση. Τους θυμόμαστε όπως ήταν. Αλλά δεν φαίνεται να αλλάζουν. Και μετά το κάνεις. Και υπάρχει αυτή η αυξανόμενη απόσταση με τα χρόνια και χρόνια. Και μετά, καθώς οι σκέψεις σας επιστρέφουν σε αυτές, συνειδητοποιείτε πόσο ισχυρές δυνάμεις είναι αυτές όταν το μυαλό σας επιστρέφει σε αυτές. Νομίζω ότι γι 'αυτό μιλάτε για μνήμη. Ο Νάμποκοφ έχει αυτήν την αίσθηση, για να επιστρέψουμε στο απόσπασμα σας για τον Berger νωρίτερα, ότι το να θυμάστε κάθε λεπτομέρεια των γεγονότων που μπορεί να έχουν συμβεί από σαράντα ή πενήντα χρόνια πριν είναι να σώσετε αυτά τα πράγματα από το να χαθούν για πάντα, να διατηρήσετε την αγάπη αυτών των ανθρώπων ζωντανή, και να διατηρήσετε συνεπώς αυτούς τους ανθρώπους ζωντανούς, έτσι νομίζω ότι είναι η λειτουργία του να θυμόμαστε ανθρώπους σε ποιήματα. Υπάρχει αυτό το τμήμα, είναι κυρίως το πρώτο σε αυτό το βιβλίο, το κοιτούσα μόλις τώρα, είναι ένα καλοφτιαγμένο βιβλίο. Το κοίταξα ξανά και παρατήρησα τις επιγραφές που χρησιμοποιούσα, αυτό το τμήμα τελειώνει με επιγραφή από την Αινειάδα ''Forsan et haec olim meminisse juvabit'' που ο Αινείας λέει στο πλήρωμά του μετά τον Τρωικό πόλεμο και σκέφτονται πίσω στον πόλεμο, λέει ''Κάποια μέρα, ίσως, θα βοηθήσει να θυμόμαστε αυτά τα πράγματα''. Δεν είναι καν σίγουρος πώς θα βοηθήσει, αλλά κάποια μέρα ίσως να βοηθήσει να θυμόμαστε αυτά τα πράγματα. Και στη συνέχεια το επόμενο τμήμα ονομάζεται "Riding Westward'', το οποίο είναι ένα τμήμα, ένα είδος περιοδικού στην ποίηση, εκείνων των χρόνων, αρκετά από αυτά στην πραγματικότητα όπου επέστρεψα πνευματικά στη χώρα και ταξίδεψα πολύ και επανέφερα τον εαυτό μου στους συμπατριώτες μου. Και υπάρχει μια επιγραφή από το ποίημα της Μεγάλης Παρασκευής του John Donne με τίτλο "Riding Westward", το οποίο είναι προφανώς αυτό που έκανα, ιππασία προς τα δυτικά, και αυτός το ίδιο, και το έκανε τη Μεγάλη Παρασκευή, μια μέρα σοβαρότητας και μια μέρα στην οποία ένας πνευματικός μεσάζων μπορεί να επιστρέψει ή να εμφανιστεί σε κάθε περίπτωση. '' Ως εκ' τούτου, δεν είναι, ότι μεταφέρομαι προς τη Δύση / Αυτή τη μέρα, όταν οι ψυχές μου κάμπτουν προς την Ανατολή''. Υπάρχει αυτό το στίγμα για μένα, καθώς η μορφή της ψυχής μου κάμπτει προς τα ανατολικά από τον πόλεμο του Βιετνάμ. Αλλά έπειτα υπάρχουν όλα αυτά τα ποιήματα τα οποία είναι γεμάτα με τις ιδιορυθμίες και εκκεντρικότητες των Αμερικανών και επίσης την απόλυτη ομορφιά του τόπου στο οποίο είμαστε τυχεροί που ζούμε. Στη συνέχεια, το τρίτο τμήμα ονομάζεται ''Τhe New World Order'' (''Η Νέα Παγκόσμια Τάξη'') , προφανως ένα τμήμα σε πρόοδο. Ξεκινά με ένα ποίημα με τίτλο ''Viewing The New World Order'',(''Βλέποντας τη Νέα Παγκόσμια Τάξη'') και έμεινα έκπληκτος από την κυβέρνηση Bush. Sr που επινόησε αυτήν την φράση. Δεν ξέρω γιατί, αλλά μου φαίνεται μια επικίνδυνη φράση για να χρησιμοποίησουν αλλά το έκαναν και πάντα προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι σήμαινε, υποθέτω πως προσπαθούμε ακόμα να καταλάβουμε τι σήμαινε. Μια υπερδύναμη έχει έκτοτε εμφανιστεί ως η κυρίαρχη δύναμη στον κόσμο, τι άλλο πέφτει μέσα ή εκτός τόπου. Και υποθέτω πώς τώρα έχουμε μία πικρή αίσθηση αυτού.

FV: Οπότε η ποίηση για εσάς είναι μια διαθήκη, τόσο ελεγεία, όσο ευλογία, μία αξιολόγηση. Πήρα από αυτόν τον τίτλο ''η νέα παγκόσμια τάξη'' ένα είδος ειρωνείας που ο Bush Sr. δεν είχε ως σκοπό.

JB: Σωστά. Ο Peggy Noonan, ή όποιος έγραψε τη φράση γι 'αυτόν… αλλά είναι επίσης μια επανεκτίμηση του εαυτού σου, ειδικά σε αυτά τα ποιήματα για τους νεκρούς ανθρώπους που σου αρέσουν αλλά εχουν φύγει. Σε καθοδηγεί εκ νέου στο ποιός είναι ο εαυτός σου. Και είχα φίλους που απλώς ήξεραν περισσότερα για τη μουσική που θα μπορούσα ποτε μόνος μου και θα μου έλεγαν '' πρέπει να ακούσεις αυτό'', αλλά πραγματικά υπέροχη μουσική. Ο Στάινμπεκ ήταν πολύ καλός φίλος με αυτόν τον τρόπο. Είχε αυτό το υπέροχο αυτί για τη σύγχρονη τζαζ, για παράδειγμα, και τη μουσική της Νέας Εποχής - πράγματα που διαφορετικά δεν θα είχα ακούσει ποτέ. Έκανε παρέα με μουσικούς και δεν νομίζω ότι ήταν ατύχημα για αυτόν: η μητέρα του ήταν τραγουδίστρια σε βραδινό κλάμπ και θα πρέπει να έχει καλό αυτί για αυτό. Μόλις ξεπεράσεις τα είκοσι σου η σκέψη του να έχεις έναν καλό φίλο που μπορείτε να κάνετε πράγματα μαζί υποχωρεί. Αυτό δεν συμβαίνει τόσο πολύ. O ένας αρχίζει να παίρνει τα προς το ζήν απο την οικογένεια και απλά δεν υπάρχει τόσος χρόνος για να ξεκινήσετε περιπέτειες και να γίνετε υπέροχοι φίλοι με κάποιον όπως ήταν κάποτε. Και η απερισκεψία σας μειώνεται, θα ήταν πραγματικά απίθανο για μένα να πάω στον αυτοκινητόδρομο τώρα, κάνοντας ωτοστόπ σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάποτε οταν ήμουν προσφάτως παντρεμένος είχα τους φόβους της γυναίκας μου να αντιμετωπήσω αλλά από την άλλη είναι μια γενναία ψυχή και με άφησε στη Διαδρομή 80 της Πενσυλβανίας. Νομίζω ότι ήμουν ακόμη με πατερίτσες εκείνη την στιγμή- όχι ένας πολύ καλός τρόπος για να κάνω ωτοστόπ στις ΗΠΑ, οπότε βάζεις τον εαυτό σου στο έλεος του τόπου γιατί δεν μπορούσα καν να τρέξω αν έπρεπε να τρέξω. Αλλά τώρα έχω μια κόρη. Δεν μπορούσα να σκεφτώ να θέσω σε κίνδυνο τον εαυτό μου γιατί ανησυχώ για αυτήν. Δεν κάνω φίλους πια όπως εκείνους τους φίλους που είχα πριν από τριάντα χρόνια και εξαφανίζονται… [γέλιο]. Δεν ξέρω τι ακριβώς θα το κάνετε αυτό σε συνέντευξη!

FV: Χρησιμοποιώ τη λέξη ''φαντάσματα'' όχι με την τρομαχτική ή την υπερφυσική - αλλά σχεδόν με την τιμητική - έννοια. Πώς έχουν αλλάξει ή έχουν κάνει την ποίηση σας αυτή που είναι;

JB: Ένα πράγμα που έκαναν: με εμπόδισαν από το να πιστέψω πλήρως ότι ανήκα στο πανεπιστήμιο και μείωσα οτιδήποτε ακαδημαϊκό συστατικό θα μπορούσε να έχει μπεί στην ψυχή μου. Επειδή όλες αυτές οι φιλίες έγιναν έξω από το πανεπιστήμιο ως επί το πλείστον, υποθέτω για όλες αυτές.  Εμφανίστηκαν σε ακραίες καταστάσεις όπου η αξία ενός φίλου, ο αληθινός τρόμος ενός φίλου, μόλις φάνηκε. Ή κάποιος απλά απέτυχε και δεν ήθελες να κάνεις τίποτα ξανά μαζί του. Αλλά αυτό συνέβη με τους περισσότερους από αυτούς τους ανθρώπους. Νομίζω ότι οι στρατιώτες έχουν αυτήν την αίσθηση επίσης - άνθρωποι με τους οποίους διακινδυνεύουν τη ζωή τους - αυτοί οι άνθρωποι μένουν πολύ, πολύ κοντά.

FV: Υπάρχει μία λογική για μένα στο ''Dispatches'' (''Αποστολές'') του Michael Herrr ότι οι αποστολές δεν θα μπορούσαν να είχαν το ιδίωμα που είχε, χωρίς τα είδη αλληλεπιδράσεων που είχε ο Herr με στρατιώτες συγκεκριμένα, αλλά και με άλλους. Αναρωτιέμαι για το ιδίωμα της ποίησής σας, και ίσως να μην συμβαίνει αυτό, ίσως αυτά τα φαντάσματα να μην έχουν αλλάξει το ιδίωμα σας, δεν ξέρω...

JB: Τι εννοείτε;

FV: Λοιπόν, τρόποι ομιλίας, αίσθηση της μουσικής, αίσθηση της φωνής - έχουν εμπλακεί καθόλου στη δουλειά σας;

JB: Αυτό οφείλεται στην εκπαίδευσή μου πριν από το Βιετνάμ, στην αγάπη μου για την ποίηση, τη μουσική και στο να μην ενδιαφέρομαι για μια ποίηση της αποκήρυξης, από την άλλη πλευρά, υπάρχει μια ποίηση ευθείας ομιλίας που είναι προσβάσιμη και με ενδιαφέρει επίσης, και επιπλέον και η αφήγηση. Μέσα σε αυτές τις γραμμές είναι ενα ιαμβικό τετράμετρο: υπάρχει κάποια μετρική μορφή που θα ήθελα τα ποιήματα μου, αν όχι να εκφράσουν τουλάχιστον να ακουστούν...

FV: Φαντάσματα ενός ιαμβικού;

JB: Φαντάσματα ενός ιαμβικού. Δεν ξέρω για το ιδίωμα. Το ιδίωμα που αποδίδω στην ποίηση είναι μάλλον εκείνο του William Carlos Williams, όπου υπάρχει μια τυπική αμερικανική ομιλία που φαίνεται να ενσωματώνει στην ποίηση. Εννοώ πως είναι παραπλανητικός γι 'αυτό, γιατί είναι πολύ, πολύ έξυπνος για την επιλογή των πιο συνηθισμένων λέξεων, αλλά στην πραγματικότητα επιλέγει τις πιο τέλειες, συνηθισμένες λέξεις, οπότε αυτό είναι κάτι το εντυπωσιακό.

FV: Ξαναδιαβάζωντας το ''Locusts at the Edge of Summer'' εντυπωσιάστηκα απο τον αριθμό των ποιημάτων που ανήκουν στην κατηγορία των παραποιημένων ποιημάτων όπως το ''Story'' - ή σχεδόν παραποιημένα ποιήματα - όπως οι μεταφράσεις σας από βιετναμέζικα ποιήματα, παροιμίες, λαϊκές ρήσεις και ούτω καθεξής . Ποια είναι η έλξη σας σε αυτό το είδος, αν θέλουμε να σκεφτούμε το είδος κατά αυτόν τον τρόπο; Λέει τίποτα για την αισθητική σας που εργάζεστε σε αυτό το στύλ;

JB: Προσπαθώ να σκεφτώ: υπάρχει ένα απόσπασμα στη δουλειά του John Barth, μπορεί να είναι στο '' Floating Opera'' ή στο ''Lost in the Funhouse'' όπου ο χαρακτήρας παρατηρεί ότι ο κόσμος αγνοεί με σπουδαιότητα. Νομίζω πως τα παραποιημένα αυτά ποιήματα είναι έτσι. Υπάρχει μια τεράστια ειρωνεία όπου πιστέυεις ότι έχεις βρεί κάτι τέλειο, σαν να ήταν μέρος ενός βραχιολιού ή κάτι που έπεσε στο έδαφος και βρήκες την πέτρα. Νομίζω ότι το πρώτο που βρήκα έτσι βρέθηκε σε μια γραφομηχανή. Μια βιετναμέζικη πόρνη είχε επισκεφθεί ένα μέρος φίλων στη Σαϊγκόν - αυτό ήταν κατά τη διάρκεια του πολέμου - και οι δύο τον αναζητούσαμε και δεν ήταν εκεί. Έζησε σε αυτό το μέρος όπου ήταν άσκοπο να κλειδώσεις την πόρτα σου επειδή κάποιος μπορούσε να μπεί ούτως ή άλλως, οπότε άφησε την πόρτα του ανοιχτή όλη την ώρα και είχε τη γραφομηχανή του εκεί και ήταν μαγευμένη και βαριόταν και μαγεύτηκε από τη γραφομηχανή (μάλλον δεν το είχε ξαναδεί) και έγραψε αυτό το πολύ αστείο ποίημα, ακούσια. Και μπήκα μέσα και βρήκα το ποίημα οπότε έβγαλα το ποίημα από τη γραφομηχανή και το σκέφτομαι κάθε τόσο πως η φύση σου κλείνει το μάτι με βεβαιότητα και βρίσκεις αυτά τα πράγματα. Και έπειτα υπάρχουν μερικά πράγματα, όπως σε αυτό το ποίημα που ονομάζεται ''Story'' όπου επαναλαμβάνεις κάτι που έχεις ακούσει και ελπίζεις ότι αυτή είναι η ελκυστικότητα του, ότι ακούγεται σαν κάτι που πάρθηκε απο τον δρόμο, σε ένα χώρο που πάρθηκε απο μια συνομιλία μέσα σε ένα αμάξι, καθώς επίσης κάνοντας πεζοπορία στις ΗΠΑ. Υπάρχει κάποιο τέχνασμα, φανταστικό τέχνασμα στο να το λες, αλλά όλα όσα αναφέρονται σε εισαγωγικά, με τον τεράστιο οδηγό των τριακόσιων λιβρών να μιλάει στο άτομο που λέει το ποίημα, νομίζω ότι αυτά είναι αληθινά αποσπάσματα, νομίζω ότι προσπάθησα να το διατηρήσω σωστό. Και σκέφτηκα ακόμη να του το στείλω αφού το ποίημα είχε εκτυπωθεί αλλά ήταν ένα τόσο παράξενο πλάσμα και η συζήτησή της για τα χρήματα ήταν τόσο συνεπής που σκέφτηκα ότι θα μου ζητούσε χρήματα  και δεν θα καταλάβαινε τον κόσμο της ποίησης και δεν γνώριζε ότι δεν υπάρχουν χρήματα σε αυτήν την επιχείρηση αλλά νομίζω ότι επειδή κατά κάποιο τρόπο χρησιμοποίησα την ιστορία της, της χρωστούσα λεφτά οπότε δεν της έστειλα ποτέ το ποίημα. Δειλή πράξη. Αλλά αν μπορούσες, υποθέτω ότι αυτή θα ήταν η αισθητική αρχή, για το οποίο θα ευχόσουν, ότι αν ήσουν ένας αληθινά συνειδητοποιημένος άνθρωπος και αν μπορούσες πραγματικά να δείς τον κόσμο γύρω σου με έναν λυρικό τρόπο όλη την ώρα, ότι όλα θα ήταν ένα παραποιημένο ποίημα και το μόνο που έπρεπε να κάνεις είναι να το προσέξεις, να κάνεις ένα είδος υπαγόρευσης, όπως ήταν. Αλλά, φυσικά, αυτό δεν είναι πραγματικά αλήθεια, τουλάχιστον όχι για την κατάσταση της συνειδητοποίησης μου.

FV: Με εντυπωσίασε αυτή η ένταση στη δουλειά σου ανάμεσα σε ποιήματα που μου φαινόταν ενσωματωμένα στη ρομαντική παράδοση, ή τουλάχιστον να έχουν κάποια σχέση με την ρομαντική παράδοση, όπου ο ποιητής είναι ο θεατής και ο δημιουργός, και αυτά παραποιημένα ποιήματα που υποδηλώνουν ότι το νόημα είναι ήδη εκεί και απλά το ανακαλύπτεις.

JB: Λοιπόν, υπάρχουν δύο ποιητές που με επηρέασαν πολύ όταν πρώτο ξεκίνησα και αυτός ήταν ο William Carlos Williams και ο Robert Lowell. Και έτσι μπορείς να δείς έναν, έναν ιερεμία, όχι ακριβώς τον Shelley, στα ένστικτά του σχετικά με την κατασκευή και την προφητεία και τον ρόλο του ποιητή, και τον άλλο, φαντάζεσαι κάποιον να βγαίνει καταλάθος με μια κάμερα polaroid και να βγάζει φωτογραφίες και να βρίσκει ικανοποίηση σε αυτό. Και οι δύο ήταν ισχυρές επιρροές. Και οι δύο έχουν αληθινούς τρόπους συλλογής ποιημάτων.

FV: Θα μπορούσα να στρέψω την συζήτηση μας στο ''Spring Essence'', (''Ανοιξιάτικη Ουσία''). Μόλις αναφέρατε τον William Carlos Williams, κάτι που ήταν τυχαίο καθώς είχα την πρόθεση να τον αναφέρω. Το  ''Locusts at the Edge of Summer'' κέρδισαν το βραβείο William Carlos Williams.  Μου φαίνεται ότι υπάρχει μια ισχυρότερη γραμμή σχέσης μεταξύ William Carlos Williams και ''Spring Essence'' απο όλα τα ποιήματα στο ''Locusts at the Edge of Summer''. Θα μπορούσαν αυτά τα βιετναμέζικα ποιήματα του δέκατου όγδοου αιώνα να έχουν γραφτεί, με τον τρόπο που το έχετε κάνει, χωρίς τον William Carlos Williams;  Μου φαίνεται να έχουν την αυτοσυγκράτηση και την σχολαστικότητα της εικονικής ποίησης...

JB: Είναι εικονικοί, αλλά είναι ένα είδος δεύτερης προσοχής στο ότι ο Ουίλιαμς είχε το ενδιαφέρον του για τη δύναμη της εικόνας, όπως όλοι γνωρίζουμε, από τις οδηγίες του από τον Ezra Pound, ο οποίος πήρε αυτές τις οδηγίες αρχικά από τον Ernest Fenellosa, ο οποίος έλαβε αυτές τις οδηγίες από Ιαπωνία, η οποία πήρε τις οδηγίες της στη δύναμη της εικόνας κατά τη χρήση της στην ποίηση από την Κίνα. Όπου παίρνει επίσης τη διδασκαλία της η Ho Xuan Hu'o'ng, οπότε ξέρεις, τελικά, νομίζω ότι η πρώτη μετάφραση του Pound, η οποία είχε μεγάλη δύναμη, ήταν το ποίημα της συζύγου του έμπορου ποταμού, μετά το Rihaku. Το πρώτο στάδιο της γνώσης της κινεζικής ποίησης του Pound ήταν το όνομα. Δεν ήξερε ότι ήταν απλώς η ιαπωνική μεταγραφή του Li T'ai Po. Για τον Χο Χουάν Χουουάνγκ, αυτή τη βιετναμέζικη γυναίκα που μεταφράζω η προέλευση της προδιδικής διδασκαλίας της είναι την ίδια περίοδο με την Li Po, αλλά με τον ελαφρώς νεότερο σύγχρονο του, τον Tu Fu ο οποίος ευνόησε περισσότερο τη ρυθμιζόμενη μορφή στίχου. Και αυτή η μορφή έγινε η μεγάλη κλασική παράδοση για την Ανατολική Ασία, μετακόμισε επίσης στην Κορέα, στο Βιετνάμ και στην Ιαπωνία επίσης. Και οι Βιετναμέζοι ποιητές γράφουν στην lu shi ή  σε αυτήν την παράδοση "στίχου" που έγινε κλασική από τον Tu Fu μέχρι το 1920. Αυτή η παράδοση είναι μια παράδοση που λέει τα πράγματα μέσα απο εικόνες ''όχι ιδέες, αλλά σε πράγματα'' θα έλεγε ο Ουίλιαμς και οι Βιετναμέζοι θα συμφωνούσαν. Ήταν μια διδασκαλία που πήραν ουσιαστικά από το ίδιο μέρος απο το οποίο ο Williams πήρε έμμεσα την δική του.

FV: Επιλέγετε να γράψετε αυτά τα ποιήματα σε δίστιχα. Εξετάζοντας ουσιαστικά οποιαδήποτε σελίδα του ''Spring Essence'' μπορείτε να δείτε τις ιδεογραφίες του σεναρίου Nôm. Γνωρίζοντας τίποτα για το σενάριο Nôm, και πάλι φαίνεται ότι αυτές οι στήλες είναι οργανωμένες κατά μήκος ενός μοντέλου της στήλης, αν και η στήλη είναι κάθετη. Προσπαθήσατε να δημιουργήσετε ή να αναδημιουργήσετε κάποια από τη συμμετρία αυτής της στήλης σε οριζόντιο άξονα κατά τη σύνταξη αυτών των ποιημάτων σε δίστιχα;

JB: Νομίζω ότι έχετε δίκιο ότι αυτό είναι αποτέλεσμα της τοποθέτησής τους σε δίστιχα, αλλά στο πρωτότυπο, στην πραγματικότητα προχωρούν, θεματικά, δίστιχα με δίστιχα και αν τα μεταφράζετε, έχετε την επιλογή να αντιγράψετε την εμφάνισή τους στο πρωτότυπο , ή προσπαθώντας στα Αγγλικά, και αυτό θα σήμαινε, απλά, ότι έχετε ένα ποίημα οκτώ γραμμών, επτά συλλαβές σε κάθε γραμμή, εάν είστε πραγματικά απόλυτα αυστηροί για αυτό. Οκτώ γραμμές περνούν φοβερά γρήγορα στα Αγγλικά. Νομίζω ότι η πραγματική ανάγνωση των χαρακτήρων επιβραδύνει τη διαδικασία για τον αναγνώστη ο οποίος διαβάζει την καλλιγραφία. Οπότε αυτό που ήθελα να κάνω και ανησύχησα για αυτό - και ρώτησα έναν άλλο μεταφραστή, τον Sam Hammill, ο οποίος έχει πολλή εμπειρία στη μετάφραση της μορφής lu shi - είπα ότι σκέφτομαι να τα σπάσω σε δίστιχα και είπε, ''Ω ναι, πολλοί άνθρωποι το έχουν κάνει αυτό'' και είπε, για τον ίδιο λόγο που ανησυχούσα, πώς πολλοί άνθρωποι το έκαναν επειδή το επιβραδύνει λίγο και σε κάθε περίπτωση, τα ποιήματα στο πρωτότυπο στα κινέζικα - είπε ότι δεν ξέρω για τους Βιετναμέζους- εξελίσσονται σε δύο γραμμές σε κάθε περίπτωση. Και τότε το αποτέλεσμα είναι ότι αντικατοπτρίζει - οπτικά- την δομή του πρωτότυπου επίσης, οπότε έχει και αυτό το τυχαίο χαρακτηριστικό.

FV: Μεγάλο μέρος της ποίησής σας πριν από το ''Spring Essence'' όχι όλο, αλλά μεγάλο μέρος της, είναι μια ποίηση μάζας. Εδώ, όπως έχουμε δει, γράφετε σε μορφή δίστιχου. Γράφετε ποίηση με διαφορετικό τρόπο ως αποτέλεσμα της μετάφρασης του Ho Xuan Hu’o’ng;

JB: Τί εννοείτε με τον όρο ''ποίηση της μάζας'';

FV: Λοιπόν, αν κοιτάξετε την πραγματική μορφή των ποιημάτων στο ''Locusts'', δεν έχετε προτιμήσει τις μορφές δίστιχων με το διάστημα μεταξύ των γραμμών. Είναι μια ποίηση που είναι συσσωρευμένη σε μια σελίδα. Οπότε αναρωτιέμαι για τα πιθανά αποτελέσματα αυτού στο δικό σας γράψιμο σας ως αποτέλεσμα αυτής της μετάφρασης.

JB: Στο δικό μου γράψιμο υπάρχει μια αίσθηση καθολικότητας στην ποίηση που πιθανόν δεν θα είχα διαφορετικά. Τα πράγματα που τους έκαναν οι πρώτοι εικονογράφοι λόγω της έκθεσής τους στις ασιατικές ποιήσεις νομίζω ότι είναι καθολικά πράγματα που είναι σημαντικά για την ποίηση και τον τρόπο που λειτουργεί. Λαμβάνοντας υπόψη τη μόδα της ημέρας, νομίζω ότι έχω σε μια πιο αφηρημένα υποστηριζόμενη ποίηση, όπου θα μπορούσαν να είχαν γίνει φιλοσοφικές ανησυχίες - μια πιο αφηρημένη φαντασία - αν δεν είχα συναντήσει αυτή την ποίηση στο Βιετνάμ, όχι μόνο τη γραπτή ποίηση, αλλά και την προφορική, λαϊκή ποίηση οι οποίες σε παραπέμπουν σε ποίηση καθαρού λόγου, που δεν γράφτηκε ποτέ, αλλά κινείται με την πρόοδο ή την πρόταση των εικόνων και των συμβολικών τους αξιών. Έτσι αυτό, νομίζω, είχε μια επίπτωση σε εμένα και σε ορισμένες περιπτώσεις προσπάθησα να μιμηθώ κάποιες μορφές. Για παράδειγμα, οι Βιετναμέζοι αγαπούν την καρκινική γραφή και συνεχίζουν αρκετά εκπληκτικά. Θα είναι ένα ποίημα που ''lu shih''με όλους τους κανόνες - οκτώ γραμμές, επτά συλλαβές - οι γραμμές κάνουν ομοιοκαταληξία με τις πρώτες, δεύτερες, τέταρτες, έκτες και όγδοοες γραμμές, συντακτικές παράλληλες δομές στα μεσαία τέσσερα - και όμως, μπορείτε να  φτάσετε στην τελευταία συλλαβή και να διαβάσετε το ποίημα προς τα πίσω και να αποκτήσετε ένα διαφορετικό ποίημα. Μερικά από αυτά είναι τόσο εξαιρετικά: ένα lu shih όταν ξεκινάτε πίσω από την αριστερή συλλαβή, αλλάζει γλώσσα και γίνεται ποίημα στα κινέζικα. Μπορείτε να το κάνετε αυτό λόγω των δανεισμό συνηθειών απο τους Βιατναμέζους. Γι 'αυτό δοκίμασα την καρκινική γραφή : υπάρχει ένα ποίημα με τίτλο «Palindrome for Clyde Coreil in Saigon». Οπότε υπήρξε επιρροή, αλλά τα περισσότερα από τα ποιήματά μου, υποψιάζομαι ότι σε αυτό το σημείο, μετά από αυτό το νέο και επιλεγμένο [βιβλίο], βάζει ένα είδος καριέρας πιο ορατά μπροστά μου. Αφηγούνται: λένε πολλές ιστορίες και έτσι πιθανότατα θα συνεχίσουν, όπως λέτε, συμπυκνωμένοι στην σελίδα, μέχρι να τελειώσει η ιστορία. Τα λυρικά ποιήματα κινούνται μαζί με την πλήρη αυτοπεποίθηση ότι οι εικόνες εξακολουθούν να είναι ο πιο ισχυρός σύνδεσμος: μπορείτε να φτάσετε πιο βαθιά στο τέλειο μυαλό ενός ξένου με συγκεκριμένες ιδεολογικές διατυπώσεις από ό, τι μπορείτε με αφηρημένους ισχυρισμούς.

FV: Ίσως το ενδιαφέρον σας για τα  παραποιημένα ποιήματα σχετίζεται με την έκθεσή σας σε αυτές τις βιετναμέζικες παραδόσεις… Το ''Spring Essence'' είναι προφανώς ένα από τα πρώτα σε πωλήσεις, το πρώτο σε πωλήσεις;  - συλλογές ποίησης στις ΗΠΑ τώρα;

JB: Ήταν. Είναι ζωντανό τώρα για ένα ολόκληρο έτος και έχουν πουληθεί μέχρι σήμερα, 16.000 αντίτυπα, κάτι που είναι πολύ για την ποίηση. Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν βιβλία ποίησης που έχουν πουλήσει καλύτερα. Αναρωτιέμαι για το ''Beowulf'' του Seamus Heaney και τέτοια βιβλία. Αλλά δεν ξέρω. Σίγουρα εξέπληξε όλους, συμπεριλαμβανομένου και εμένα. Εδώ είναι μια γυναίκα απο το Βιετνάμ νεκρή για διακόσια χρόνια και βρίσκεται σε αυτές τις λίστες με τις καλύτερες πωλήσεις ποίησης από μέρη όπως το Book Sense and Barnes and Noble, Library Journal, ακριβώς εκεί στα κορυφαία 10, συμπεριλαμβανομένων όλων των βιβλίων που μεταφράστηκαν και γράφτηκαν αρχικά στα Αγγλικά πέρυσι, οπότε ήταν μια ευχάριστη έκπληξη. Νομίζω ότι είναι στην πραγματικότητα ποιήτρια παγκόσμιας κλάσης. Νομίζω ότι η ύπαρξη της είναι τόσο εντυπωσιακή - για να μην αναφέρουμε τι γράφει, ο τολμηρός τρόπος που γράφει για τον κόσμο της, φαίνεται πολύ ζωντανός σήμερα.

FV: Έτσι θα εξηγούσατε την επιτυχία της - τον τρόπο που επίδρασε τόσο στις ΗΠΑ;

JB: Το έχω σκεφτεί πολύ και πραγματικά δεν έχω σκεφτεί την απάντηση. Ναι έτσι νομίζω. Θα άκουγα αυτές τις ιστορίες από ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα είχα ακούσει. Κάποιος, νομίζω ότι στο Smithsonian μου έγραψε και είπε ότι ένας φίλος της, την είχε παροτρύνει να διαβάσει το ''Spring Essence'' , χωρίς να γνωρίζει ότι με ήξερε ή ότι ήξερε το βιβλίο καλά. Και είπε ότι το ενδιαφέρον είναι ότι αυτό το άτομο δεν διαβάζει ποτέ ποίηση και δεν ενδιαφέρεται καθόλου για το Βιετνάμ. Αλλά υπήρχε κάτι για τη γυναίκα και την ποίηση που έγραψε η οποία ήταν συναρπαστική. Μια εκπληκτική βιογραφική φιγούρα κατακτίζοντας τον κόσμο με τρόπο που πιστεύαμε ότι μόνο οι σύγχρονοι θα μπορούσαν, και εδώ το κάνει γύρω στο 1800, υπό πολύ πιο απειλητικές συνθήκες, συνθήκες που θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί άσχημα. Ο σύζυγός της, στην πραγματικότητα, αποκεφαλίστηκε, έτσι η πολιτική ανταπόκριση για την ανικανότητα και το θάρρος της ήταν έτοιμη. Νομίζω λοιπόν ότι ενθουσιάζει τους ανθρώπους. Και νομίζω ότι είναι καλές μεταφράσεις [γέλιο]. Για μερικούς ανθρώπους, κάποια περιέργεια έχει να κάνει με τον Πόλεμο του Βιετνάμ και εδώ βλέπουμε αποδείξεις για ένα Βιετνάμ πολύ πέρα ​​από τον πόλεμο, πιο πίσω στην ιστορία από ότι ακόμη και η αμερικανική συνείδηση ​​θα μπορούσε να έχει για το Βιετνάμ. Η χώρα μας είχε μόλις σχηματιστεί, όταν εκείνη έγραφε την ποίηση της. Αλλά ακούω υπέροχες ιστορίες: κάποιος μου έλεγε ότι είχε έναν συγγενή που αναχώρησε πρίν απο χρόνια  και απλώς ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με ένα ιστιοφόρο. Είπε ότι άτομα σαν κι αυτά έχουν τσάντες για βιβλία, σακουβαγιάζ γεμάτα από βιβλία που διαβάζουν, ενώ φεύγουν για μεγάλες εκτάσεις, και συχνά τα αφήνουν στις αποβάθρες και αυτός ήταν στα Νησιά του Μάρκιζαν και έκανε ανταλλαγή βιβλίων - και αυτό ήταν λιγότερο από ένα ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του ''Spring Essence'' - ένα μήνα μετά την κυκλοφορία του, βγήκε στο εμπόριο. Είχε λοιπόν μια επιτυχία που ήταν εκπληκτικά ισχυρή.

FV: Αναρωτιέμαι, επίσης, αν ένας λυρισμός υδατοχρώματος και μια λαγνεία...

JB: Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος να το θέσετε...

FV: ... είναι υπό εργασία [στην επιτυχία του]; Δεν μπορώ να σκεφτώ πάρα πολλούς σύγχρονους ποιητές που συνδυάζουν και τα δύο.

JB: Όχι ... κάποιος με ρώτησε, ''με ποιόν μοιάζει;''. Και σκεφτόμουν, είναι σαν τη Sappho και την Anne Sexton [γέλιο]. Και ίσως επίσης σαν την Emily Dickinson. Υπάρχει αυτός ο συνδυασμός της επιφάνειας και της λαγνείας: όλα τα ποιήματά της είναι διπλής σημασίας και μέρος της αποπλάνησης του αναγνώστη, και της απάτης της προς τον αναγνώστη. Είναι να ζωγραφίσει αυτόν τον απολύτως όμορφο [κόσμο] σαν να γίνεται με λεπτά χρώματα σε ένα μεταξωτό τοπίο - και στη συνέχεια να αποκαλύψει κάτι άλλο κάτω απο αυτό.

FV: Στην Anne Sexton έχεις την ειλικρίνια και έχεις μια αίσθηση απόγνωσης...

JB: Ναι, δεν υπάρχει ποιμαντική ομορφιά που να εμφανίζεται ποτέ. Λαμπρές ιδέες από ένα πυρακτωμένο μυαλό - αυτή είναι η δύναμη της ποίησής της και επίσης ο προωδικός έλεγχος που είχε από το ξεκίνημα, ακόμα και ίσως περισσότερο στο ξεκίνημα αν και πιστεύω ότι αυτά τα τελευταία ποιήματα όπως το ποίημα '' The Transformation'', (''Ο Μετασχηματισμός'') είναι υπέροχα. Και η Σαπφώ, υποθέτω, η ευαισθησία για σεξουαλικά θέματα… αν και [γέλιο], στην πραγματικότητα, το ''Ho Xuan Hu’o’ng'' δεν είναι πολύ ευαίσθητο, μόλις συνειδητοποιήσετε ποιό πράγμα διαπραγματεύεται με το δεύτερο νόημά της, είναι σοκαριστικό. Όταν κάνει λόγο για τροφή με σαλιγκάρια όταν αναφέρεται στην ουρά στα Βιετναμέζικα είναι στην πραγματικότητα πιο άσεμνο από τον τρόπο που το μετέφρασα. Νομίζω ότι η τελευταία μου γραμμή είναι: '' Προσέξτε μην σπρώξεις την ουρά μου'' Στα Βιετναμέζικα, είναι "αφεδρώνας" - ''Πρόσεξε μην σπρώξεις στον αφεδρώνα μου''.  Όταν χρησιμοποιεί noi lai ή τονωτική ηχώ με ένα στίγμα που υπονοείται σε αυτό, μερικά από αυτά είναι εντελώς άσεμνα.

FV: Τι σας οδήγησε λοιπόν να κάνετε αυτές τις κάπως πιο ευαίσθητες επιλογές;

JB: Λοιπόν, θέλατε να είστε τόσο τραχύς στο αγγλικό αυτί όσο ήταν στο αυτί του Βιετνάμ - και αν είπατε «αφεδρώνας» στα αγγλικά…

FV: Θα ακουγόταν σαν τον Bukowski ή κάτι τέτοιο;

JB: Ναι δεν θα ακουγόταν σαν αυτή. Στην πραγματικότητα, είναι έξυπνη αυτή τη στιγμή το λέει αυτό επειδή υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα γύρω από αυτό για να απαλύνει το σοκ για αυτό που μιλάει - συμπεριλαμβανομένης αυτής της ομορφιάς υδατοχρώματος που υπάρχει επίσης και στα ποιήματα. Ποτέ δεν λέει τίποτα απευθείας στον αναγνώστη ΄είναι πάντα έμμεση. Συχνά παίρνετε τη χυδαιότητα, η οποία είναι σκόπιμη, αλλά απο τονικούς υπαινιγμούς. Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιήσει τη λέξη ''deo'' που είναι ο γκρεμός και υπάρχει ένα ποίημα για τρείς γκρεμούς που ενώνονται και ξέρει ότι ο βιετναμέζικος ακροατής θα γνωρίζει αμέσως ότι εάν αλλάξεις τον τόνο στο deo σε deo, ένα υψηλός τόνος, σημαίνει να κάνεις σεξουαλική επαφή. Λέει λοιπόν στην πρώτη σειρά ενός ποιήματος «ένα γκρεμό, ένα άλλο και ένα τρίτο». Αλλά λέει στην πραγματικότητα μια συνουσία, άλλη μια και ακόμα άλλη μια. Αλλά αν το μεταφράσατε με αυτόν τον τρόπο, θα ήταν…

FV: Πολύ μονοδιάστατο;

JB: Θα ήταν πολύ μονοδιάστατο. Μεταφράζοντας την και αυτό είναι ένα σημάδι της ικανότητας της, νομίζω. Οι Βιετναμέζοι το κάνουν αυτό. Οι ίδιοι οι Βιετναμέζοι μπορεί να προσπαθήσουν να τη μεταφράσουν: είτε γίνονται άσεμνοι ή δεν θα καταλάβετε καθόλου το σεξουαλικό υπονοούμενο.

FV: Το ''Spring Essence'' είναι γεμάτο από βουδιστικές πεποιθήσεις - ή την εκδοχή της για αυτές. Ο Βουδισμός επηρέασε καθόλου την ποίησή σας;

JB: Ναι, περισσότερο από οτιδήποτε έφερα πίσω από το Βιετνάμ, μια βουδιστική αίσθηση πραγμάτων. Οπότε σίγουρα. Στην πραγματικότητα είναι πολύ συνηθισμένο στις βουδιστικές της πεποιθήσεις. Νομίζω ότι αν δεν προσέξεις, τότε την διαβάζεις καθαρά για πονηρά γέλια, αλλά όταν καταλάβεις ότι υπάρχει ενα είδος Mahayana στα ποιήματα  της αλλάζει την αξία τους, νομίζω και τη χρήση τους, την πολιτιστική τους χρήση. Υπάρχει ένα ποίημα, το τελευταίο στο βιβλίο, στο οποίο μιλάει για...υπάρχει μια τονική ηχώ. Χρησιμοποιεί την λέξη dust (σκόνη), ai, και αλλάζει τον τόνο σε ai [υψηλός τόνος], ευγένεια ή αγάπη, και έτσι λέει κάτι από αυτή τη μια συλλαβή. Είναι πραγματικά λαμπρό. Η έννοια του σαμαρικού κόσμου, ο κόσμος της όμορφης αλλαγής, όπου τίποτα δεν παραμένει μόνιμο, είναι ο κόσμος - σε συμβατικές διατυπώσεις - της κοσμικής σκόνης. Εδώ έχει τη συλλαβή που λέει «σκόνη», αλλά αν αλλάξετε τον τόνο σε αυτό, σημαίνει «αγάπη». Έτσι, αμέσως, ο σαμαρικός κόσμος, αν τον κοιτάξετε με διαφορετικό τρόπο, γίνεται ένας κόσμος συμπόνιας. Και νομίζω ότι στην πραγματικότητα είναι η οδηγία που βασίζεται στο ποίημα. Πολλά - μισώ να χρησιμοποιώ τη λέξη φεμινίστρια - αλλά νομίζω ότι ισχύει (προφανώς, είναι διακόσια χρόνια πριν από τον όρο και ζεί σε μια διαφορετική πολιτιστική σφαίρα), αλλά τουλάχιστον η οργή των γυναικών στην ουσιαστική παρακμή και καταστροφή στην κοινωνία στα αρσενικά χέρια. Και παίζει ένα αρσενικό παιχνίδι στην ποίησή της, αλλά είναι καλύτερη σε αυτό, πρέπει να είχε συνειδητοποιήσει πόσο καλύτερα ήταν σε σχέση με τους περισσότερους άντρες που έγραφαν ποίηση την εποχή της που αναγνώριζε την γραφή της ποίησης ως το πληρέστερο σημάδι ισχυρού χαρακτήρα. Εδώ λοιπόν, από όλα τα πολιτιστικά πρότυπα, θα ήταν στην κορυφή του πολιτισμού, ωστόσο, ήταν παλλακίδα, παρόλο που ήταν αριστοκράτισσα.

FV: Παράλληλα με την αίσθηση της συμπόνιας και της ανοχής, ίσως αυτό που επίσης καταλαβαίνετε από την αφομοίωσή της από τον Βουδισμό, είναι η προθυμία να καλέσετε το πράγμα αυτό που είναι, για να το αναγνωρίσετε κατευθείαν. Και αυτό, ίσως, παίζει στα ερωτικά - ή στα σκατολογικά - στοιχεία της ποίησής της.

JB: Ναι, δεν υπάρχει ρομαντισμός για το σεξ στην ποίησή της. Υπάρχει μια πείνα για κάτι που οι Βιετναμέζοι αποκαλούν duyan. Μια πολύ ρομαντική έννοια της αγάπης. Πάντα ψάχνει εκείνη τη στιγμή όπου η κοσμική σκόνη μετατρέπεται σε κάτι μεγαλύτερο στην αγάπη, και στην σωματική αγάπη επίσης.  Αλλά είναι πολύ, πολύ ξεκάθαρη για το τι είναι.

JB: Στην τελευταία μου ερώτηση, επιτρέψτε μου να σας ζητήσω να προχωρήσετε από το Βιετνάμ του δέκατου όγδοου αιώνα στην Αμερική του 21ου αιώνα. Απλώς θα με ενδιέφερε να πάρω τις εντυπώσεις σας από τη σύγχρονη ποίηση. Πώς βλέπετε τη σύγχρονη αμερικανική ποίηση;

FV: Οοοοοοο [γέλιο]. Μπορείτε να καταλάβετε αυτό το ''ο'' στο σχόλιο μου. Δεν λέω ότι δεν είναι ενδιαφέρον, γιατί μερικά από αυτά είναι πραγματικά. Άκουσα τον Galway Kinnell. Είναι τόσο καλός όσο ποτέ, αν όχι καλύτερα. Υπάρχει μια ευγένεια που φαίνεται να έχει έρθει στην ποίησή του. Χθες το βράδυ, ο Alan Dugan κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου για την ποίηση και ήμουν πολύ χαρούμενος που το άκουσα αυτό.  Η φιλοσοφία που έχει ένα είδος ερπυσμού, με όλο τον σκοταδισμό που συνδέουμε με τη φιλοσοφία όταν το πήραμε στο κολέγιο, δεν ξέρω πού θα οδηγήσουν όλα αυτά τελικά. Ίσως οδηγήσουν κάπου ενδιαφέρον. Ένα είδος αυτο-αντανακλαστικού ποιήματος όπου ο ποιητής πιστεύει ότι είναι καθήκον του να καταγράψει πραγματικά τι συνέβη τότε και να το ηχογραφήσει στον κόσμο - που μου φαίνεται όλο και λιγότερο ενδιαφέρον. Θα μπορούσατε εύκολα να πάτε, όπως κάνουν μερικοί, κοροϊδεύοντας τα M.F.A. προγράμματα, όταν στην πραγματικότητα φαίνεται όλο και περισσότερο το καταφύγιο για λέξεις, για ουσιώδεις λέξεις.  Έχω λοιπόν και τον σκεπτικισμό μου για αυτούς, ωστόσο, νομίζω ότι έχουν μια θέση αξίας σε αυτήν την κουλτούρα, όπου στην αρχή η θέση της ποίησης ήταν αδύναμη. Αν επιστρέψετε μέχρι το 1772, υπήρχε αυτή η υπέροχη ομιλία αποχαιρετισμού  του Philip Freneau, του λεγόμενου «ποιητή της Αμερικανικής Επανάστασης» και μιλούσε στους συμμαθητές του για την αποφοίτηση του από το Πρίνστον και πρότεινε ότι η ποίηση δεν θα είχε ισχυρές ρίζες εδώ στην Αμερική και θα ήταν πολύ καλύτερο να γίνεις «ένας ειλικρινής ξυλουργός ή να πλεύσεις στην Καραϊβική» δουλεύοντας τις συναλλαγές, γιατί θα ήταν απελπιστικό να προσπαθήσεις να γίνεις ποιητής στην Αμερική. Αυτή ήταν μια Αμερική που δεν υπήρχε καν ως χώρα ακόμα. Ξέρεις, μιλούσαμε με χαρά περίπου 16.000 αντίτυπα που πωλήθηκαν από αυτό το βιβλίο σε ένα χρόνο. Αυτό δεν είναι καν μια καλή εκτύπωση για ένα βιβλίο μη μυθοπλασίας. Αυτό θα ήταν μια αποτυχία για τα περισσότερα μυθιστορήματα, υποθέτω. Όμως η ποίηση έχει τους αναγνώστες της, και καθώς ταξιδεύω στη χώρα διαβάζοντας, μένω έκκπληκτος με το πόσο υπέροχα είναι και πόσο ευρύτερα διασκορπίζονται σε αυτές τις «αποικίες», αλλά υπάρχουν πολύ λίγα από αυτά. Απλά μου φαίνεται μια επικίνδυνη αδυναμία. Αυτό το εννοώ με πολιτική έννοια. Όταν ο Κομφούκιος ρωτήθηκε τι θα έκανε αν του είχε δοθεί μια χώρα που θα κυβερνά, θα ελέγχει και θα διαχειρίζεται, είπε «σωστή γλώσσα». Ο μαθητής του, που του είχε θέσει την ερώτηση, πίστευε ότι τον είχε παρεξηγήσει και το επανέλαβε. Υποτίθεται ότι ο Κομφούκιος είπε: «Προσέξτε. Όταν ένας κύριος ακούει κάτι που δεν καταλαβαίνει, διατηρεί μια στάση επιφυλακής". Στη συνέχεια, πήγε σε μια μακρά ανακάλυψη για το πώς αν αυτό που σημαίνει κάτι δεν λέγεται και τι πρόκειται να πραγματοποιηθεί δεν μπορεί να επιτευχθεί και στη συνέχεια πήγε σε αυτήν τη σύνδεση ότι αν αυτό συμβεί και συμβεί ή δεν συμβεί τότε η κοινωνία γενικά καταρρέει. Και νομίζω ότι υπάρχει ποίηση - οι καλύτερες λέξεις με την καλύτερη σειρά - νομίζω ότι εάν χάσουμε την επικοινωνία μας μεταξύ μας σε αυτό το επίπεδο, έχουμε χάσει και όλα τα κατώτερα επίπεδα - πολιτικός λόγος, η τρομακτικότητα των αναφορών που συνεχίζονται στις ειδήσεις τώρα, το κενό. Πήγαμε από τον Gary Condit και τον Chandra Levy στην καταστροφή του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου και το ίδιο είδος συνηθειών ομιλίας, μαζί με πολλά τζίνγκο και συναισθηματικότητα, φαίνεται να είναι το μόνο πράγμα που οι τηλεοπτικοί συντελεστές μπορούνα να φτάσουν.  Ή, αν είναι ικανοί για περισσότερους εαυτούς τους, τους οποίους υποθέτουν ότι το αμερικανικό κοινό δεν μπορεί να εναγκαλιστεί ίσως είναι αλήθεια, αλλά αν είναι αλήθεια, πραγματικά έχουμε πρόβλημα. Αλλά υποστηρίζω ότι δεν είναι αλήθεια. Γι 'αυτό γράφω.

FV: John Balaban, σας ευχαριστώ.

JB: Ευχαριστώ.

© Poeticanet