GABRIEL ROSENSTOCK

4 × 8  χάικου του Γκάμπριελ Ρόζενστοκ

από τη συλλογή The Naked Octopus [Το γυμνό χταπόδι] (Evertype, 2013)

εισαγωγή – μετάφραση: Σάρα Θηλυκού

Δικαιωματικά μας απασχολεί στην παρούσα εισαγωγή: ο λόγος για τον αριθμό 8 και τις συνδηλώσεις του… Στην Κίνα θεωρείται τυχερός, συνδεόμενος με τη δημιουργία πλούτου. Στους Πυθαγόρειους το διάστημα της οκτάβας υπακούει στην Αρμονία των Σφαιρών. Στον βουδισμό το οκταπλό μονοπάτι  αποτελεί την τέταρτη ‘ευγενική αλήθεια’ ενώ στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση η ογδόη ημέρα είναι αυτή της αναδημιουργίας και απαρχής της αιώνιας ζωής. Οκτώ πόδια έχουν οι αράχνες∙ οκτώ βραχίονες που ονομάζονται πλοκάμια έχει, τέλος, το χταπόδι, ένα από τα ευφυέστερα πλάσματα της θάλασσας.   

Το χταπόδι του Γκάμπριελ Ρόζενστοκ βέβαια έχει, ακόμη, πολλαπλές περσόνες (όντας το ίδιο μία περσόνα του συγγραφέα;) Γίνεται γιόγκι, φιλόσοφος, ντράμερ ή απλώς… ένα άλλο ζώο. Διατηρεί όμως πάντα την αίσθηση του χιούμορ και την αισθησιακή όσο και συναισθηματική έκφραση. Στo σημείωμα της φαντασμαγορικής,  πρωτότυπης έκδοσης (με παράλληλη μετάφραση στα ιαπωνικά Mariko Sumikura και σχέδια Mathew Staunton) αναφέρονται μεταξύ άλλων η ένταση, η ζωντάνια και η τόλμη με τις οποίες σκιαγραφείται η φανταστική ένωση ενός ερωτευμένου θαλάσσιου πλάσματος από τα βάθη του ωκεανού με μία γυναίκα. Ο Ιρλανδός συγγραφέας Γκάμπριελ Ρόζενστοκ έχει εκδώσει πάνω από 170 βιβλία. Το εντυπωσιακό έργο του περιλαμβάνει ποίηση, θέατρο, νουβέλες, δοκίμια, μεταφράσεις, βιβλία για παιδιά και, βέβαια, πολλά χάικου! Μετά τη δημοσίευση των 24 χάικου με τον τίτλο Θεσσαλονίκη (http://www.poeticanet.gr/thessaloniki-a-1423.html), μου έγραψε στέλνοντάς μου το βιβλίο του ‘τώρα που είσαι στη χάικου μεταφραστική διάθεση, δεν πρέπει να σταματήσεις’. Τον ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη του. 
     
Εδώ και καιρό δοκιμάζεται ευρέως ο νεοφορμαλισμός στην σύγχρονη ποίηση θεωρούμενος μάλιστα από ορισμένους και ως πανάκεια στα αδιέξοδα της τελευταίας. Ανεξάρτητα από το κατά πόσο συμφωνεί κανείς με την άποψη αυτή, ένα χάικου με τον λυρικό στοχασμό του και την εικονοποιία, την αφαίρεση και την πύκνωση, μπορεί να απηχεί την πεμπτουσία της ποίησης. I’m in the mood for haiku, λοιπόν, παραφράζοντας το jazz standard I’m in the mood for love.  Ή όπως θα έλεγαν αλλιώς οι Beatles: Eight days a week.

Αθήνα, 28-1-2015
Σάρα Θηλυκού

    
SELECTED HAIKU POEMS
FROM GABRIEL ROSENSTOCK’S THE NAKED OCTOPUS
TRANSLATED INTO GREEK BY SARAH THILYKOU

 for aeons
    I have danced for you silently
    on the ocean floor

    για σένα ήσυχα
    στην ωκεάνια πίστα
    χορεύω αιώνες
              ♦♦

    here I am at last
    naked on the shore –
    frozen moon

    να ’μαι επιτέλους
    ολόγυμνος στην όχθη – 
    ψυχρό φεγγάρι              
              ♦♦

    frustrated by mermaids
    I came on land
    to find you

   από γοργόνες
   απογοητευμένος  
   στη γη σε βρίσκω
              ♦♦

    my tentacles
    probing the wind
    in search of your scent

    τα πλοκάμια μου
    στον άνεμο ανιχνεύουν
    το άρωμά σου
               ♦♦

    octopus pianist
    my love
    why do I only play black keys?

    χταπόδι πιανίστας
    γιατί, αγάπη
    παίζω στα μαύρα;                
                ♦♦                              

    octopus buddha
    please, please
    show me some compassion!

    χταπόδι βούδας
    λίγη συμπόνια δείξε
    σε παρακαλώ!
                  ♦♦

     octopus astronomer
     everynight
     I discover a new you!

     χταπόδι αστρονόμος
     και κάθε βράδυ
     σ’ ανακαλύπτω!
                  ♦♦

     octopus mystery –
     who can know
     my eight arms?

     χταπόδι μυστήριο –
     ποιος να γνωρίζει
     τα οκτώ μου χέρια;
                 ♦♦

     octopus policeman
     I arrest you
     for not loving me!

      χταπόδι αστυνόμος
      σε συλλαμβάνω
      που δεν μ’ αγαπάς!
                ♦♦

      octopus drummer –
      I play to the rhythm
      of your heart

      χταπόδι τυμπανιστής –
      στης καρδούλας σου    
      παίζω τον ρυθμό            
                  ♦♦

      octopus fortune-teller –
      tonight we will sleep
      between satin sheets!

      χταπόδι μάντης –
      θα κοιμηθούμε απόψε
      στα μεταξωτά!
                    ♦♦

      octopus street cleaner
      picking up the poems
      you have thrown away!

     χταπόδι σκουπιδιάρης
     για ποιήματα
     που έχεις πετάξει!
                   ♦♦

      octopus vet –
      my love
      I think you are an animal

      χταπόδι κτηνίατρος –
      αγάπη μου, είσαι
      νομίζω, ζώον
                  ♦♦

      octopus cardiologist –
      oh love!
      have you no heart?

      χταπόδι καρδιολόγος –
      αχ αγάπη μου!
      καρδιά δεν έχεις;
                  ♦♦

      wild dogs bark
      in the awful night –
      my tentacles surround you

      άγρια σκυλιά πλοκάμια
      στη μαύρη νύχτα –
      που σε κυκλώνουν
                  ♦♦

      before entering
      I clothe my tentacles
      in moonlight

      πριν διεισδύσω
      υφαίνω τα πλοκάμια
      με σεληνόφως
                  ♦♦         

      octopus yogi
      I stand for you
      on one tentacle

      χταπόδι γιόγκι
      στο ένα μου πλοκάμι
      στέκω για σένα
                   ♦♦

       round and round I spin
      dreaming you are mine –
      octopus dervish

      περιστρέφομαι
      κι είσαι δικιά μου –
      χταπόδι ο δερβίσης
                  ♦♦

      wearing eight
      of your shoes –
      octopus fetishist

      φορώντας οκτώ
      απ’ τις γόβες σου –
      χταπόδι φετιχιστής
                 ♦♦

      octopus magician
      I disappear
      in you

      χταπόδι μάγος
      και εξαφανίζομαι
      μέσα σε σένα
                  ♦♦

      when you scream
      and when your voice dies in me –
      evening star

      όταν κραυγάζεις
      και μέσα μου πεθαίνεις –
      άστρο βραδινό
                 ♦♦

      where is the dawn?
      all night I thrust
      into your mystery    

      η αυγή που είναι;
      χωμένος όλη νύχτα
      στα μυστικά σου
                  ♦♦

      goading us to wake up
      and make love again –
      singing insects
     
      πάλι μας ξυπνούν
      να κάνουμε έρωτα –
      άδοντα έντομα
                  ♦♦

      look! it is dawn!
      let us roll together
      in the morning dew

      κοίτα την αυγή!
      ας κυλιστούμε         
      στην πρωινή δροσιά
                  ♦♦
      octopus pearl-diver
      show me –
      reveal your pearl!

      χταπόδι δύτης –        
      φανέρωσέ μου
      το μαργαριτάρι σου!
                  ♦♦

      it’s you I touch
      you I feel with each string –
      octopus harpist

      εσένα αγγίζω
      νιώθω σε κάθε χορδή –
      χταπόδι αρπιστής
                  ♦♦

      I will name them all
      those stars in your eyes –
      octopus astronomer
       
      στα μάτια σου άστρα
      ονοματίζω –
      χταπόδι αστρονόμος

                  ♦♦
      octopus philosopher –
      what was I
      before you?

      χταπόδι φιλόσοφος –
      τι να ήμουνα
      πριν από σένα;           
                  ♦♦

      octopus geometrician –
      I am very interested
      in your curves

      χταπόδι γεωμέτρης –
      μ’ ενδιαφέρουν
      οι καμπύλες σου
                  ♦♦

      lost I was
      completely lost
      until you lost yourself in me

      χαμένος ήμουν
      πριν εσύ χαθείς               
      ολότελα σε μένα
                  ♦♦

      my lust is for you
      and for the sea –
      are we not one?

      για σένα έχω πάθος     
      και τη θάλασσα –
      δεν είμαστε ένα;
                   ♦♦

      now you know
      why I have lingered on this earth –
      octopus bodhisattva

      τώρα γνωρίζεις
      γιατί ήρθα στη γη –
      χταπόδι μποντισάτβα

                    
      Αθήνα, 28-1-2015
      Σάρα Θηλυκού