Γράφει η Δήμητρα Γ. Μπεχλικούδη δ.φ.
© Poeticanet
Ανθούλα Δανιήλ
Δεκαετίες τερματίζουν όλες μαζί στο νήμα
Εκδ. Βακχικόν, 2020
Η Ανθούλα Δανιήλ, γνωστή στο χώρο των γραμμάτων και της εκπαίδευσης, δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις με δεδομένο ότι επί δεκαετίες έχει υπηρετήσει και τους δυο αυτούς χώρους με συνέπεια, έμπνευση και αγάπη. Με μια λαμπρή διδακτορική διατριβή στον Οδυσσέα Ελύτη, με αξιόλογες μελέτες ( Γ. Σεφέρης, Ο. Ελύτης) με προσεγγίσεις ποιημάτων, άρθρα, κριτικές βιβλίου, πολυάριθμες δημοσιεύσεις σε εφημερίδες και περιοδικά, με μια μακρά σειρά συμμετοχών σε συνέδρια, ημερίδες, σεμινάρια και ουσιαστικό ρόλο στη συγγραφή και δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για την σχολική πράξη, σήμερα έρχεται και πάλι κοντά μας με ένα καινούριο βιβλίο. Δεκαετίες τερματίζουν όλες μαζί στο νήμα είναι ο τίτλος του με πρώτη έκδοση τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους από τις εκδόσεις «Βακχικόν».
Ως αφήγημα προσδιορίζεται ειδολογικά από τη συγγραφέα και πολύ σωστά αφού ο προσδιορισμός αυτός δίνει στο κείμενό της όλο το εύρος και την ελευθερία που το ίδιο της επιβάλλει. Πρόκειται για μια πρωτοπρόσωπη αφήγηση που περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία – χωρίς να είναι αυτοβιογραφία- καθώς και δοκιμιακά στοιχεία – χωρίς να είναι δοκίμιο.
Η συγγραφέας από το δικό της αερόστατο – δανείζομαι την εικόνα από το ομότιτλο περιοδικό για παιδιά– έκδοση του Υπουργείου Παιδείας- που με τόση αγάπη φρόντισε τη μακροημέρευσή του, θεάται τον κόσμο της γνώσης, της ποίησης, της τέχνης, της φαντασίας, της ομορφιάς που ανακάλυψε στην επί δεκαετίες – από παιδάκι ως τώρα – πορεία της και ξεδιπλώνει αυτή την ομορφιά μπροστά στα μάτια του αναγνώστη της μέσα σε 365 σελίδες συνοδευόμενες από το παράρτημα με τις διαφωτιστικές και αναγκαίες παραπομπές για όποιον θα ήθελε να γνωρίσει ενδελεχέστερα όλον αυτόν τον πλούτο που απλόχερα ξετυλίγεται στο βιβλίο. Εξάλλου, ο πρόλογος του ποιητή και πρέσβη επί τιμή Γιώργου Βέη προδιαθέτει με εξαιρετική ευστοχία το επερχόμενο και αισθάνομαι ότι το απόσπασμα του Πιερ Ασουλίν που παραθέτει είναι σαν να εικονογραφεί το βιβλίο της Δανιήλ: « η μορφή ενός βιβλίου έχει κάτι από τη μορφή μιας πόλης : η σχέση τους είναι υπόγεια και μόνο οι αμετανόητοι διαβάτες μπορούν να την αντιληφθούν, χάνεσαι επιστρέφεις, φωλιάζεις μέσα τους. Δεν υπάρχει καλύτερος οδηγός από την εσωτερική μας πυξίδα με το χαραγμένο από ένστικτα και προαισθήσεις ανεμολόγιό της…». Σε αυτή την πόλη καλείται ο αναγνώστης να ταξιδέψει ακολουθώντας την «τεθλασμένη πορεία» της αφήγησης, το παιχνίδι της με το «συνεχές φλας-μπακ» και να ατενίσει τον έναστρο ουρανό τόσων πολύτιμων πετραδιών που η συγγραφέας συγκέντρωσε, βίωσε, απόλαυσε και μοιράζεται απλόχερα μαζί του, περίσσευμα ψυχικής πληρότητας και εσωτερικής ομορφιάς που κατακτήθηκε στην πορεία του βίου της.
Ο αναγνώστης παρακολουθεί τους διαλόγους που ανοίγει με συγγραφείς, κείμενα, ταινίες, θεατρικά και μουσικά έργα, όπερες, πίνακες ζωγραφικής, γλυπτά κι ακόμα ιστορίες καθημερινές ή μεγάλα γεγονότα. Η μνήμη, ενεργό εργαλείο, τα φέρνει στο παρόν, άλλοτε φωτισμένα με το πρώτο φως της ανακάλυψής του και άλλοτε ιδωμένα μέσα στο φόντο της ώριμης θέασής τους που συχνά συνιστά μια νέα ανακάλυψη ή τροφοδοτεί νέους δημιουργικούς συνειρμούς.
Το αφήγημα είναι χωρισμένο σε 118 επιμέρους ενότητες – μπορούν εν πολλοίς να διαβαστούν και αυτόνομα- οι πλαγιότιτλοι των οποίων προσημαίνουν άλλοτε σαφώς και άλλοτε υπαινικτικά το περιεχόμενό τους, συνθέτουν όλες μαζί τη διαδρομή των δεκαετιών πριν τον τερματισμό τους. Φάσεις ζωής δεμένες με γεγονότα, βιβλία, ποιητές, στίχους, εξ ου και οι τίτλοι εμπεριέχουν ονόματα δημιουργών ή έργων τους, τόπων σημαντικών, που συνδεδεμένοι με τα μεγάλα ή τα μικρά που φέρουν στην ατομική ή συλλογική εμπειρία, αποτελούν από τη μια οδοδείκτες στην πορεία της αφήγησης ενώ από την άλλη με κάθε ευκαιρία συνδέουν τον αναγνώστη με έναν απίστευτο πλούτο, γνωστικό, αισθητικό, πνευματικό. Και μόνο από τη μελέτη των τίτλων και των παραπομπών, ο αναγνώστης μπορεί να υποψιαστεί τον θησαυρό που θα αποκομίσει από την ανάγνωση του βιβλίου. Σε αιχμαλωτίζει το αφήγημα της Δανιήλ, δεν σου επιτρέπει να κάνεις ένα πέρασμα και να το αφήσεις στα «διαβασμένα». Το βιβλίο σε στέλνει διαρκώς στην αναζήτηση στοιχείων που αγνοείς, που σου έχουν διαφύγει, που θα ήθελες να γνωρίσεις καθώς έλκεσαι από τη σκέψη και τη χαρά της που θέλεις να κάνεις δική σου. Έχεις μπροστά σου μια πηγή μαζί με την επιθυμία να ξεδιψάσεις. Αυτό είναι το βιβλίο. Πώς το επιτυγχάνει η συγγραφέας; Με έναν προσωπικό τρόπο ανακαλύπτει για παράδειγμα το λεπτό νήμα που συνδέει τον Ελύτη με τον Θεοτοκόπουλο και τον Ραφαήλ στην ευφάνταστη δική της ανάγνωση. Κι επιχειρεί την προσέγγιση ενός πίνακα του Μανέ με τον τρόπο που ερμηνεύει τη λογοτεχνία. Ανοίγει το πλάνο και στη συνέχεια ο συνειρμός της διερεύνησής της πάνω στη σχέση ανάμεσα στην αληθινή ζωή και το απείκασμά της, την οδηγεί στην ποίηση.
Πώς λειτουργεί η μνήμη; Τι αποθησαυρίζει και αποθηκεύει; Τι αφαιρεί και διαγράφει; Ρωγμές στον «ξανακερδισμένο χρόνο» της αφήγησης, στιγμές ζωής και φευγαλέες πινελιές στον καμβά της, γέφυρες ανάμεσα σε σκέψεις, ανάκληση αισθητικών εμπειριών από τον απέραντο κόσμο της τέχνης, «συνομιλίες» έργων και αναγωγές στην καταγωγή τους, στη μυθολογία, στην τραγωδία, στον αρχαίο κόσμο, αποκάλυψη του παλίμψηστου που συνιστά τον κόσμο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Τίποτε μόνο στον κόσμο της Δανιήλ. Όλα μαζί, με τρόπο μαγικό που δεν αναιρεί την αυτονομία και μοναδικότητά τους. Μεταβαίνει από τις «Δεσποινίδες της Αβινιόν» του Πικάσσο στα «Παραμύθια του Χόφμαν» του Ζακ Όφενμπαχ, για να γλιστρήσει για λίγο σε ταινία του Μπενίνι με μουσικό θέμα από το ίδιο έργο και στις μπαλαρίνες του Μουλέν Ρουζ. Λάτρης τόπων, θα συνδέσει την απόλαυση του ελληνικού καλοκαιριού με πρόσωπα και κείμενα, αναμνήσεις αναγνώσεων από τα έργα των μεγάλων μας ποιητών και συγγραφέων, καθιστώντας την προσωπική γνώση και εμπειρία κτήμα κοινό. Το αυτοβιογραφικό στοιχείο περνά διακριτικά ως «σημείο αναγνωρίσεως» μιας πορείας με δουλειά, αγάπη στα γράμματα, περάσματα στον κόσμο της γνώσης και της αισθητικής. Μιλώντας για όσα μελέτησε, έμαθε χάρηκε στον προσωπικό και επαγγελματικό της βίο- πάντα με σεμνότητα, χιούμορ και αυτοσαρκασμό επιστρατεύοντας για τον σκοπό αυτό μια γλώσσα καθημερινή και οικεία, δίνει στίγμα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα των δεκαετιών που διανύει. Αφηγούμενη τις απαρχές του πνευματικού της ταξιδιού θα αποδώσει τις οφειλές της στα σχολικά της βιβλία- τα βιβλία που οδηγήθηκαν στην πυρά στις δεκαετίες της ψευδούς ευμάρειας- που ωστόσο παρά τις όποιες αδυναμίες τους, αποτέλεσαν δυνατή αφετηρία για τις μελλοντικές της μεγάλες «συναντήσεις» τόσο της ίδιας όσο και της γενιάς της. Σε αυτές αναφέρεται στο βιβλίο, στις «συναντήσεις» των μεγάλων δημιουργών, ων ουκ έστιν αριθμός… αναφέρεται εντοπίζοντας αναλογίες και κρυφές συνομιλίες, ανεξάρτητα από την τέχνη που υπηρετούν, ακόμα και όταν τους χωρίζουν αιώνες. Εξάλλου τίποτε δεν γεννιέται εν κενώ. Η Δανιήλ θα ανάψει το κεράκι της σε όλους αυτούς- όσους μπόρεσε να χωρέσει στο βιβλίο της- σε όλους όσους φώτισαν τη ζωή της και παράλληλα θα τιμήσει με τις αναφορές της συνεργάτες, συναδέλφους, δημιουργούς και όλα αυτά πάντα μέσα στη ροή της αφήγησης. Εξάλλου η αυτοβιογραφική της αφήγηση, ανεπιφύλακτα παραπέμπει στην άποψη του Jerome Bruner , ο οποίος αναφερόμενος στην αφηγηματική λειτουργία του εαυτού ισχυρίζεται ότι « δεν υπάρχει ένας εαυτός, αλλά ότι δημιουργούμε και αναδημιουργούμε συνεχώς αφηγηματικά – από τα μέσα και από τα έξω- τον εαυτό μας και δείχνει πώς η κουλτούρα συνεισφέρει δραστικά στη δημιουργία του εαυτού και πώς η παιδεία και οι πολιτισμοί δεν έμειναν αδιάφοροι στο κρίσιμο αυτό θέμα, θέμα ατομικού ενδιαφέροντος (να είναι κανείς ειλικρινής απέναντι στον εαυτό του) και δημόσιου ενδιαφέροντος ( ο εαυτός ενέχει δέσμευση απέναντι στους άλλους)» *.
Η Δανιήλ στις Δεκαετίες της συστήνει λογοτεχνικά έργα, συνομιλεί μετά από μακρόχρονη εμπειρία και επαφή με μουσουργούς, σκηνοθέτες, ηθοποιούς ποιητές, συγγραφείς, χορευτές. Ανιχνεύει υπόγειες συνδέσεις που προκύπτουν από τη δική της ανάγνωση. Αναπλάθει μύθους και αναμνήσεις, επινοεί μια ολότελα δική της σύνθεση των σπαραγμάτων που αλίευσε επί δεκαετίες από μια ζωή γεμάτη, ανακαλύπτει και αποκαλύπτει πίσω από όλα αυτά το δικό της πρόσωπο.
Η Δανιήλ μοιράζεται αφειδώλευτα την ηδονή των «αναγνώσεών» της, ξεφυλλίζει μπροστά στα μάτια μας ένα ημερολόγιο εντυπώσεων, κριτικής αποτίμησης, περιγραφών τοπίων, ακουσμάτων, δεν ξεχνά πως υπήρξε δασκάλα. Και αφήνει όλες τις τέχνες μαζί να τέρψουν και να διδάξουν οργανώνοντας με απίστευτη δεξιοτεχνία τη χορογραφία τους, δίνοντας στον αναγνώστη της την ευκαιρία να προχωρήσει πέρα από την πληροφορία και να κοινωνήσει το νόημα. Μέσα σ’ αυτό το «δαιμόνιο κάτοπτρο» της ανάγνωσης - κατά την πολύ ωραία διατύπωση της Λίνας Πανταλέων**- ο αναγνώστης του βιβλίου θεάται τον κόσμο στις πιο όμορφες στιγμές του και αντικρίζει ένθεο το ανθρώπινο πρόσωπο, έξοχη αντίστιξη σε όσες όψεις του σήμερα συσκοτίζουν, θλίβουν και αποκαρδιώνουν, κρατώντας «…τις λέξεις, τις εικόνες που πήρανε υπόσταση», την άφατη ομορφιά μιας έναστρης καλοκαιρινής νύχτας καθώς η αυτοαποκαλούμενη «Ανθούλα η Αθηναιοκορινθία» κλείνει με ένα απόσπασμα από τον Μικρό Ναυτίλο του Οδυσσέα Ελύτη, του δικού της Ελύτη.
________________________________
*Jerome Bruner, Δημιουργώντας Ιστορίες, Νόμος, Λογοτεχνία, Ζωή, επιστ. Επιμέλεια Γιάννης Κουγιουμουτζάκης, εκδ. Πεδίο, Αθήνα 2018, σ.23
** Κριτική, εφ. Καθημερινή, Κυριακή 19 Ιουλίου 2020
Η Δήμητρα Γ. Μπεχλικούδη, επίτιμη Σχολική Σύμβουλος, σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Νεοελληνική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι Διδάκτωρ Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, υπότροφος του Ι.Κ.Υ. και του Ιδρύματος Fulbright . Άρθρα της για τη Λογοτεχνία και τη διδακτική της έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα επιστημονικά Περιοδικά (έντυπα και ηλεκτρονικά), συμμετείχε στη συγγραφή σχολικών βιβλίων, βιβλία και μεταφράσεις της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Παπαζήση.
Ημ/νία δημοσίευσης: 14 Σεπτεμβρίου 2020
- Πέτρος Γκολίτσης, Σφαχτάρια στο λευκό, Θράκα, 2020
- ΟΙ ΑΝΘΙΣΜΕΝΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΟΥΛΑΣ (ΔΑΝΙΗΛ)
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 13
- Ο χρόνος είναι ποίηση
- Στάθης Κουτσούνης Άννα Βασιάδη,
- ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΚΟΣΜΟΙ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΕΗ
- Γιώργος Βέης, Βράχια
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 12
- Ο θρίαμβος του ασήμαντου, του ανώνυμου και του μηδαμινού. Ιωάννης Πανουτσόπουλος
- Βασίλης Λαδάς, "Λεύκωμα"
- Αποξέοντας τον παλίμψηστο συμβατικό πάπυρο και «σκρατσάροντας» τον ηλεκτρονικό: «Η ποίηση να είναι ασφαλής!»
- Με το μέτρο της ποίησης
- Ξαναδιαβάζοντας τη συλλογή του Αντώνη Φωστιέρη Ποίηση μες στην Ποίηση
- Δημήτρη Χουλιαράκη, Ψυχή στα δόντια,
- Ξάνθος Μαϊντάς, Αφανών Γυναικών
- Alda Merini, Θεϊκή μανία, μτφρ. Έλσα Κορνέτη
- SILENCIO / ΣΙΩΠΗ
- Σάρα Θηλυκού, Το όνομά τους
- Eva Runefelt, Στα χέρια της μνήμης
- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ
- Ρούλας Αλαβέρα, Ηλεκτρονικός Πάπυρος,
- ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ: ΕΙΚΟΣΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΧΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 12
- KATOIKOI TΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ 2
- Λαθραία οργή, της Λίλυς Εξαρχοπούλου (εκδόσεις Μελάνι 2018)
- Ο κόσμος «γεννιέται» σε τρεις πράξεις
- Παναγιώτης Αρβανίτης, Παράθυρο στο Βερολίνο, Γαβριηλίδης, 2019
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 11
- Η θαμπάδα της ύπαρξης ( ή η λευκόφαιη υφή της)
- Αλόη Σιδέρη, Ανάμεσα στο μακριά και το πιο μακριά
- Μάρκος Δενδρινός, Το χρυσάφι του Δόγη
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 9
- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ
- Τάναϊς: Μία δοκιμή στην ποίηση του Ιωσήφ Βεντούρα
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Κώστα Βούλγαρη, Η αλήθεια, Και ο άλυπος θάνατος
- Fátima Fernandes, Εξορκισμός
- Kώστας Λιννός, Μετασχηματισμοί Δ΄
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 8
- Άντζελα Γεωργοτά, Το ανεπίδοτο της συντριβής
- Λουκάς Τζόγιας, Αποσπάσματα καλών τρόπων
- Eλένη Βελέντζα, Ίσως πόθοι
- Γιώργος Καρτάκης, Ο θρίαμβος της λογικής
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 7
- Ηρώ Νικοπούλου, Το πριν και το μετά την παύλα,
- Ο Ηλίας Γκρής, «Σαν άλλος Οιδίποδας»
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Το γεγονός της γραφής στο περιθώριο
- ΕΙΡΗΝΗ ΡΗΝΙΩΤΗ: «ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΜΟΝΟ»
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 6
- "Μια βόλτα μόνο" της Ειρήνης Ρηνιώτη
- Ασημίνα Ξηρογιάννη, Λίγη φθορά για γούρι
- «Σκοτεινή Κλωστή Δεμένη» της Άννας Γρίβα
- «Λευκός Καμβάς» της Αναστασίας Παρασκευουλάκου
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 5
- Aντιγόνη Κατσαδήμα, Φτιάχνοντάς τα με τον Βαλερύ
- Η ΕΣΩΤΕΡΗ ΦΥΣΗ Νικόλας Ευαντινός
- Γιώργος Βέης, Για ένα πιάτο χόρτα
- ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΔΕΜΕΡΤΖΗ «Πώς κλίνεται το ρήμα όλλυμι»
- «Ανθολογία σύγχρονης αραβικής ποίησης»
- ΓΙΩΤΑ ΜΑΡΚΟΥ, Χορός Σαλτιμπάγκων
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Θανάσης Χατζόπουλος: Φιλί της Ζωής
- Δημήτρης Αθανασίου, Αναχρονισμοί και ψίθυροι
- Ανδρέας Λασκαράτος, Δημοτικά τραγουδάκια
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Για ένα πιάτο χόρτα
- Οι ποιητικές ψηφίδες του Χάρη Μιχαλόπουλου
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Παναγιώτης Αρβανίτης, «Ο τυφλός επισκέπτης»,
- Άρις Kουτούγκος, Καλοκαίρια Τρόπος του λέγειν
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Πορτρέτο Πριν το Σκοτάδι της Λιάνας Σακελλίου
- Κατερίνα Κούσουλα "Ο ΤΩΝ ΩΡΑΙΩΝ ΜΑΚΑΡΩΝ-περιοδεύων κήπος επταήμερος
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
- Ιωσήφ Βεντούρας: Το παιχνίδι
- Ηλίας Τσέχος: Α γ ρ ι ό χ ο ρ τ ο σ τ ό μ α
- Χρυσούλα Σπυρέλη: Ο Ποιητής Αλέξανδρος Βαρόπουλος
- Χρυσούλα Σπυρέλη: Ο ποιητής Τάκης Καρβέλης
- ΦΡΟΣΟΥΛΑ ΚΟΛΟΣΙΑΤΟΥ - ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΜΑΝΤΑ ΛΑΖΑΡΟΥ
- Από τη μνήμη στο ταξίδι και αντίστροφα: μια σύντομη περιδιάβαση στο ποιητικό έργο του Γ. Βέη
- Σταυρούλα Χριστοδουλάκου - Όπου να ’ναι θα βρέξει
- Δημήτρης Κοσμόπουλος - Κατόπιν εορτής
- TANAIS
- ΦΩΤΗΣ ΚΑΓΓΕΛΑΡΗΣ
- ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ποίηση των αιώνιων ιδεών
- Ενηλικίωση της ουτοπίας
- Στιγμιότυπα του σώματος
- ΠΟΛΥ ΜΑΜΑΚΑΚΗ: Υπόσχεση διάρκειας και ουσίας
- Το Στιχάρι της Άντειας Φραντζή: μικρές ιστορίες αναγνώσεων
- Παναγιώτης Κερασίδης - Ενηλικίωση της ουτοπίας
- Στάθης Κουτσούνης - Στιγμιότυπα του σώματος
- Ζωή Σαμαρά
- Έφη Καλογεροπούλου - Άμμος
- Δώρα Κασκάλη - Ανταλλακτήριο ηδονών
- Αγγελική Κορρέ - Ο μονόκερως και η ψύχωση
- Μαρία Κουλούρη - Μουσείο άδειο
- Ελένη Κοφτερού - Γράμμα σε γενέθλια πόλη
- Πόλυ Χατζημανωλάκη - Το αλφαβητάρι των πουλιών
- Παναγιώτης Μαυρίδης - Επί παντός επιστητού
- Κώστας Λιννός - Μετασχηματισμοί Γ΄
- Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ Π. ΒΑΡΝΑΒΑΣ
- ΕΦ’ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΥΛΗΣ
- Πόλυ Μαμακάκη - Περίπατοι στον κήπο για δύο (poema, 2013)
- Γεωργίου Δ. Μπίκου, «Το βιβλίο ως διδακτικό μέσο και οι κυρίαρχοι τρόποι ανάγνωσης
- Ωδή και Ελεγεία των (μεταφραστικών) οδών
- Βασίλης Κάρδαρης ΜΙΜΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
- Μαρία Κουλούρη - "Μουσείο Άδειο" (Μελάνι, 2013)
- «Θαύμα Ιδέσθαι» της Αθηνάς Παπαδάκη
- Της μη συμμορφώσεως άγιοι
- Από την Ύβρη στη Νέμεση
- Γιώργου Δουατζή, Πατρίδα των καιρών
- ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΝΤΑΒΗΣ
- Τα πηγάδια της Ιστορίας, του Χ. Χατζήπαπα
- Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, Ο τρόμος ως απλή μηχανή,
- ΧΑΡΑΣ ΣΑΡΛΙΚΙΩΤΗ: ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ
- ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΑΤΣΟΥ: Κοχλίας
- Κυριάκος Συφιλτζόγλου: «Έκαστος εφ’ ω ετάφη»
- Γιώργος Αλισάνογλου
- ΑΓΑΘΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑ, Di cani e d’ altro
- Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Κάπου περνούσε μια φωνή
- ΘΕΩΝΗ ΚΟΤΙΝΗ: Θεός ή αγάπη
- ΛΙΑΝΑ ΣΑΚΚΕΛΙΟΥ: Πορτρέτο πριν το σκοτάδι
- ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ: Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ
- Γιώργος Βέης: Μετάξι στον κήπο
- Κυριακή Αν. Λυμπέρη: ΕΜΑΥΤΟΥ
- Βασίλης Ζηλάκος: Η Κούπα του τσαγιού
- Η ανεξαρτησία της ποίησης
- Νεκταρία Μενδρινού: Αειθαλή και Φυλλοβόλα
- Ιορδάνης Παπαδόπουλος: Το βουνό και ο ποιητής δεν πήραν είδηση
- Αντιγόνη Φέσσα: Προσευχή πουλιού
- Γιώργος Βέης: Η Εμμένεια της Ποίησης
- Νίκος Ερηνάκης: Πρόλογος
- Γιώργος Βέης: Ν όπως Νοσταλγία
- ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΕΛΕΖΙΝΗΣ: ΠΑΛΑΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ
- Στον Ύπνο του Ποιητή του ΝΟΤΗ ΓΕΡΟΝΤΑ
- Γιώργος Βέης, Ν όπως Νοσταλγία
- Γιάννης Πάσχος, Ζωή εκτός ωραρίου
- Γιάννης Κοντός, Ηλεκτρισμένη πόλη
- Ιουλίτα Ηλιοπούλου, 11 τόποι για ένα 1 καλοκαίρι
- Στάθης Κουτσούνης, Έντομα στην εντατική
- Γιώργος Αραμπατζής: Παραβολές του κινηματογράφου
- Δημήτρης Λαμπρέλλης: Η μυστική αποβάθρα
- Γιώργος Βέλτσος: Από Βηθανίας
- Αριστέα Παπαλεξάνδρου: Ωδικά πτηνά
- Δημήτρης Ελευθεράκης: Ρέκβιεμ για ένα φίλο
- Χάρης Ψαρράς, η δόξα της ανεμελιάς
- Παναγιώτης Κερασίδης, Λείπουμε
- Έφη Πυρπάσου: Ξενάγηση
- Γιάννης Στίγκας: Η όραση θ' αρχίσει ξανά
- Κλεοπάτρα Λυμπέρη: Η μουσική των σφαιρών
- Μανόλης Πρατικάκης: Το αόρατο πλήθος
- Πανάγος Πέππας: Ημερίδα
- Άννα Γριμάνη: «Venetia»
- Σπύρος Λ. Βρεττός : «Συνέβη»
- Πάνος Κυπαρίσσης : «Το χώμα που μένει»
- Αντώνης Μακρυδημήτρης: Η ακριβολογία των ονείρων
- ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΕΝΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ του Paul Celan
- ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΜΟΡΦΩΜΑ της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου
- Wallace Stevens: Δεκατρείς τρόποι να κοιτάς ένα κοτσύφι και άλλα ποιήματα
- Σωτήρης Σαράκης: «Η τελετή» του Χρίστου Παπαγεωργίου
- Κλεοπάτρα Λυμπέρη: «Η μουσική των σφαιρών» του Χρίστου Παπαγεωργίου
- Ανθή Μαρωνίτη, Το ακόντιο του Γιώργου Βέη
- Ο Άνθρωπος από τη Γαλιλαία: ένα χριστολογικό ποίημα για τη σιωπή του Θεού
- ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΚΟΣΜΩΝ του Γιώργου Βέη
- Ο βίος και το έργο του Ανδρέα Κάλβου του Λεύκιου Ζαφειρίου
- Σπύρος Λ. Βρεττός, Το εγκώμιο της φυγής, εκδ. Γαβριηλίδης, 2006.
- ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ του Γιάννη Δάλλα
- ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΤΟΥ της Μαρίας Κυρτζάκη
- ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ του Νίκου Σπανού
- ΑΣΦΥΚΤΙΟΝΙΑ του Αλέξανδρου Σ. Αρδαβάνη
- Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ του Μανόλη Πρατικάκη
- ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ της Μαρίας Τοπάλη
- ΠΕΡΑ ΑΠ' ΤΗ ΜΕΡΑ του Νίκου Βιολάρη
- Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ του Ζάχου Σιαφλέκη
- ΛΕΞΕΙΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ του Gaston Baquero
- ΕΒΡΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ του Ιωσήφ Βεντούρα
- ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ του Μιχαήλ Μήτρα
- ΔΙΑΜΕΡΙΣΕΙΣ του Δημήτρη Κατσαγάνη