ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΠΕΝΑΤΣΗΣ
Γιώργου Δουατζή, Πατρίδα των καιρών: μια ερμηνευτική ανάγνωση
Η πρόσφατη ποιητική σύνθεση του Γιώργου Δουατζή, Πατρίδα των καιρών, αριθμεί 43 ποιήματα, τα οποία έχουν τη δική τους θεματική και αισθητική αυτοτέλεια. Το πρώτο, λοιπόν, ζήτημα που τίθεται είναι αν αποτελείται από ετερογενή στοιχεία ή αν συγκροτεί ένα ομοιογενές σύνολο. Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό πρέπει να ανακαλύψουμε τις εσωτερικές σχέσεις της και τις βασικές αρθρώσεις της.
Το εισαγωγικό ποίημα παρουσιάζει το ποιητικό υποκείμενο, το οποίο μιλά εδώ, όπως και στην υπόλοιπη συλλογή, για τη δική του εσωτερική και εξωτερική πραγματικότητα και για τη θέση του στον κόσμο. Χαρακτηριστικοί είναι, από την άποψη αυτή, οι αρχικοί στίχοι:
«Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;»
ρώτησε
«Ξέρω, είσαι ένα από τα επτά δισεκατομμύρια δίποδα του πλανήτη»
Αποκρίθηκε
Το διαλογικό αυτό σχήμα συνδηλώνει μια βασική στιγμή της ποιητικής έμπνευσης και παραπέμπει στη διπολική σχέση πομπός - δέκτης του μηνύματος. Πρόκειται για μια σαφή θέση και το υπόλοιπο της ποιητικής πορείας θα συνίσταται στη γνωστική εκμετάλλευση αυτής της αρχικής παρουσίασης. Μόνο που οι ρόλοι του δέκτη ποικίλλουν στο έργο του Δουατζή και παραπέμπουν σε μια συσσωρευτική τακτική, όπου το ποιητικό υποκείμενο διευθετεί τις «προοπτικές» μιας κατάστασης ή ενός ζητήματος σε ποιητικές σειρές και τις διασχίζει τη μια κατόπιν της άλλης. Αυτό είναι το δέλεαρ, το οποίο προσελκύει το βλέμμα και την προσοχή του αναγνώστη.
Ταυτόχρονα, ο λόγος κινείται πάνω σε δυο κλίμακες. Μια ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας και στη συνέχεια μια ανατροπή. Το ποίημα δουλεύει με συνειρμικές εικόνες, οι οποίες εντίθενται η μια πάνω στην άλλη δημιουργώντας έτσι μια τεταμένη κατάσταση:
Έσκαγαν με ήχους
λοιδορίας αποκρουστικούς
κομμάτια υπερφίαλων εγωισμών
επιταγές κάλπικων ευτυχιών
μετοχές ματαιωμένης χαράς
ομόλογα ανθρώπινων δραμάτων
δίψες και μάσκες δεκαετιών
Ο εκφωνητής εμφανίζεται να είναι τοποθετημένος σε ένα χώρο: «στο νησί της Κυκλαδικής» του «μόνωσης». Αναλαμβάνει μάλιστα μια συγκεκριμένη αποστολή: να υπηρετήσει τα «πάλλευκα χαρτιά» που του εμπιστεύτηκαν οι πρόγονοι. Με το μεταφορικό αυτό λόγο μάς παραπέμπει στην ποιητική λειτουργία, η οποία αποτελεί και το προσωπικό του στίγμα. Ο πομπός λοιπόν του μηνύματος καταφάσκει την αξία της ποίησης και αναλαμβάνει μια πορεία, μια αναζήτηση που θα συνίσταται στην αποκάλυψη, την οργή και την ελπίδα.
Οι στρατηγικές που εφαρμόζει είναι πολλαπλές. Όλη η συλλογή αποτελεί μια πανοραμική αναπαράσταση των πολιτικών, συγκινησιακών καταστάσεων, αλλά και των καταστάσεων πάθους στην Πατρίδα των καιρών. Η στόχευση του αφηγητή είναι ευρύτατη. Εμφανίζεται εδώ ένα πλήθος Αντιμάχων που οδηγεί στην διάλυση και την ανατροπή των αξιών:
Πώς σε κατάντησαν πατρίδα οι δημοκόποι
πώς...
με περιούσιο λαό χωρίς περιουσία
σε εξαπάτησαν με ψεύτικα φτιασίδια
σε κλείσανε στα τείχη τους
(9)
Πόλεμος σου λέω, πόλεμος
χωρίς πυρομαχικά κι ομοβροντίες
στρατηγοί, τα γκρίζα κοστούμια
και τα κολλαριστά πουκάμισα
όπλα βαριά οι νέας γενιάς υπολογιστές
(10)
Απεκδύθηκε ανθρωπισμού η ανθρωπότητα
την έπνιξε θάλασσα γκρίζα
μονοδιάστατων κερδοποιών διπόδων
(18)
Εντάξει, με απειλή
και φόβο κυβερνήσατε
με εργαλεία συμπεριφορών ατομικών
χειραγωγήσατε τη μάζα
(25)
Λόγος σκληρός, λόγος κοφτός, που βρίσκει άμεσα το στόχο του. Αυτό αποτελεί το πολιτικό στίγμα της ποίησης του Δουατζή. Δημοκόποι, τεχνολογία, κερδοσκόποι, χειραγωγοί της μάζας, όλα έχουν σκοπό να καθιερώσουν ένα νέο αξιακό σύστημα, το οποίο αντιστρατεύεται το συμφέρον του συνόλου. Το ποιητικό υποκείμενο, μέσα από αυτή την οπτική, δίνει στη συλλογή μια εσωτερική συνοχή και ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των συστατικών μερών της. Επιλέγει σε προσωπικό επίπεδο ένα ρόλο, αυτόν του παρατηρητή του κοινωνικού γίγνεσθαι και ταυτόχρονα ομαδοποιεί τους ρόλους γύρω από έναν απειλητικό Αντίμαχο, ο οποίος με τις διάφορες μορφές του οδηγεί σε μια κατάσταση χάους.
Μπορεί η διάσταση αυτή να αποτελεί ένα από τα εύκολα ανιχνεύσιμα στοιχεία της συλλογής, αλλά δεν είναι το μόνο. Υπάρχει ένα εκτεταμένο πεδίο, το οποίο μας οδηγεί στη συγκινησιακή διάσταση, η οποία συνοδεύεται από μια συναισθηματική ένταση. Θα ανακαλύψουμε εδώ ένα συναισθηματικό και γεμάτο πάθος βάθος:
Ποιος να ακούσει ποιος
φοβισμένοι κι απειλούμενοι
κλείσαν ερμητικά την πόρτα
(6)
Πόσοι
σκοτωμένοι βαδίζουν στους δρόμους
πόσοι να ήξερες
άβουλοι, ρομπότ, νεκροί
μες τα πανάκριβα κοστούμια
(12)
Παγώσαμε αισθήσεις και αισθήματα
αλληλεγγύη και κοινές επιδιώξεις
γίναμε εύθραυστη σκιά του εαυτού
μόνοι, ευάλωτοι και δυστυχείς
(16)
ως κι οι ποιητές, οι μουσικοί, τα χρώματα
χάθηκαν με τόση ερημία
(23)
Έχουμε αρχικά μια συναισθηματική αφύπνιση του υποκειμένου. Η ευαισθη-σία του ξυπνάει. Η αναστολή της δράσης αποκαλύπτει νέες καταστάσεις. Η κόπωση, η δυσφορία και η υποταγή σε νέους κανόνες και ρυθμούς προσελκύουν την προσοχή του αφηγητή. Η διάψευση και η δυσαρέσκεια επικρατούν. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν τις βασικές συνισταμένες για την έκρηξη του θυμού, ο οποίος μπορεί να οδηγήσει σε επιθετικότητα.
Αλλά πριν εξετάσουμε αυτή την κατεύθυνση του έργου, μπορούμε να ανι-χνεύσουμε μια άλλη ουσιαστική παράμετρό του. Μιλάμε ουσιαστικά για τη συμβολή των συναισθηματικών (θυμικών) καταστάσεων στην εικονοποιία του Γιώργου Δουα-τζή ή πιο απλά για τη διάσταση του πάθους. Δεδομένου ότι το πάθος συσχετίζεται με τις καταστάσεις της ψυχής παρά με τη δράση, δεν υπακούει στο σχήμα των σχημάτων της αφηγηματικής αναζήτησης. Έτσι η θετική ή αρνητική αξιοθέτηση των αξιών ε-ξαρτάται από το ευφορικό ή δυσφορικό πλαίσιο σκέψης του υποκειμένου:
Τούτος ο κόσμος με πνίγει
αυτός που έρχεται με σκοτώνει
μη σας γελάει η ραγισμένη μου φωνή
ίσως να μην υπάρχω
Μιχαήλ Αγγέλου χέρια
απλωμένα χωρίς αφή
τα όνειρά μας
(15)
περίκλειστοι σε αστραφτερά οχήματα
σαν χάντρες, καθρεφτάκια των ιθαγενών
χάσαμε ανατολή και σούρουπα
ορίζοντες κι ελπίδες
(16)
Εύκολα ανιχνεύει κανείς εδώ ένα «πλεόνασμα» συναισθηματικής έντασης. Τα πάντα είναι χαμένα. Η αίσθηση της απώλειας, του κενού κυριαρχεί. Τα γεγονότα δεν εξετάζονται από την άποψη της αποτελεσματικότητάς τους, αλλά από την άποψη του βάρους, το οποίο έχει η παρουσία τους. Τα ποιήματα αυτά προσδίδουν βαρύτητα στην απουσία ποθητών αντικειμένων, αξιών δηλαδή για τις οποίες αξίζει να αναλάβει κανείς δράση. Αλλά το ποιητικό υποκείμενο δεν σταματά εκεί:
Και πες μου
θέλω να μάθω την αλήθεια
πόσα χρόνια μετά, τι;
Θα μάθω κάποτε
αν είναι πολύ αργά;
Τελικά ήταν σωτήριοι
τόσοι πολλοί μικροί θάνατοι;
(20)
Γιατί δεν κάνεις κάτι;
Πώς δεν κάνω. Περιμένω.
(21)
Τι να τραγουδήσω, τι
αναρωτήθηκα
ώρα δύο με φεγγάρι ολόγιομο
απλώθηκαν τα χέρια σε αγκαλιά
στάζουν αρώματα τα ασπρόρουχα της γης
(5)
Ο αφηγητής ενδιαφέρεται να καθιερώσει την αλήθεια μια για πάντα, προ-σπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να εξουσιάσει τη συναισθηματική αβεβαιότητα. Είναι σημαντικό να ανακαλυφθεί μια αλήθεια στην οποία μπορεί να πιστέψει. Αλλά αυτή η αλήθεια, για να θυμηθούμε τον Stendhal, είναι πραγματικά μόνο ένας στεναγμός, ο οποίος γίνεται πιο έντονος μέσα στην ομορφιά της φύσης.
Όλες λοιπόν αυτές οι συναισθηματικές καταστάσεις θα μπορούσαν να οδη-γήσουν σε μια έκρηξη θυμού; Η απάντηση έχει πολλές παραμέτρους.
Α, πόσα ποιήματα χρειάζονται
για να στεγάσω τους αδύναμους
πόσα παραμύθια για να διώξω
θεριά και δράκοντες αληθινούς
πόσες αλήθειες για να αφανίσω
ηγέτες κάλπικους απατηλούς
πόσο κουράγιο για να σηκώσω
το βάρος μιας σε βάθος αυτοκριτικής
πόσος πόνος για να κοιτάξουμε
μαζί κατάματα το φως
(4)
Θα νόμιζε κανείς αρχικά ότι ο θυμός του αφηγητή θα οδηγούσε σε μια πα-ραίτηση, σε μια απογοήτευση λόγω του μεγάλου έργου το οποίο πρόκειται να αναλά-βει. Εξάλλου έχει και ο ίδιος τις αμφιβολίες του:
Γιατί να σε ξυπνήσω
όσο μένεις υπήκοος
δεν γίνεσαι πολίτης
(22)
Αλλά όλα αυτά συμβαίνουν σε επίπεδο επιφάνειας. Σe επίπεδο βάθους ση-μαίνουν ότι το ποιητικό υποκείμενο θα αναλάβει το δύσκολο έργο της ανασημασιο-δότησης των πραγμάτων· τη μετατροπή του δυσφορικού σε ευφορικό. Για να το πε-τύχει πρέπει να είναι προικισμένο με τρεις ικανότητες: τη θέληση, τη γνώση και τη δύναμη. Αυτή την κυριαρχία του θέλω παρουσιάζει ανάγλυφα το παρακάτω ποίημα:
Θέλω
να παραβγώ
με το αετίσιο βλέμμα
που ξεπερνάει τους ανθρώπους
να φύγω
πέρα από τις γραμμές των οριζόντων
να φωνάξω
για την ζωοδότρα πλανητική πατρίδα
να διηγηθώ
στιγμές διάλυσης
θρύλων ολόκληρης ζωής
δοξασιών και εύθραυστων μύθων
(21)
Το ποιητικό υποκείμενο θέλει και γνωρίζει τι να κάνει. Η στόχευσή του μά-λιστα υπερβαίνει τα ανθρώπινα και αποκτά μια διάσταση συμπαντική. Έτσι, στο τέλος της ποιητικής σύνθεσης ανακαλύπτουμε ότι ο αφηγητής αναλαμβάνει μια αποστολή αφύπνισης, η οποία ενέχει το στοιχείο της ελπίδας και της προσδοκίας. Η οπτική του εδώ είναι συγκεκριμένη. Το ποιητικό υποκείμενο επιλέγει το καλύτερο δείγμα για να μας παρουσιάσει τις θέσεις του. Επιλέγει, επικεντρώνεται, γνωρίζει και παραπέμπει σε δράση. Θα την έλεγα στρατηγική εκλογής:
Μην ξεχνάς σου λέω μην
και είναι άγια η προτροπή
αφού
έτσι προστάζουν οι Ποιητές
οι ανάγκες, η δίψα, οι ελπίδες
όσοι απέμειναν άνθρωποι
τα αγέννητα, τα τωρινά παιδιά
έτσι προστάζουν
Να ήξερες με πόσο
λίγη αγάπη
θα άλλαζε ο κόσμος...
(43)
Τη μια στιγμή το υποκείμενο είναι χαμένο στους προβληματισμούς του και έπειτα έρχεται η επίγνωση και όλα γίνονται σαφή. Το ίδιο το ανεπάντεχο της αποκάλυψης γίνεται έτσι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της έντασης, καθώς και της έκτασης της δράσης. Έχουμε εδώ μερικές από τις βασικές παραμέτρους της ποίησης του Γιώργου Δουατζή, τους «Ποιητές», «τα αγέννητα, τα τωρινά παιδιά», την ελπίδα και την «αγάπη». Τελικά αποστολή της ποίησης για τον Γιώργο Δουατζή είναι η αποκάλυψη ενός ζοφερού τώρα και η δημιουργία παράλληλα ενός καλύτερου αυριανού κόσμου. Σ’ αυτό το εν εξελίξει γίγνεσθαι συνυπάρχουν η πολιτική οπτική, η συναισθηματική αφύπνιση και η διάσταση του πάθους.
Η ενασχόληση με την «Πατρίδα των καιρών», με την Ελλάδα δηλαδή στη διαχρονική της πορεία, αποκάλυψε τις πολλαπλές διαστάσεις της και την εσωτερική της συνοχή. Σηματοδοτεί μια στροφή προς τον πολιτικό λόγο. Η πολιτική διάσταση της ποίησης του Γώργου Δουατζή, αποτελεί ασφαλώς μια συνέχεια και μια εξέλιξη της πολιτικής ποίησης και παραπέμπει σε βασικούς εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς (Λειβαδίτη, Αναγνωστάκη).
Ταυτόχρονα, το έργο διανθίζεται από τις συναισθηματικές εντάσεις και την κυριαρχία των καταστάσεων της ψυχής. Ένα δυσφορικό πλαίσιο θα δώσει τη θέση του σε μια ευφορική προοπτική. Ο θυμός και η απογοήτευση θα οδηγήσουν τελικά όχι σε μια διάθεση εκδικητική, αλλά στην προσδοκία ενός καλύτερου κόσμου. Η ποιητική σύνθεση επομένως δεν έχει μόνο ένα στίγμα, αλλά είναι, για να θυμηθούμε τον Barthes, πληθυντική, δηλαδή πολυσχιδής. Κατά τη γνώμη μας μάλιστα αποτελεί ένα σταθμό και μια κορύφωση στην ποίηση του Γιώργου Δουατζή, η οποία αποκτά τώρα νέες διαστάσεις. Το γεγονός αυτό επιβάλλει να ξαναδούμε με νέα ματιά την έντονη παρουσία του στο ποιητικό γίγνεσθαι της εποχής μας. Τελικά το ποιητικό υποκείμενο υπερβαίνει καταστάσεις στερήσεων και πτώσεων για να οδηγηθεί σε ένα πανόραμα ελπίδων και προσδοκιών. Αυτό είναι το κυρίαρχο θέλω του, το οποίο θα τραβήξει την παραμορφωτική κουρτίνα του σήμερα για «να μπει άπλετο φως χαράς/
στα μάτια των ανθρώπων».
Απόστολος Μπενάτσης
Επίκουρος Καθηγητής
Θεωρίας και Ερμηνείας
της Λογοτεχνίας
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ημ/νία δημοσίευσης: 5 Νοεμβρίου 2012
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 18
- Στάθης Κουτσούνης, Μπροστά σε αλλότριο ρόπτρο. Κριτικές επισκέψεις και άλλα κείμενα (1989 - 2020)
- Παυλίνα Παμπούδη, Νυχτολόγιο,
- Για το βιβλίο του Γιώργου Βέη: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΕΚΕΙ ΑΠ' ΟΠΟΥ ΞΕΚΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΦΘΑΝΕΙ ΚΑΝΕΙΣ
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 16
- Βασιλική Ράπτη, Η λεπταίσθητη Λαίδη μου
- Αλέξιος Μάινας, Προσκόμματα και ποιμαντικές λύσεις...
- Αλέξιος Μάινας, Προσκόμματα και ποιμαντικές λύσεις
- Θεοδόσης Πυλαρινός: Ο ποιητής Αντώνης Φωστιέρης
- οι Κυψέλες του Γιώργου Αλισάνογλου και η Παπούσα της Βίκυς Κατσαρού
- Ποιητική της ζωής
- ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΣΤΙΕΡΗΣ – "ΘΑΝΑΤΟΣ Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ"
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 15
- Χλόη Κουτσουμπέλη, Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον
- Παυλίνα Παμπούδη, Σημειώσεις για το άγραφο
- Παυλίνα Παμπούδη, Σημειώσεις για το άγραφο
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 14
- ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΛΕΞΙΟΥ, Φωτογραφία ξωμάχου ή Τα μάγια
- Άννα Γρίβα, Δαιμόνιοι
- Στου κανενός τη χώρα του Στάθη Κουτσούνη,
- Παναγιώτα Λάσκαρη, “Μικρή σπουδή πάνω στο πρόσωπο ενός Τεύκρου – Συνομιλώντας με τον Γιώργο Σεφέρη”
- Χρύσα Ευστ. Αλεξοπούλου, Πορείες Κατάδυσης
- ΣΑΤΙΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗ: ΛΙΓΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ PIXELS ΤΟΥ Δ. ΚΟΣΜΠΟΥΛΟΥ
- Πέτρος Γκολίτσης, Σφαχτάρια στο λευκό, Θράκα, 2020
- ΟΙ ΑΝΘΙΣΜΕΝΕΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΟΥΛΑΣ (ΔΑΝΙΗΛ)
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 13
- Ο χρόνος είναι ποίηση
- Στάθης Κουτσούνης Άννα Βασιάδη,
- ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΟΙ ΚΟΣΜΟΙ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΕΗ
- Γιώργος Βέης, Βράχια
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 12
- Ο θρίαμβος του ασήμαντου, του ανώνυμου και του μηδαμινού. Ιωάννης Πανουτσόπουλος
- Ανθούλα Δανιήλ "Δεκαετίες τερματίζουν όλες μαζί στο νήμα"
- Βασίλης Λαδάς, "Λεύκωμα"
- Αποξέοντας τον παλίμψηστο συμβατικό πάπυρο και «σκρατσάροντας» τον ηλεκτρονικό: «Η ποίηση να είναι ασφαλής!»
- Με το μέτρο της ποίησης
- Ξαναδιαβάζοντας τη συλλογή του Αντώνη Φωστιέρη Ποίηση μες στην Ποίηση
- Δημήτρη Χουλιαράκη, Ψυχή στα δόντια,
- Ξάνθος Μαϊντάς, Αφανών Γυναικών
- Alda Merini, Θεϊκή μανία, μτφρ. Έλσα Κορνέτη
- SILENCIO / ΣΙΩΠΗ
- Σάρα Θηλυκού, Το όνομά τους
- Eva Runefelt, Στα χέρια της μνήμης
- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ
- Ρούλας Αλαβέρα, Ηλεκτρονικός Πάπυρος,
- ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ: ΕΙΚΟΣΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΧΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΣΙΩΠΗ
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 12
- KATOIKOI TΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ 2
- Λαθραία οργή, της Λίλυς Εξαρχοπούλου (εκδόσεις Μελάνι 2018)
- Ο κόσμος «γεννιέται» σε τρεις πράξεις
- Παναγιώτης Αρβανίτης, Παράθυρο στο Βερολίνο, Γαβριηλίδης, 2019
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 11
- Η θαμπάδα της ύπαρξης ( ή η λευκόφαιη υφή της)
- Αλόη Σιδέρη, Ανάμεσα στο μακριά και το πιο μακριά
- Μάρκος Δενδρινός, Το χρυσάφι του Δόγη
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 9
- ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΙΟΥ
- Τάναϊς: Μία δοκιμή στην ποίηση του Ιωσήφ Βεντούρα
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Κώστα Βούλγαρη, Η αλήθεια, Και ο άλυπος θάνατος
- Fátima Fernandes, Εξορκισμός
- Kώστας Λιννός, Μετασχηματισμοί Δ΄
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 8
- Άντζελα Γεωργοτά, Το ανεπίδοτο της συντριβής
- Λουκάς Τζόγιας, Αποσπάσματα καλών τρόπων
- Eλένη Βελέντζα, Ίσως πόθοι
- Γιώργος Καρτάκης, Ο θρίαμβος της λογικής
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 7
- Ηρώ Νικοπούλου, Το πριν και το μετά την παύλα,
- Ο Ηλίας Γκρής, «Σαν άλλος Οιδίποδας»
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Το γεγονός της γραφής στο περιθώριο
- ΕΙΡΗΝΗ ΡΗΝΙΩΤΗ: «ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΜΟΝΟ»
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 6
- "Μια βόλτα μόνο" της Ειρήνης Ρηνιώτη
- Ασημίνα Ξηρογιάννη, Λίγη φθορά για γούρι
- «Σκοτεινή Κλωστή Δεμένη» της Άννας Γρίβα
- «Λευκός Καμβάς» της Αναστασίας Παρασκευουλάκου
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ 5
- Aντιγόνη Κατσαδήμα, Φτιάχνοντάς τα με τον Βαλερύ
- Η ΕΣΩΤΕΡΗ ΦΥΣΗ Νικόλας Ευαντινός
- Γιώργος Βέης, Για ένα πιάτο χόρτα
- ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΔΕΜΕΡΤΖΗ «Πώς κλίνεται το ρήμα όλλυμι»
- «Ανθολογία σύγχρονης αραβικής ποίησης»
- ΓΙΩΤΑ ΜΑΡΚΟΥ, Χορός Σαλτιμπάγκων
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Θανάσης Χατζόπουλος: Φιλί της Ζωής
- Δημήτρης Αθανασίου, Αναχρονισμοί και ψίθυροι
- Ανδρέας Λασκαράτος, Δημοτικά τραγουδάκια
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Για ένα πιάτο χόρτα
- Οι ποιητικές ψηφίδες του Χάρη Μιχαλόπουλου
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Παναγιώτης Αρβανίτης, «Ο τυφλός επισκέπτης»,
- Άρις Kουτούγκος, Καλοκαίρια Τρόπος του λέγειν
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Πορτρέτο Πριν το Σκοτάδι της Λιάνας Σακελλίου
- Κατερίνα Κούσουλα "Ο ΤΩΝ ΩΡΑΙΩΝ ΜΑΚΑΡΩΝ-περιοδεύων κήπος επταήμερος
- ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ
- Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ
- Ιωσήφ Βεντούρας: Το παιχνίδι
- Ηλίας Τσέχος: Α γ ρ ι ό χ ο ρ τ ο σ τ ό μ α
- Χρυσούλα Σπυρέλη: Ο Ποιητής Αλέξανδρος Βαρόπουλος
- Χρυσούλα Σπυρέλη: Ο ποιητής Τάκης Καρβέλης
- ΦΡΟΣΟΥΛΑ ΚΟΛΟΣΙΑΤΟΥ - ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ ΜΑΝΤΑ ΛΑΖΑΡΟΥ
- Από τη μνήμη στο ταξίδι και αντίστροφα: μια σύντομη περιδιάβαση στο ποιητικό έργο του Γ. Βέη
- Σταυρούλα Χριστοδουλάκου - Όπου να ’ναι θα βρέξει
- Δημήτρης Κοσμόπουλος - Κατόπιν εορτής
- TANAIS
- ΦΩΤΗΣ ΚΑΓΓΕΛΑΡΗΣ
- ΓΙΩΡΓΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Η ποίηση των αιώνιων ιδεών
- Ενηλικίωση της ουτοπίας
- Στιγμιότυπα του σώματος
- ΠΟΛΥ ΜΑΜΑΚΑΚΗ: Υπόσχεση διάρκειας και ουσίας
- Το Στιχάρι της Άντειας Φραντζή: μικρές ιστορίες αναγνώσεων
- Παναγιώτης Κερασίδης - Ενηλικίωση της ουτοπίας
- Στάθης Κουτσούνης - Στιγμιότυπα του σώματος
- Ζωή Σαμαρά
- Έφη Καλογεροπούλου - Άμμος
- Δώρα Κασκάλη - Ανταλλακτήριο ηδονών
- Αγγελική Κορρέ - Ο μονόκερως και η ψύχωση
- Μαρία Κουλούρη - Μουσείο άδειο
- Ελένη Κοφτερού - Γράμμα σε γενέθλια πόλη
- Πόλυ Χατζημανωλάκη - Το αλφαβητάρι των πουλιών
- Παναγιώτης Μαυρίδης - Επί παντός επιστητού
- Κώστας Λιννός - Μετασχηματισμοί Γ΄
- Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΣΩΤΗΡΗΣ Π. ΒΑΡΝΑΒΑΣ
- ΕΦ’ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΥΛΗΣ
- Πόλυ Μαμακάκη - Περίπατοι στον κήπο για δύο (poema, 2013)
- Γεωργίου Δ. Μπίκου, «Το βιβλίο ως διδακτικό μέσο και οι κυρίαρχοι τρόποι ανάγνωσης
- Ωδή και Ελεγεία των (μεταφραστικών) οδών
- Βασίλης Κάρδαρης ΜΙΜΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
- Μαρία Κουλούρη - "Μουσείο Άδειο" (Μελάνι, 2013)
- «Θαύμα Ιδέσθαι» της Αθηνάς Παπαδάκη
- Της μη συμμορφώσεως άγιοι
- Από την Ύβρη στη Νέμεση
- ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΣΙΝΤΑΒΗΣ
- Τα πηγάδια της Ιστορίας, του Χ. Χατζήπαπα
- Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου, Ο τρόμος ως απλή μηχανή,
- ΧΑΡΑΣ ΣΑΡΛΙΚΙΩΤΗ: ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟΙ ΤΟΠΟΙ
- ΝΑΤΑΛΙΑ ΚΑΤΣΟΥ: Κοχλίας
- Κυριάκος Συφιλτζόγλου: «Έκαστος εφ’ ω ετάφη»
- Γιώργος Αλισάνογλου
- ΑΓΑΘΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑ, Di cani e d’ altro
- Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Κάπου περνούσε μια φωνή
- ΘΕΩΝΗ ΚΟΤΙΝΗ: Θεός ή αγάπη
- ΛΙΑΝΑ ΣΑΚΚΕΛΙΟΥ: Πορτρέτο πριν το σκοτάδι
- ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ: Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ
- Γιώργος Βέης: Μετάξι στον κήπο
- Κυριακή Αν. Λυμπέρη: ΕΜΑΥΤΟΥ
- Βασίλης Ζηλάκος: Η Κούπα του τσαγιού
- Η ανεξαρτησία της ποίησης
- Νεκταρία Μενδρινού: Αειθαλή και Φυλλοβόλα
- Ιορδάνης Παπαδόπουλος: Το βουνό και ο ποιητής δεν πήραν είδηση
- Αντιγόνη Φέσσα: Προσευχή πουλιού
- Γιώργος Βέης: Η Εμμένεια της Ποίησης
- Νίκος Ερηνάκης: Πρόλογος
- Γιώργος Βέης: Ν όπως Νοσταλγία
- ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΠΕΛΕΖΙΝΗΣ: ΠΑΛΑΙΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ
- Στον Ύπνο του Ποιητή του ΝΟΤΗ ΓΕΡΟΝΤΑ
- Γιώργος Βέης, Ν όπως Νοσταλγία
- Γιάννης Πάσχος, Ζωή εκτός ωραρίου
- Γιάννης Κοντός, Ηλεκτρισμένη πόλη
- Ιουλίτα Ηλιοπούλου, 11 τόποι για ένα 1 καλοκαίρι
- Στάθης Κουτσούνης, Έντομα στην εντατική
- Γιώργος Αραμπατζής: Παραβολές του κινηματογράφου
- Δημήτρης Λαμπρέλλης: Η μυστική αποβάθρα
- Γιώργος Βέλτσος: Από Βηθανίας
- Αριστέα Παπαλεξάνδρου: Ωδικά πτηνά
- Δημήτρης Ελευθεράκης: Ρέκβιεμ για ένα φίλο
- Χάρης Ψαρράς, η δόξα της ανεμελιάς
- Παναγιώτης Κερασίδης, Λείπουμε
- Έφη Πυρπάσου: Ξενάγηση
- Γιάννης Στίγκας: Η όραση θ' αρχίσει ξανά
- Κλεοπάτρα Λυμπέρη: Η μουσική των σφαιρών
- Μανόλης Πρατικάκης: Το αόρατο πλήθος
- Πανάγος Πέππας: Ημερίδα
- Άννα Γριμάνη: «Venetia»
- Σπύρος Λ. Βρεττός : «Συνέβη»
- Πάνος Κυπαρίσσης : «Το χώμα που μένει»
- Αντώνης Μακρυδημήτρης: Η ακριβολογία των ονείρων
- ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΕΝΗΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ του Paul Celan
- ΥΠΟΔΕΙΓΜΑΤΙΚΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΜΟΡΦΩΜΑ της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου
- Wallace Stevens: Δεκατρείς τρόποι να κοιτάς ένα κοτσύφι και άλλα ποιήματα
- Σωτήρης Σαράκης: «Η τελετή» του Χρίστου Παπαγεωργίου
- Κλεοπάτρα Λυμπέρη: «Η μουσική των σφαιρών» του Χρίστου Παπαγεωργίου
- Ανθή Μαρωνίτη, Το ακόντιο του Γιώργου Βέη
- Ο Άνθρωπος από τη Γαλιλαία: ένα χριστολογικό ποίημα για τη σιωπή του Θεού
- ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΚΟΣΜΩΝ του Γιώργου Βέη
- Ο βίος και το έργο του Ανδρέα Κάλβου του Λεύκιου Ζαφειρίου
- Σπύρος Λ. Βρεττός, Το εγκώμιο της φυγής, εκδ. Γαβριηλίδης, 2006.
- ΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ του Γιάννη Δάλλα
- ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΤΟΥ της Μαρίας Κυρτζάκη
- ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ του Νίκου Σπανού
- ΑΣΦΥΚΤΙΟΝΙΑ του Αλέξανδρου Σ. Αρδαβάνη
- Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΞΕΝΩΝΑΣ του Μανόλη Πρατικάκη
- ΛΟΝΔΙΝΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ της Μαρίας Τοπάλη
- ΠΕΡΑ ΑΠ' ΤΗ ΜΕΡΑ του Νίκου Βιολάρη
- Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ του Ζάχου Σιαφλέκη
- ΛΕΞΕΙΣ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΜΟ του Gaston Baquero
- ΕΒΡΑΙΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ του Ιωσήφ Βεντούρα
- ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ του Μιχαήλ Μήτρα
- ΔΙΑΜΕΡΙΣΕΙΣ του Δημήτρη Κατσαγάνη