ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ
(ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΣΧΟΛΙΑ)

ΣΥΜΠΟΤΙΚΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ
ΠΑΛΑΤΙΝΗΣ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑΣ


Εκδόσεις ΑΓΡΑ, Μάιος 2009
 

ΑΠΕΡΑΝΤΟ ΤΟ ΟΙΝΙΟΝ ΠΕΛΑΓΟΣ, όπως σχηματίστηκε στη διαδρομή χιλιετιών από στίχους που ύμνησαν το κρασί. Από τον Όμηρο, τον Ανακρέοντα, τον Θέογνι, τον Αριστοφάνη και τον Ευριπίδη ώς τον Φιλόδημο και τον Παλλάδα, και από τον βυζαντινό Κρασοπατέρα στον Αθανάσιο Χριστόπουλο αλλά και στον Καβάφη και τον Καρυωτάκη, η ελληνική ποίηση (όπως βέβαια και η ποίηση πολλών άλλων γλωσσών, με δημιουργούς σαν τον Ομάρ Καγιάμ και τον Μπωντλαίρ) τίμησε όπως άρμοζε το δώρο του Διόνυσου. Το ανέδειξε λοιπόν ως πηγή τέρψης αλλά και ως μέθοδο λήθης της βαριάς βιοτικής μέριμνας, ως κάτοπτρο της εσώτερης αλήθειας μας, ως μέτρο του έρωτα, ως μία επιπλέον μούσα και ως προθυμότατο θεράποντα της συντροφιάς που φιλοσοφεί ή φιλολογεί κουτσοπίνοντας.

Τα 64 επιγράμματα του 11ου βιβλίου της Παλατινής Ανθολογίας που μας έχουν παραδοθεί ως συμποτικά, δημιουργήματα με αναγνωρισμένο τον πατέρα τους (τον Αγαθία τον Σχολαστικό, τον Αλκαίο τον Μεσσήνιο, τον Αντίπατρο τον Θεσσαλονικέα, τον Αυτομέδοντα Κυζικηνό, τον Διογένη Ζωνά, τον Λουκίλλιο, τον Μακηδόνιο τον ύπατο, τον Μάρκο Αργεντάριο, τον Νίκαρχο, τον Παλλάδα, τον Παύλο Σιλεντιάριο, τον Στράτωνα, τον Φιλόδημο κ.ά.) ή άδηλα, οιονεί δημοτικά, καλύπτουν σχεδόν μία χιλιετία, από τον 3ο αι. π.Χ. έως τον 6ο αι. μ.Χ. Οι ποιητές τους παραλαμβάνουν την οινική σκυτάλη από τους μεγάλους προδρόμους τους, αλλά και από τους φιλοσόφους, για να τραγουδήσουν το κρασί και να παραδώσουν με τη σειρά τους την οπτική και τα μοτίβα τους στις επόμενες γενιές. Για να γίνει έτσι το «δος πιέειν» του Παλλάδα «δότε να πιω» στον Καβάφη, «βάλε να πιω» στη Μυρτιώτισσα και «βάλε μου να πιω και ξαναβάλε μου» στο λαϊκό τραγούδι.
 
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Παντελής Μπουκάλας γεννήθηκε το 1957 στο Λεσίνι του Μεσολογγίου. Αποφοίτησε από την Οδοντιατρική Αθηνών. Από το 1989 επιμελείται την ανά Τρίτη σελίδα του βιβλίου στην εφημερίδα Καθημερινή, όπου επίσης δημοσιεύει καθ’ εκάστην επιφυλλίδες κοινωνικού και πολιτικού σχολιασμού. Είναι διορθωτής και επιμελητής εκδόσεων.

Από το 1980 έχει δημοσιεύσει στις Εκδόσεις «Άγρα» τα βιβλία ποίησης Αλγόρυθμος, Η εκδρομή της ευδοκίας, Ο μέσα πάνθηρας, Σήματα λυγρά, Ο μάντης, Οπόταν πλάτανος, έναν τόμο δοκιμίων και βιβλιοκριτικών, υπό τον τίτλο Ενδεχομένως: Στάσεις στην ελληνική και ξένη τέχνη του λόγου, καθώς και δύο τόμους υπό τον τίτλο Υποθέσεις, με τις επιφυλλίδες του στην Καθημερινή (1995-2005).

Έχει μεταφράσει, για τον ίδιο εκδοτικό οίκο, τον ελληνιστικό Επιτάφιο Αδώνιδος του Βίωνος του Σμυρναίου, τα ποιήματα του τόμου Επιτάφιος Λόγος: Αρχαία ελληνικά επιτύμβια επιγράμματα και τα Συμποτικά επιγράμματα του 11ου βιβλίου της Παλατινής Ανθολογίας.

Το 2005 μετέφρασε τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο και τον Αγαμέμνονα του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου.