ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ

Δείτε επίσης

Εκτύπωση του άρθρου

Η «Καλλιέργεια του αίματος» είναι συγκεντρωτική συλλογή της μέχρι

σήμερα ποιητικής παραγωγής του Γ.Καραβασίλη και συμπεριλαμβάνει τις συλλογές: «Η γραφή και το μαχαίρι» (1970), «Καλλιέργεια του αίματος» (1974), «Τα ηδυπαθή» (1976), «Τα μυστικά δωμάτια του πύργου» (1978), καθώς και τη νεότερη δουλειά του «Τα φιλέρημα» (με ποιήματα των ετών 1979-1983) και «Φαγιάντσες» (με ποιήματα του 1982-1984).
Γράψαμε κι άλλη φορά για την αξία των συγκεντρωτικών συλλογών, που, παρά τις όποιες βάσιμες αντιρρήσεις και ενστάσεις, επιτρέπουν να γνωρίσει κανείς δυσεύρετες συλλογές και να παρακολουθήσει την εξέλιξη (καμιά φορά και τις αναδρομικές επεμβάσεις) του συγγραφέα. Προτιμώ λοιπόν να μπω κατ' ευθείαν στην ουσία για να μη θυσιάσω πολύτιμο χρόνο.
Εκείνο που αποκομίζει κανείς αμέσως από την ποίηση του Γ. Καραβασίλη, πέρα από τη γλυκειά σκιά του συμβολισμού, είναι ότι έχει μπροστά του μια χαρακτηριστική, όσο και σπάνια στις μέρες μας περίπτωση ποιητή που αναπλάθει (και μάλιστα σε μάκρος χρόνου) τη δημοτική ποίηση στην ερωτική και κοινωνική της, κυρίως προβολή, ή πιο σωστά, αξιοποιεί κάποια δημοτικά αρχέτυπα και πρότυπα και τα εντάσσει οργανικά στην προσωπική του μυθολογία και στο σκηνικό της:

Πλεξούδες, λύνονται, φουστάνια φεύγουν,
Πάνω στο ήσυχο νερό βεντάλια οι μνήμες
Κι ο κάθε κύκλος τυραννά το δέντρο της οδύνης.
Τα πρόσωπα ολοστρόγγυλα, αψήφιστο το στόμα,
Η απορία αμίλητη ρολίθι το ρολίθι.

(βλ. ανάλογη περίπτωση στην πρώτη συλλογή του Άρη Αλεξάνδρου: «Ακόμη τούτη η άνοιξη», 1946). Παρ' όλα αυτά: προκειμένου η τραγική στην ουσία της ποίησης του Γ. Καραβασίλη να αρθρωθεί με τα μέσα και τον τρόπο ενός αγνωστικιστή ποιητή κι όχι του σε ευφορία ευρισκόμενου (ακόμη και στο μοιρολόι του) λαϊκού τεχνίτη, ο ποιητής εκπίπτει με τη θέλησή του από συλλογή σε συλλογή, από το γενικότερο «οικοσύστημα» της δημοτικής εκφοράς χωρίς να αποχωρίζεται τα όσα σημαντικά διδάγματα από τη μύησή του στη δημοτική ποίηση. Κινητικότητα και αρμονία, πολυσχιδία της αφήγησης, αποφυγή διασκελισμών, είναι κάποια από τα ευδιάκριτα στοιχεία δημοτικής ποίησης που συνοδεύουν σταθερά το ανάβρυσμα του ποιητή.
Με κατακτημένα τα στοιχεία αυτά, ο Γ. Καραβασίλης θα οδηγηθεί σταδιακά από τους ελεγχόμενους χειμάρρους της πρώτης του περιόδου στη «μη ελεγχόμενη συμπύκνωση» του 1982 με τις «Φαγιάντσες» (κομψοτεχνήματα). Όσο κι αν φαίνεται αντιφατικό το δίδυμο «μη ελεγχόμενη» και «συμπύκνωση», νομίζω πως αποδίδει τις τάσεις του σημερινού Γ. Καραβασίλη και ερμηνεύει, ικανοποιητικά ή όχι, το γιατί παρ¢ όλα τα διάσπαρτα επιγράμματά του, που είναι και πολλά, ανήκει στους ποιητές που νιώθουν επιτακτική την ανάγκη να εκτείνονται (όχι απαραίτητα πολυγράφοι).
Θα παραθέσω τελειώνοντας, δύο ομότροπα επιγράμματα που σηματοδοτούν τη σπαρακτική διαδρομή του Γ. Καραβασίλη από το «θαλερό τοπίο» του 1970 στις (και) επιθανάτιες και τρυφερά μηδενιστικές «Φαγιάντσες». Ιδού τι «ακούει» ο ποιητής στις δυο περιπτώσεις:

Ακούω το κριθάρι της γης
Στις καλύβες του κάμπου.
Και:
Αβρό χέρι κομμένο,
Στη γη χωμένο,
Σ' ακούω που λιώνεις.

Ημ/νία δημοσίευσης: 31 Αυγούστου 2006

Δείτε επίσης

ΠΟΙΗΣΗ

ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ