Εκτύπωση του άρθρου

 φωτ. Rachel Eliza Griffiths  

 

«Περνούσαμε τα σύνορα / Ώρες πριν την αυγή /
Μες από μια τρύπα / Σκαμμένη κάτω από ένα φράχτη/…
Περνούσαμε /Με την κοιλιά./
Αναρωτιέμαι αν θα σταθούμε ποτέ όρθιοι.»
(Gospel: Juan,The Body’s Question)

Η Αφρο-Αμερικανή ποιήτρια Τρέισι Κ. Σμιθ γεννήθηκε (1972) στο Φάλμουθ της Μασαχουσέτης και μεγάλωσε στο Φέρφιλντ, στη Βόρεια Καλιφόρνια.  «Ήταν τότε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’80, πριν ακόμα εξαπλωθεί η επιδημία του Ίντερνετ, πριν αρχίσει η τεχνολογία να κυριαρχεί στον ρυθμό της προσωπικής ζωής των ανθρώπων»,(Ordinary Life, σ.88). Ο πατέρας της, μηχανικός, εργαζόταν στη NASA για το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ (Hubble),  η μητέρα της ήταν δασκάλα. Και οι δύο γονείς είχαν μεγαλώσει στην Αλαμπάμα και είχαν λάβει μέρος στο Αφρο-αμερικανικό Κίνημα  στη δραματική εποχή του που άλλαξε την ιστορία των Η.Π.Α.  
   Για πρώτη φορά στον αδιαπέραστο κόσμο των «λευκών», οι Αφρο-αμερικανοί του Νότου ζητούσαν την άρση των φυλετικών διακρίσεων, διεκδικούσαν πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, ισότητα. Το «όνειρο» του ηγέτη τους  Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έγινε τελικά πραγματικότητα μετά από συνεχείς, μαζικές, ειρηνικές, διαδηλώσεις απέναντι σε οπλισμένους αστυνομικούς, δακρυγόνα και δολοφονίες, στον αμερικανικό Νότο της δεκαετίας του ’60. 

1.  «Υπήρχε άλλη επιλογή για μας; »

Η Τρέισι , πέμπτο παιδί της οικογένειας, με οχτώ χρόνια διαφορά από το τέταρτο, έζησε ευτυχισμένα παιδικά χρόνια στοργής και ασφάλειας με τους γονείς, τις δύο αδελφές και δύο  αδελφούς της.   «Δεν θα ήθελες να ήσουν λευκή;» την ρώτησε μια μέρα ένα λευκό κοριτσάκι, μεγαλύτερο της, ψηλό και ξανθό. Η μικρούλα Τρέισι ξαφνιάστηκε. 
   «Ήταν μια ερώτηση που κανείς δεν μου είχε ξανακάνει», αναφέρει στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της.
«Μού το είπε σαν να ήταν η ευκαιρία για μένα να καθαριστώ επιτέλους. Ήξερα από ένστικτο ότι η απάντησα ήταν Όχι, και το είπα…    Ήταν αυτό κάτι που σού  συμβαίνει όταν είσαι μαύρος; Ήταν μια ήπια, ρευστή εκδοχή που πλανιόταν χωρίς ενοχές ανάμεσα στις παλιές γενιές; Πώς να ήταν για τα άλλα μαύρα παιδιά στο σχολείο μου; Το ένιωθαν; Κι αν το ένιωθαν, γιατί δεν μιλούσαμε ποτέ γι αυτό;  Από φόβο;  Ίσως από ντροπή να παραδεχθούμε ότι ζούσαμε σε ένα κόσμο με όρους καθορισμένους από ανθρώπους που δεν  μας έμοιαζαν καθόλου. Ήταν  μια συνθήκη που είχαμε επιλέξει στη σιωπή μας; Υπήρχε άλλη επιλογή για μας;» (Ordinary Life, σ.123,128 ).

Απόφοιτος  των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Κολούμπια, η ποιήτρια Τρέισι Κ. Σμιθ είναι σήμερα καθηγήτρια και διευθύντρια του προγράμματος δημιουργικής γραφής στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον. Έχει εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές, μία ανθολογία ποιημάτων της, μια ανθολογία 50 σύγχρονων Αμερικανών ποιητών  και το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ordinary Life (Καθημερινή Ζωή). Έχει γράψει το λιμπρέτο για δύο όπερες,  έχει προσωπικό postcad με τίτλο The Slowdown (Χαμηλή  ταχύτητα) και στόχο τη διάδοση της ποίησης  και μέσα  από τα media. Ζει με τον σύζυγό της και τα τρία παιδιά τους στο Princeton.

Το  2011 τιμήθηκε με το βραβείο Πούλιτζερ για την ποιητική συλλογή της Life on Mars (Ζωή στον Άρη). Τον Ιούνιο του 2017 ορίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου  ως 22η Poet Laureate Consultant in Poetry των Ηνωμένων Πολιτειών, ετήσιος τιμητικός τίτλος και θητεία που της αποδόθηκε και για τον επόμενο χρόνο 2018-19. Κατά την άσκηση αυτού του αξιώματος, η ποιήτρια πραγματοποίησε μια μεγάλη επιθυμία της. Να φέρει την ποίηση κοντά σε απλούς ανθρώπους του μόχθου και της απομόνωσης, που ζουν μακριά από τη λάμψη των μεγάλων αστικών κέντρων.

Το πρόγραμμα της άρχιζε με περιοδείες σε μικρές αγροτικές κοινότητες του Νότου, στην ύπαιθρο του Κεντάκυ, της Λουϊζιάνας, της Νότιας Ντακότας, της Αλάσκας και άλλων πολιτειών στερημένων από λογοτεχνικά γεγονότα, παρουσίες ποιητών  και αναγνώσεις ποιημάτων. Επισκέφθηκε φυλακές,   κέντρα αποτοξίνωσης, σωφρονιστικά ιδρύματα ανηλίκων. Μιλούσε με απλά λόγια για την ποίηση,  διάβαζε ποιήματα δικά της και άλλων ποιητών, συζητούσε με το κοινό της, πρόθυμο πάντα να συμμετέχει. Ο σκοπός της δεν ήταν να διδάξει, αλλά να μοιραστεί την αγάπη της για την ποίηση, να ακούσει σχόλια και ερωτήματα και να ανταποκριθεί. 

 
Στοχασμοί και συναισθήματα 

                                 
Η  καταξιωμένη ποίηση της Σμιθ συνομιλεί  με την αγάπη, τον πόθο, την απώλεια, τον ρατσισμό,  τον Θεό, την αιωνιότητα.

Στο πρώτο της βιβλίο The Body’s Question  (Το Ερώτημα του Σώματος) 2003, η φυλή, η οικογένεια, η παιδική ηλικία και η εφηβεία εκφράζονται ως εαυτοί που συνθέτουν τελικά τον ένα Εαυτό, αυτόν που συνειδητοποιεί η ίδια η ποιήτρια ότι είναι.
   Ακολουθεί το Duende 2007 με την σκοτεινή, εκστατική, δημιουργική δύναμη που περιέγραψε ο Λόρκα, σε άλλη εποχή τώρα και άλλη γλώσσα, μαρτυρία των δεινών επιβίωσης ενός καταπιεσμένου αλλότριου λαού. 
   Τρίτο έρχεται το Life on Mars (Ζωή στον Άρη) 2011, με βραβείο Πούλιτζερ για τις επιστημονικής φαντασίας αστροναυτικές αναζητήσεις  του και την επιστροφή του τελικά στον εαυτό του ανθρώπου. 
   Τέταρτο,  το Wade in the Water (Περπατώντας στο Νερό) 2018. Τον  τίτλο του δανείζεται από ένα σπιρίτσουαλ τραγούδι του 19ου αιώνα, που ενδυνάμωνε τους δούλους στους παρακινδυνευμένους δρόμους διαφυγής τους. Ποιήματα για τη μετανάστευση, την πίστη, την περιβαλλοντική καταστροφή, τη μητρότητα,  δεμένα με αποσπάσματα από παλαιά και νέα κείμενα (erasure  poetry, κολάζ) συνδέουν ιστορικά και υπερβατικά σκοτεινές εποχές του παρελθόντος  με τη δυναμική του παρόντος. 

Ακολουθούν:
   Το American Journal: Fifty Poems for Our Time (Αμερικανικό Περιοδικό: Πενήντα Ποιητές για την Εποχή μας) 2018. Μια ενδιαφέρουσα ανθολογία σύγχρονων αναγνωρισμένων αλλά και αναδυόμενων αμερικανών ποιητών, προλογισμένη και επιμελημένη από την Σμιθ: ποιήματα-ιστορίες  της υπαίθρου, της πόλης,  του πολέμου, της απώλειας, της θλίψης,  που επαινούν και επικρίνουν την αμερικανική πραγματικότητα.
   Το Eternity (Αιωνιότητα) 2019, ένα χρόνο μετά. Μια επιλογή ποιημάτων της ίδιας της ποιήτριας  από τα τέσσερα  βιβλία της. Το εξώφυλλο του είναι ένας κορμός δέντρου, εκτεθειμένος στην ξηρασία, τη νεροποντή, τη ρύπανση, τη φθορά,  τη φωτιά. Τα ποιήματά του, με διαισθητική επίγνωση των κινδύνων που απειλούν τον σύγχρονο κόσμο μας, απηχούν τη δύναμη της ζωής που αντιστέκεται και συνεχίζεται.
   Το Ordinary Light: a Memoir (Καθημερινό Φως: Μια Αυτοβιογραφία) 2015 είναι σε πεζό λόγο, αφήγημα αναμνήσεων από τα παιδικά και νεανικά χρόνια της συγγραφέως του, η συνειδητοποίηση του άρρηκτου δεσμού μητέρας-κόρης, τα πρώτα ερωτήματά για τη θρησκευτική πίστη, για το χρώμα της φυλής, για την ιστορία. 

Η Τρέισι Κ. Σμιθ έχει επίσης γράψει το λιμπρέτο για δύο όπερες.     
Η πρώτη, A Marvelous Order (Μια Θαυμάσια Τάξη) 2016, με συνθέτη τον πρωτοποριακό μουσικό Judd Greenstein, αναφέρεται στον αγώνα της ακτιβίστριας δημοσιογράφου Jane Jacobs στα μέσα του 20ου αιώνα εναντίον του τότε «αρχιμάστορα» πολεοδόμου της μητροπολιτικής περιοχής της Νέας Υόρκης. Η δεύτερη, Castor and Patience (Κάστορας και Υπομονή), έχει προγραμματιστεί ως παγκόσμια πρώτη, τον Ιούλιο του 2020 στην Όπερα του Σινσινάτι, για την 100η επέτειο της Cincinnati Opera. Συνθέτης της  είναι ο 43χρονος, εμπνευσμένος μουσικός Gregory Spears.


2. Συνέντευξη με την Αφρο-αμερικανή ποιήτρια Τρέισι Κ. Σμιθ
Μάρω Παπαδημητρίου 

 

Αυτά τα χειμωνιάτικα απογεύματα που πέρναγαν παρέα με τους πιο απαραίτητους ποιητές μου… μού μάθαιναν πώς είναι να νιώθεις όταν αντιλαμβάνεσαι την ολότητα ενός πράγματος, που γνώριζες μόνο εν μέρει. Η ζωή, μού έλεγαν, φτιάχνεται από ό,τι έγινε και ό,τι χάθηκε. Κοιτάζοντας πίσω, μαθαίνουμε να ονομάζουμε αυτά τα πράγματα, να τα βλέπουμε και να τα καταλαβαίνουμε…» (Ordinary Life, σ 336. Kindle Edition)

Ε. Σε μια από τις ομιλίες σας, τονίζετε ότι «τα ποιήματα μπορούν να μας κάνουν μεταξύ μας λιγότερο ξένους. (You Tube: Staying Human: Poetry in the Age of Technology). Είναι δυνατόν αυτό στο σήμερα της τεχνολογικής επικράτειας, μαζικής πληροφόρησης και πληθωρικής ενημέρωσης, που περιορίζουν δραματικά  τη φυσική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων;
΄
ΤΚΣ. Ελπίζω ναι, είναι δυνατόν. Ελπίζω ότι η αμοιβαιότητα που εκπέμπουν τα ποιήματα είναι σημαντικά διαφορετική από τον τρόπο των μέσων ενημέρωσης και των δελτίων ειδήσεων, που διεκδικούν πια ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας. Νομίζω ότι τα ποιήματα μάς θυμίζουν πώς να παρατηρούμε με μεγαλύτερη περιέργεια κι ευαισθησία τον κόσμο γύρω μας.  Εμένα, μού  έχουν προσφέρει ένα μέτρο ηρεμίας, φαντασίας και σιγής που εμψυχώνει. 

Ε. Είστε αναγνωρισμένη ποιήτρια, καθηγήτρια πανεπιστημίου, υποστηρίκτρια νέων ποιητών, δημιουργός εμπνευσμένων ποιητικών εκδηλώσεων, Poet Laureate που αποσπά την ποίηση από τη μοναχική σελίδα της και την μεταφέρει έως και στον μικρόκοσμο του απληροφόρητου αγρότη της υπαίθρου… Να τον ονομάσουμε ποιητικό ακτιβισμό; Για να μπορέσουν και οι πολλοί, μέσα από την ποίηση, να δουν τον κόσμο γύρω τους με τη δική  τους άλλη ματιά;

ΤΚΣ. Ναι. Στη διάρκεια της θητείας μου ως Poet Laureate, προσπάθησα να καταπραΰνω την αμηχανία ή τον φόβο που νιώθουν πολλοί άνθρωποι απέναντι στην ποίηση. Ήθελα να βεβαιώσω όλους  ότι δεν χρειάζονται προηγούμενη εμπειρία  ή ειδικές γνώσεις για να νιώσουν και να εκτιμήσουν ένα ποίημα. Έτσι διάβαζα ποιήματα σε ανθρώπους από διαφορετικές κοινότητες, και μετά συζητούσαμε τις πρώτες αντιδράσεις: τι είχαν ακούσει,  τι ένιωσαν, ποια  λόγια του ποιήματος είχαν συγκρατήσει. Και μόνο ακούγοντας και κουβεντιάζοντας αυτά τα πρώτα συναισθήματα, τους διαφορετικούς συσχετισμούς και τα ερωτήματα, άρχισαν να αναγνωρίζουν τη σημασία της ποίησης. Αυτός είναι ο δρόμος.

Ε. «Τα σώματα μας κινούνται με σκούρο μελανί αίμα» είναι ο πρώτος στίχος του ποιήματος «Ταραχές στο Μπατόν Ρουζ». Η φυλή,  η προκατάληψη, η μετανάστευση, η περιβαλλοντική καταστροφή είναι κύρια θέματα στην ποίηση σας. Μπορούμε να θεωρήσουμε αυτά τα ποιήματα ως πολιτικά; Μπορεί η ποίηση να συνδέεται με την πολιτική;

ΤΚΣ. Απόλυτα. Η ποίηση είναι μέσον που βοηθάει να αναγνωρίσουμε τα πραγματικά γεγονότα και τις συνθήκες  που  διαμορφώνουν τη ζωή μας. Τα ποιήματα μπορούν ακόμη να μας κινητοποιούν στην αναζήτηση άλλων τρόπων για να συνδεθούμε  ο ένας με τον άλλον.  Πιστεύω ότι τα καλύτερα πολιτικά ποιήματα  δεν διακηρύσσουν  προκαθορισμένες αντιλήψεις, αντίθετα λειτουργούν μέσα από τη διαδικασία της παρατήρησης, της σκέψης και της δράσης του αναγνώστη.

Ε. «…Τα ποιήματα, όπως κι αν εκφράζονται, είναι ερωτήσεις… Δεν πιστεύω ότι δίνουν απαντήσεις…», αναφέρετε σε κάποιο άλλο σημείο της ομιλία σας. Τι εννοείτε;

ΤΚΣ. Δεν εμπιστεύομαι τα ποιήματα που έχουν σχεδιαστεί για να οδηγήσουν τον αναγνώστη  σε κάποιο τρόπο σκέψης ή αίσθησης.  Προτιμώ εκείνα που παλεύουν με ακαθόριστα συναισθήματα και παιδεύονται με αναπάντητα ερωτήματα, που ίσως  δεν έχουν και απάντηση. Θεωρώ ότι τα ποιήματα μάς διευκολύνουν στην αναζήτηση των άδηλων εσωτερικών μας πραγμάτων με τα οποία ζούμε, είτε αυτά είναι  προσωπικά, κοινωνικά, συναισθηματικά ή συστημικά. Μάς συντροφεύουν για να προχωρήσουμε σε ένα ερώτημα ή πρόβλημα- όχι μόνο με τη λογική, αλλά και με εικόνες, μουσική, φαντασία και την ασυνείδητη σκέψη των ονείρων μας.

Ε.  Κλείνοντας  τη συνομιλία μας, να ρωτήσουμε αν υπάρχει κάτι καινούριο που σας απασχολεί τώρα;

ΤΚΣ.  Είναι ένα βιβλίο ποιημάτων της κινέζας ποιήτριας Yi Leι, που μεταφράζω μαζί με τον καθηγητή Changtai Bi.   Θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο με τίτλο: My Name will Grow Wide like a Tree: the Selected Poems of  Yi Lei. (Το όνομα μου θα μεγαλώσει σαν ένα δέντρο: συλλογή ποιημάτων της Yi Leι). Η Yi Leι είναι μια από τι πιο σημαντικές σύγχρονες ποιήτριες, μια επαναστατική γυναικεία φωνή. Γεννήθηκε στα 1951 κι έφυγε ξαφνικά από τη ζωή  πριν δυο χρόνια.  Όμως το πνεύμα  της, ζωντανό, συνεχίζει να μάς μιλάει.- 


3.  Ποιήματα της Τρέισι Κ. Σμιθ


« Ευπιστία »

Πιστεύουμε  ότι αφήνουμε 
  τον εαυτό μας,
Κι είναι ωραία η αίσθηση έτσι , 
Τα σώματα μας που κολυμπούν
   μαζί
Στο απογευματινό φως, η
   μουσική που
Έρχεται στο παράθυρο μας τόσο
  μακρινή 
Από τις φωνές που την 
  τραγούδησαν
Όσο η δική μας σκέψη από 
   τη λογική.

Υπάρχουν ολόκληρα δόγματα
  για τον έρωτα.
Μια επιστήμη.  Θα ήθελα να
  γνωρίζω όλα
Όσα θα έπειθαν τον έρωτα να 
  μού δίνει
Αυτό που δεν έχει να
  δώσει. Και μετά
Θα ήθελα να ξέρω πώς
  να ζήσω με το τίποτα.
Χωρίς μνήμη.  Χωρίς τη γεύση
  από τις λέξεις που ποθούσα να 
 μού ψιθυρίζεις  στο στόμα.

 (The Body's Question)


Ποίημα όπου Κανείς
δεν λέει «Εγώ
στο είπα»

Το θέμα είναι, ότι δεν 
  θα το ξέρεις απαραίτητα
Αν ζεις μια  πραγματικότητα
  επιστημονικής φαντασίας.
Όπως και δεν θα το μάθεις
  παρά μετά από το τελευταίο 
  επεισόδιο
Αν ο κυβερνήτης εννοούσε
  όλα όσο έλεγε για την αεροπλοΐα 
Και τη γυναίκα του. Και τι
  έκανες εσύ, τέλος πάντων
Σ’ εκείνο το δωμάτιο;  Σημάνσεις 
  παντού ψιθύριζαν 
  Προσοχή 
Στο παρελθόν, το άλογο ήταν
  το κύριο μέσο 
Φυγής στα όνειρα των ανθρώπων. 
  Ύστερα,  το τρένο. 
Τώρα μπορεί να χάνουμε τον εαυτό μας 
  σε έξη διαστάσεις.
Εγώ επικαλούμαι την Πέμπτη.  Ο
  πόθος είναι πραγματικός.  Ο έρωτας
Είναι μια στιγμιαία απώλεια
  προδοσίας.  Η τεχνολογία 
Επισημαίνει ότι  δεν υπάρχει 
  κάτι όπως αντοχή
Του οράματος .Η Δύση ποτέ 
  δεν νικήθηκε.
Δεν ήσουν ποτέ ο ένας
  μέσα στους πολλούς.
Όμως ω, οι πολλοί…

 (Duende)

 

Sci-Fi *

Εκεί δεν θα υπάρχουν αιχμές, αλλά
  καμπύλες.
Καθαρές γραμμές να δείχνουν μόνο
  μπροστά.

Η Ιστορία, με τη σκληρυμένη ράχη
  & τις τσακισμένες
Άκρες, θ’ αντικατασταθεί
  με μικρή  διαφορά,

Όπως οι δεινόσαυροι που
  έδωσαν τη θέση τους
Σε σωρούς και σωρούς 
  πάγων.

Οι γυναίκες θα συνεχίζουν να
  είναι γυναίκες, αλλά
Η διαφορά θα είναι
  Κενό.  Το σεξ

Έχοντας υπερβεί κάθε
  απειλή, θα ικανοποιεί
Μόνο τον νου, που είναι
  ο χώρος όπου θα υπάρχει.  

Για να φτιαχτούμε, θα χορεύουμε 
  με τον εαυτό μας
Μπροστά σε καθρέφτες με
  χρυσούς λαμπτήρες
   
Οι μεγαλύτεροι από εμάς θα
  αναγνωρίζουν αυτή τη λάμψη-
Αλλά η λέξη ήλιος θα έχει
  πλέον παραχωρηθεί

Σε μηχανήματα με Στάνταρντ 
  Ουδετεροποιημένο Ουράνιο
Εγκατεστημένα σε σπίτια
  και Νοσοκομεία.

Και ναι, θα ζούμε για να
  γερνάμε περισσότερο, χάρη 
Στην προσφιλή κοινή συναίνεση.
  Αβαρείς, ξεκάρφωτοι

Αιώνες ακόμα κι από το δικό μας
  φεγγάρι,  θα πλανιόμαστε
Στην ομίχλη του διαστήματος, που
  θα είναι, μια 

Και για πάντα, κατανοητό και ασφαλές.

 (Life in Mars, 2011)

*Sci-Fi: ακρωνύμιο του Science Fiction= Επιστημονική Φαντασία. 

 

Το Σύμπαν:
Πρωτότυπο Σάουντρακ 
Ταινίας

Το πρώτο μέρος στους ήχους ακόμα
  του σουίνγκ. Ντραμς και 
  τύμπανα, και  
Κάποια μπαρ με σαξόφωνο η 
  στρατόσφαιρα θα καεί 
  όπου να ’ναι.

Ηλεκτρονικές χορδές.  Μετά
  κάτι παρόμοιο με σελοφάν που
Τσαλακώνεται σαν στριμωγμένο σε          
  παπούτσι. Ζαρωμένο και σερνόμενο. 
Λευκός ήχος,

Μαύρος ήχος.  Τι πρέπει οι φωνές
  να διαλαλούν, μετά να πέφτουν,
  σαν ρινίσματα μετάλλων
Σε μελάσα. Τόσο
  για μας. Τόσο για τις σημαίες
  που στήσαμε

Σε πλανήτες στεγνούς σαν κιμωλία, 
  για τα κονσερβοκούτια που γεμίσαμε 
  φωτιά                                                                                            
Και τρέχαμε καουμπόηδες για όλα
  όσα ζητούσαμε να ημερέψουμε.
  Ακούστε:

Το σκοτάδι που άλλοτε μόνο 
  φανταζόμαστε τώρα ακούγεται,
  τρίζοντας,
Παγωμένο και ακίνητο σαν 
   χόνδρος κρέατος.  Μια χορωδία 
από χτύπους μηχανών.

Η σιωπή χλευάζεται: Μια πρόκληση. 
  Κάθε τι που
  χάνεται
Χάνεται σαν για να επιστρέφει
κάπου.

(Life in Mars)


Ο κήπος της Εδέμ*

Πόσο βαθιά νοσταλγία
νιώθω, τώρα αυτή τη στιγμή,
Για τον Κήπο της Εδέμ
Στην Οδό Μόνταγκιου
Όπου σπάνια ψώνιζα,
Συνήθως μετά από μια θεραπεία 
Ο αγκώνας να πονάει από 
Το καλάθι στο χέρι γεμάτο με 
όσα χώραγε. Γυαλιστερές τάρτες!
Ρόδι, λωτός, κυδώνι!
Μια φορά ένα σακουλάκι φακές 
Βlack Βeluga  χύθηκε στο πίσω καρότσι 
Καθώς έψαχνα να βρω ένα
Τσάι που το μαγαζί αρνιόταν να πουλάει.
Ήταν το Μπρούκλιν.  Τα τριάντα μου. 
Όλοι όσοι  γνώριζα  ζούσαν την
Ίδια απεγνωσμένη πολυτέλεια,
Καθένας με ντροπή για τα ίδια:
Αθωότητα και μυστικότητα. Φέρνοντας
Σπίτι τις χάρτινες σακούλες, υπολόγιζα
Το υπόλοιπο μου στην τράπεζα και τις μέρες,  
Θολώνοντας  ή κλείνοντας τα μάτια
Κι αφήνοντας το να με χαστουκίζει-
Ο γνωστός ήλιος να δύει
Στο ξημέρωμα του αιώνα.

(Wade in the Water)

* «Ο Κήπος της Εδέμ» : μεγάλο, ακριβό, αμερικανικό σουπερμάρκετ


Περπατώ  μέσα στο νερό   
   
     στους Geechee Gullah Ring 
    Shouters*   

 

Μια από τις γυναίκες με
  χαιρέτησε.
Σ’ αγαπώ,  είπε.  Δεν
  με
Ήξερε, αλλά την
  πίστεψα,
Κι ένας δυνατός αλλιώτικος
  πόνος   
Απλώθηκε στο στήθος μου,
Όπως σ’ ένα δωμάτιο που
  τραβήχτηκαν
Οι κουρτίνες. 
Σ΄αγαπώ,
Σ΄αγαπώ,  συνέχιζε στον 
Διάδρομο και με τους άλλους 
  ξένους ,
Και ο καθένας μέσα του ένιωθε
  ξάφνου
Έντονες στήλες φως να διαπερνούν. 
Σ’αγαπώ σε όλη την παράσταση, 
Σε κάθε χτύπημα των χεριών,
  κάθε ηχηρό πάτημα
Σ’αγαπώ  με τις σκουριασμένες 
Αλυσίδες που κάποιος τάχτηκε
Να τις σέρνει μέχρι η αγάπη 
 να τις
Ξεκλειδώσει και να τις αφήσει 
Άδειες στη μέση του ρινγκ.
Σ ’αγαπώ μέσα στο νερό
Όπου εκείνοι προσποιούνταν ότι 
  περπατούν,
Τραγουδώντας το παλιό ματωμένο
  τραγούδι
Που μας έσερνε  σε αυτές
  τις όχθες
Και μας έθαψε μέσα. Σ’αγαπώ,
Οι γωνιές  του να γδέρνουν τον λαιμό
Καθενός, που κουβαλάει
  το παρελθόν 
Κόκκοι σκόνης που στροβιλίζονται 
Σ’ αυτές τις ακτίνες φωτός
Για κάθε τι που εμείς τώρα
   γνωρίζαμε
Θ’αφήναμε τον εαυτό μας να νιώσει, 
   γνωρίζαμε
Ν’ ανηφορίζουμε.  Ω Δάση –Ω 
  Σκύλοι-
-Ω Δέντρο – Ω Όπλο – Ω Κορίτσι, τρέξε
-
Ω Θαυμαστοί Πολλοί Φευγάτοι-
Ω Κύριε – Ω Κύριε – Ω Κύριε
Είναι η αγάπη αυτή o μόχθος  που
   προανήγγειλες;

(Wade in the Water)

*Η Σμιθ αφιερώνει αυτό το ποίημα στο γκρουπ των αφρο-αμερικανών Geechee Gullah Ring Shouters, μουσικό συγκρότημα του Νότου που συνεχίζει να τιμά και να προάγει την κουλτούρα της φυλής του μέσα από τα τραγούδια και τους χορούς της. Η ποιήτρια αναφέρεται σε μια παράσταση του, όπου μια άγνωστη γυναίκα  του συγκροτήματος την  υποδέχτηκε, όπως και άλλους από το κοινό, με ένα αγκάλιασμα κι ένα «Σ’ αγαπώ».


«Ταραχές στο Μπατόν Ρουζ»
μετά τη φωτογραφία του Jonathan Bachman 
https://time.com/4403635/ieshia-evans-jonathan-bachman-baton-rouge

Τα σώματα μας κινούνται με σκούρο μελανί αίμα. Ή αλλιώς
Αυτό λιμνάζει στις γραμμές του πεζοδρομίου.
Μπορεί να πει κανείς πως η αγάπη είναι μια γλώσσα που
Λίγοι την ασκούν, αλλά όλοι, ή σχεδόν όλοι την μιλούν;
Ακόμα και οι άνδρες με τις μαύρες πανοπλίες, αυτοί
Που τρίζουν χειροπέδες και κλειδιά,  γιατί 
Να ‘ναι τόσο φουριόζοι εναντίον, αν όχι για της αγάπης τη λεπίδα
Καθώς ζυγιάζει τον οικείο της καρδιάς ιστό; 
Εμείς κοιτάζουμε και λυπόμαστε. Κοιμόμαστε, κινούμαστε, τρώμε.
Αγάπη: καρδιά σκισμένη ανοιγμένη, ξεριζωμένη, καθαρή.
Αγάπη: σχεδόν γυμνή στον αιωνόβιο δρόμο, 
Η φούστα ανασηκωμένη από μια άλλου είδους αύρα.

(Wade in the Water)
          
μετάφραση ποιημάτων: Μάρω Παπαδημητρίου 

© The Permissions Company, LLC.
© Poeticanet .
_________________________________________________________________

 

 

 

 

 


Ημ/νία δημοσίευσης: 8 Μαΐου 2020