Από την ίδια της τη φύση η ποίηση είναι ιδιαίτερη. Μια άλλη αντίληψη της γλώσσας που ξεφεύγει από την τρέχουσα φυσική επικοινωνιακή και χρησιμοποιεί μεθόδους μεταφορικούς, συμβολικούς, μαγικούς, μουσικούς για να μεταδώσει κάτι που δεν το πιάνει εύκολα ο νους και η αίσθηση. Ο Μπωντλαίρ, άλλωστε, ορίζει την ομορφιά σαν κάτι bizarre, κάτι παράξενο : Le beau est toujours bizarre.

Η ομορφιά με την ευρύτατη έννοιά της είναι η βάση και ο άξονας ολόκληρης της τέχνης, άρα και της ποιητικής τέχνης. Και το παράξενο δεν είναι μακριά από το ιδιαίτερο, το ιδιόμορφο. Ενώ ο Ρεμπώ θέλει τις αισθήσεις να εκτρέπονται από κάθε κανόνα, για να μπορέσουν να συλλάβουν αυτό το κάτι ανέφικτο, ασύλληπτο, ανέκφραστο, δηλαδή την αληθινά αυθεντική ποίηση, που δεν περιγράφει ούτε εκφράζει αλλά αποκαλύπτει και αποτυπώνει νέες πραγματικότητες.

Ωστόσο η ιδιαιτερότητα της ποίησης ή της ομορφιάς δεν είναι ιδιορρυθμία. Δεν είναι άρνηση της κανονικότητας, αλλά παρέκκλιση από την κανονικότητα προς την κατεύθυνση μιας κανονικότητας άλλης τάξεως, άλλης ποιότητας. Ανώτερης και ευρύτερης, πνευματικής, που δίνει νόημα στη ζωή και την επιστρέφει στη μυστική της πρώτη αξία ( Σικελιανός). Μια διαρκής υπέρβαση για χάρη του πιο συμβατού με την πνευματική αντίληψη του κόσμου, πέρα από τη φυσική-βιολογική.  

Πολλοί ποιητές ωστόσο εξέφρασαν ιδιαίτερες, εκκεντρικές πτυχές της ζωής και της ψυχής. Όπως ο Έντγκαρ Άλαν Πόε που βασίστηκε στο μυστήριο και τον τρόμο, ο Μπωντλαίρ που ύμνησε και εξιδανίκευσε το Κακό και το περιθώριο, ο Καβάφης που αξιοποίησε ιστορίες και πρόσωπα, έρωτες και καταστάσεις της αλεξανδρινής παρακμής. Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει και άλλους πολλούς.  Ποιος όμως εκτός από την τέχνη θα μπορούσε να ασχοληθεί με αυτές τις απόμερες περιοχές του ψυχισμού, του ερωτισμού και της κοινωνίας και να μιλήσει γι’ αυτές μπροστά στα μάτια των «ακμιακών» και των «κανονικών» για να καταγγείλει την υποκρισία, να αποκαλύψει  την ουσία, να προκαλέσει το δέος και την ταραχή που συμβάλει στην αφύπνιση της  συνείδησης  ; Ο Οιδίπους και η Μήδεια δεν είναι πρόσωπα της μεσότητας του κοινωνικού και του ανθρώπινου κανόνα. Είναι ιδιαίτερες ακραίες περιπτώσεις, φρικτές, αποτρόπαιες, αλλά και ιερές γιατί αυτές μόνο τολμούν και τραγικά «παραδειγματίζουν».

Άλλωστε, οι Αρχαίοι δεν ξέρω αν μιλάνε πουθενά για ιδιαιτερότητα. Αφού κάθε ιδιαιτερότητα ήταν γι’ αυτούς μια αφορμή για να πλάσουν έναν καινούργιο μύθο. Μέσα από τη διαδικασία της Μεταφοράς, την κατεξοχήν ποιητική διαδικασία, μετουσίωναν ο,τιδήποτε ξέφευγε από τον φυσικό κανόνα σε μια παραμυθένια οντότητα, θεϊκής τάξεως, που πλούτιζε το πάνθεον της μυθολογικής βίβλου με μια ακόμα μαγική ιστορία μεταμόρφωσης και ωραιότητας, βασισμένης ακόμα και στη φρίκη. Και μόνο αυτό είναι η πιο σαφής απόδειξη της στενής σχέσης ιδιαιτερότητας και ποίησης που δεν χρήζει περαιτέρω ανάπτυξη. Αφού η Ομορφιά , σύμφωνα με τον Ρίλκε, δεν είναι παρά η αρχή του τρομερού.

Στρατής Πασχάλης
© Poeticanet